نفقه

۴- سخت‌گیری در نفقه زن ناشزه

که این را نفقه کن در راه برخویش درم بستد زن و آورد ره پیش

ابوعلی رودباری گوید مردان چهار تن بودند در روزگار خویش یکی از ایشان آن بود که نه از سلطان ستدی و نه از رعیّت و آن یوسف بن اسباط بود هفتاد هزار درم میراث یافت، هیچ چیز برنگرفت، برگ خرما بافتی و دیگری آن بود که از برادران و سلطان بستدی و آن ابواسحق فزاری بود آنچه از برادران بستدی بر مستوران نفقه کردی که ایشان حرکت نکردندی و آنچه از سلطان فرا ستدی نزدیک اهل طَرَطوس فرستادی سه دیگر از برادران فراستدی و از سلطان نگرفتی و آن عبداللّه مبارک بود. از برادران بستدی و بر آن مکافات کردی. و چهارم آنک از سلطان فراستدی و از برادران نستدی و آن مَخْلَدبن الحسین بود. گفتی سلطان منّت بر ننهد و برادران منّت بر نهند.

وَ أَنْفِقُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ و نفقه کنید در سبیل خدای و مه آوردن دین حق وَ لا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَةِ و دستهای خود بنومیدی و بیم درویشی با تباهی میوکنید وَ أَحْسِنُوا و ظن بخداوند خویش نیکو دارید، در کار روزی خویش و پاداش کردار خویش، إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ که اللَّه دوست دارد نیکو کاران را.

روی مجاهد عن ابن عباس قال: قال رسول اللَّه (ص): لا یزول قدما العبد یوم القیامة حتّی یسأل عن اربع عن عمره فیما افناه، و عن ماله من این کسبه و فیما انفقه، و عن علمه ما ذا عمل فیه، و عن حبّنا اهل البیت ثمّ عدّد نعمه علیه و علی غیره من خلقه فقال: أَ لَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَیْنَیْنِ‌ یبصر بهما.

مَثَلُ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ نمون ایشان که نفقه میکنند أَمْوالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ مالهای ایشان از بهر خدا و در راه خدا کَمَثَلِ حَبَّةٍ همچون نمون و سان دانه ایست أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ که از دست کارنده هفت خوشه رویاند فِی کُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ در هر خوشه صد دانه: وَ اللَّهُ یُضاعِفُ لِمَنْ یَشاءُ و اللَّه می‌افزاید توی بر توی او را که خواهد وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ (۲۶۱) و خدای فراخ بخش فراخ دارست و دانا.

ازدواج مِسیار، نوعی ازدواج در فقه اسلامی اهل سنت است که در آن زن و مرد در ازدواج، شرطی را قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند و از برخی حقوق و تکالیف خود صرف نظر می‌‌کنند. از جمله این حقوق: نفقه، زندگی مشترک، تعیین مسکن توسط شوهر و حق قسم (برابری در هنگام چندهمسری) است. در واقع ازدواج مِسیار، شبیه به ازدواج موقت است که در نکاح مِسیار، زن و شوهر جدا از هم زندگی می‌کنند.

و گفت: اگر کسی با قوتش کسبی کند شاید تا اگر بیمار شود نفقه کند، و اگر بمیرد هم از مال وی کفن بودش.

یَقُولُ میگوید: أَهْلَکْتُ مالًا لُبَداً (۶) در دشمنی محمد مال فراوان برهم نفقه کردم.

و پرسیدند از فقر گفت: درویشان را چهارصد درجه است کمترین آنست که اگر همه دنیا او را باشد و آن نفقه کند و پس در دل او درآید کاشکی قوت یکروزه بازگرفتمی فقر او به حقیقت نبود.

وَ لا یُنْفِقُونَ نَفَقَةً و هیچ نفقه نکنند و صدقه‌ای ندهند، صَغِیرَةً وَ لا کَبِیرَةً خرد یا بزرگ، وَ لا یَقْطَعُونَ وادِیاً و هیچ وادی نبرند، إِلَّا کُتِبَ لَهُمْ مگر که آن همه ایشان را می‌نویسند، لِیَجْزِیَهُمُ اللَّهُ تا پاداش دهد خدای ایشان را، أَحْسَنَ ما کانُوا یَعْمَلُونَ. (۱۲۱) نیکوتر کاری که هرگز میکردند.