نپال

نِپال (Nepal)
قصر سلطنتی پاتان
موقعیت. کشور پادشاهی نپال در آسیای جنوبی، در کوه های هیمالیا، و در مرز شمال شرقی کشور هند بین چین در شمال، و هند در شرق و جنوب و غرب جای دارد. مساحت این کشور ۱۴۷,۱۸۰ کیلومتر مربع و شهر کاتماندو پایتخت آن است.سیمای طبیعی. کشور نپال از سه بخش متمایز جنوبی، مرکزی، و شمالی تشکیل شده است. بخش جنوبی آن، معروف به تِرایی، جلگۀ هموار و حاصل خیزی است که کشتزارهای وسیعی در آن جا دارند. نواحی مرکزی را ارتفاعات پوشیده از جنگلِ دامنه های جنوبی کوه های هیمالیا فرا گرفته و بخش شمالی را ستیغ ها و قله های سر برافراشتۀ هیمالیا، ازجمله اورست با ۸,۸۴۸ متر ارتفاع، تشکیل داده است. کانچِنجونگا با ارتفاع ۸,۵۸۶ متر، دائولاگیری، با ارتفاع ۸,۱۷۲ متر، و قله های دیگر که ارتفاعشان بالاتر از ۶هزار متر است، از دیگر قلل مرتفع این کشورند. رودخانه های بسیاری مانند گاگرا، گَندَک، کوسی و بسیاری دیگر، دره های متعدد این کشور را، ازجملۀ درّۀ بزرگ کاتماندو، روبه جنوب درمی نوردند و همگی به رود بزرگ گنگ می ریزند. اقلیم کشور نپال از جنوب تا شمال متغیر است. جلگه های جنوبی نسبتاً معتدل و بارانی است و روبه شمال به تدریج از دمای هوا کاسته شده و به نواحی یخبندان و سرد شمالی منتهی می شود. بارندگی آن فراوان است و در ماه های خرداد تا شهریور به حداکثر می رسد. فصل خشک و کم باران آن نیز از آبان تا دی به درازا می کشد. میانگین دمای شهر کاتماندو در دی ماه ۱۰ درجۀ سانتی گراد، در تیرماه حدود ۲۵ درجۀ سانتی گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن ۱,۴۲۴ میلی متر است. بیش از نیمی از کشور نپال از جنگل پوشیده شده است و جلگۀ تِرایی نیز حیات وحشی غنی دارد که گونه هایی از آن عبارت اند از ببر، پلنگ، کرگدن، بز کوهی، گوسفند وحشی، یوزپلنگ سفید، بوفالو، و قرقاولِ هیمالیا. کشور نپال به پنج ناحیه و چهارده بخش تقسیم می شود و شهرهای مهم آن عبارت اند از کاتماندو، جالِسوار، بوتوال، پوخارا، سورخِت، بیراتناگار، و لالیتپور.
اقتصاد. نپال از نظر کشاورزی خودکفاست و بیشتر نپالی ها با فرآورده هایی که از راه کشاورزی به دست می آورند، روزگار می گذرانند. دامداری و پرورش گاو، گوسفند، بز، و بوفالو نیز در اقتصاد این سرزمین نقش مهمی دارد. چوب و الوار و مصنوعات جنگلی از اقلام صادراتی نپال است و چوب بری و جنگل زدایی از تهدیدات زیست محیطی آن به شمار می رود. زغال سنگ، آهن، و مس مهم ترین منابع زیرزمینی نپال محسوب می شوند، صنعت این کشور نیز به هنرهای دستی و بعضی صنایع سبک و کوچک منحصر است و فرآوری محصولات کشاورزی مانند کنف، شکر، گوشت، و برنج مهم ترین فعالیت های صنعتی آن محسوب می شوند. صنعت گردشگری، به ویژه در اطراف شهر کاتماندو، روبه رونق و توسعه است و گردشگرانی که به قصد کوهنوردی در کوه های هیمالیا به این سرزمین سفر می کنند، ازجمله منابع مهم درآمد نپال به حساب می آیند.
حکومت و سیاست. کشور نپال مطابق قانون اساسی نوامبر ۱۹۹۰ دارای نظام سلطنتی مشروطۀ چندحزبی با دو مجلس قانون گذاری است. ۲۰۵ عضو مجلس نمایندگان نپال را مردم هر پنج سال یک بار انتخاب می کنند و ۶۰ عضو مجلس شورای ملی آن را پادشاه برای شش سال منصوب می دارد. رهبر حزب اکثریت با تأیید پادشاه، مقام نخست وزیری و تشکیل دولت را عهده دار می شود.
مردم و تاریخ. جمعیت نپال ۲۸,۵۸۴,۹۷۵ نفر است (۲۰۱۱) و تراکم نسبی آن به۱۹۴.۲ نفر در کیلومتر مربع می رسد. رشد سالانۀ جمعیت این کشور۲.۱ درصد است.۵۸.۵ درصد از جمعیت کشور مزبور را نپالی ها تشکیل می دهند و هندوئیسم آیین رسمی آنان است. ۸۵.۵ درصد از نپالی ها روستانشین اند و زبان رسمی آنان نپالی است. نپال با پرجمعیت ترین نواحی جهان، میان چین و هند، جای دارد و از نظر فرهنگی و تاریخی، به کشور هند نزدیک است. بنابر افسانه ها و اساطیر، نپال را سلسلۀ گوپتا تأسیس کرد؛ ولی اسناد تاریخی گویای آن است که یکی از فرمانروایان گورکا در ۱۷۶۹ این کشور را پایه گذاری نمود و جانشینان او آیین هندوئیسم را در این سرزمین رواج دادند. پس از آن که انگلستان هند را اشغال کرد، استقلال نپال نیز ازمیان رفت و بخش وسیعی از آن به تصرف انگلستان درآمد و به فرمانداری کل هندوستان پیوست. با نخست وزیرشدن جونگ بهادر، نپال مقر افراد نظامی بریتانیا شد و هنگ های گورخا، که در خدمت ارتش بریتانیا بودند، شهرت بسیار یافتند. براساس پیمانی که در ۱۹۲۳ بین فرمانروای نپال و نمایندۀ بریتانیا به امضا رسید، نپال به استقلال کامل دست یافت و قانون اساسی آن در ۱۹۵۲ به تصویب رسید. این کشور در ۱۹۵۵ به عضویت سازمان ملل متحد درآمد.