معنی کلمه نژادپرستی در دانشنامه آزاد فارسی
حفاری های شهر قدیمی نسا
هرگونه نظریه یا آموزه ای مبتنی بر فرض ویژگی های فیزیکی موروثی، از قبیل رنگ پوست، خصوصیات چهره، بافت مو، و جز این ها، همچون ویژگی هایی تعیین کنندۀ الگوهای رفتاری، خصوصیات شخصیتی، یا توانایی های فکری. در عمل، نژادپرستی به صورت ادعای برتری برخی از نژادهای انسانی بر نژادهای دیگر بروز می کند (← نژاد) از مصادیق بارز آن صهیونیسم است که به برتری نژاد یهود باور دارد. نژادپرستی، که نوعی سوء استفاده از مفهوم تفاوت های بشری است، باعث بروز تعصب و تبعیض در میان گروه ها در بسیاری از بخش های جهان شده است. نژادپرستی در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن ۲۰ در اروپا و امریکا ایدئولوژی رایجی بود. نظریه های نژادپرستانه دربارۀ برتری مفروض جسمی یا فکری را آرتور دوگوبینو و هیوستون استوارت چیمبرلین مطرح کردند؛ این دو بر برتری نژاد افسانه ای شمالی اروپا یا آریایی ها پای می فشردند. آلمان نازی در دورۀ حکومت آدولف هیتلر سیاست ریشه کن کردن یهودیان و دیگر غیرآریایی ها را بر همین نظریۀ برتری نژادی و مفهوم منتج از آن، یعنی خلوص نژادی، مبتنی کرد. نژادپرستی، به مفهوم یک ایدئولوژی، از دهۀ ۱۹۴۰ در حال افول بوده است، اگرچه در برخی از کشورها چون افریقای جنوبی تا مدت ها از سوی رهبران سیاسی پشتیبانی و تأیید شد. بسیاری از دانشمندان علوم اجتماعی معتقدند که حتی در جوامعی که تبعیض آشکار وجود ندارد، نژادپرستی در ناخودآگاه بسیاری از مردم و جوامع حضور دارد. این امر بر پایۀ تصور قالبی یا پیش انگاشت موجود در خصوص گروه های قومی متفاوت استوار است که لطماتی هم برای افراد (اعم از مرتکب و قربانی) و هم برای جوامع در کل، به بار خواهد آورد. نیز ← قومیت