نظام

نظام

معنی کلمه نظام در لغت نامه دهخدا

نظام. [ ن ِ ] ( ع اِ ) رشته مروارید و جز آن. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). رشته جواهر. ( غیاث اللغات ). رشته ای که لؤلؤ و جز آن را بدان درکشند. ( از متن اللغة ) ( از اقرب الموارد ) ( از المنجد ). ج ،نُظُم. || واسطه نظم و آراستگی. ( یادداشت مؤلف ). || آنچه امر بدان قائم باشد و مایه آن. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). هرچیزی که امری بدان قائم باشد و پایه آن بود. ( ناظم الاطباء ). ملاک امر. ( متن اللغة ). قوام امر. ( المنجد ). ملاک امر و قوام آن. ( از تاج العروس ) ( از اقرب الموارد ) :
ملک جهان را نظام دین هدی را قوام
خواجه صدر کرام زبده پنج و چهار.خاقانی.نظام کشور پنجم اجل رضی الدین
رضای ثانی ابونصر بوتراب رکاب.خاقانی.ایا نظام ممالک قوام روی زمین
تو آفتابی و صدر تو آسمان وار است.خاقانی.ج ، اَنظِمَة، اناظیم ، نُظُم. || صلاح کار . ( آنندراج ). آراستگی هرچیز. ( غیاث اللغات ). انتظام. قوام و آراستگی و نظم و ترتیب. ( ناظم الاطباء ). سامان. ( یادداشت مؤلف ) :
ز آن ملک را نظام و از این عهد را بقا
ز آن دوستان بفخر و از این دشمنان شمان.عنصری.حمله کردند به نیرو و کس کس را نایستاد و نظام بگسست از همه جوانب و مردم همه روی به گریز نهادند. ( تاریخ بیهقی ص 638 ). کار آن پادشاه از نظام بخواهد گشت. ( تاریخ بیهقی ص 606 ).
چون از نظام عالم نندیشی
تا چیست ابتدا و چه بد مبدا.ناصرخسرو.محکم نظام دولت و ثابت قوام داد
ز آن زورمندبازوی خنجرگذار باد.مسعودسعد.نظام کارهای حضرت و ناحیت به قرار معهود و رسم مألوف بازرفت. ( کلیله و دمنه ). و نظام کارها گسسته گشتی. ( کلیله و دمنه ).
گویی که فتح باب نخست آفرینش است
بهر نظام کل جهان جوهر سخاش.خاقانی ( دیوان چ سجادی ص 232 ).از دل و دست تو باد کار فلک را نظام
وز کف و کلک تو باد ملک جهان را قرار.خاقانی. || اسلوب. ( ناظم الاطباء ). قاعده. ترتیب : ترتیبی و نظامی نهاد سخت کافی و شایسته. ( تاریخ بیهقی ص 382 ). تا جداول این قاضی القضاة ابومحمد کی اکنون به پارس افتاد نظام دین وسنت نگاه داشت. ( فارسنامه ابن البلخی ص 117 ). || روش. طریقه. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). سیرة. ( تاج العروس ) ( معجم متن اللغة ) ( اقرب الموارد ). طریق. طریقة. ( المنجد ). || هَدْی. ( متن اللغة ) ( تاج العروس ) ( اقرب الموارد ). || خوی. عادت. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). عادة. ( تاج العروس ) ( متن اللغة ) ( المنجد ) ( اقرب الموارد ). || چم. ( حاشیه فرهنگ اسدی نخجوانی ). || شعر. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) : اما تفنن اسالیب کلام و تنوع تراکیب نثر و نظام بسیار و بی شمار است. ( از مقدمه گلندام بر دیوان حافظ ). || ریگ برهم نشسته. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). ریگ متعقد. ( از المنجد ) ( از متن اللغة ) ( از اقرب الموارد ). نظام الرمل و أنظامه و اِنظامته ، ضفرته ، و هی ما تعقد منه. || صف. نظام من جراد؛ ای صف. ( از تاج العروس ) ( از متن اللغة ). ونظام من الجراد و النخل و نحوها، الصف منها. ( المنجد ). || خط سپید رشته وار که از دم تا گوش ماهی و سوسمار باشد. ( از منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( از ناظم الاطباء ). هما: نظامان. ( منتهی الارب ). رجوع به نظامان شود. || لشکر. قشون. سپاه. ( یادداشت مؤلف ).

معنی کلمه نظام در فرهنگ معین

(نِ ) [ ع . ] ۱ - (اِمص . ) نظم ، آراستگی . ۲ - (اِ. ) عادت ، روش . ۳ - رشتة مروارید. ۴ - (اِ. ) سپاه ، ارتش . ۵ - رژیم ، حکومت .
(نَ ظّ ) [ ع . ] (ص . ) بسیار نظم دهنده ، ترتیب دهنده .

معنی کلمه نظام در فرهنگ عمید

۱. دستگاه سیاسی، حکومت: نظام شاهنشاهی.
۲. اصول و قواعدی که چیزی بر اساس آن ها نهاده شده است: نظام آموزشی.
۳. سپاه، ارتش.
۴. (اسم مصدر ) آراستگی، نظم.
۵. [قدیمی] نظم، شعر.

معنی کلمه نظام در فرهنگ فارسی

ابو اسحق ابراهیم بن سیار بن هانی بلخی یا بصری فیلسوف و متکلم معتزلی و ادیب و شاعر قرن دوم هجری است . وی در بصره بزرگ شد و از جانشینان معروف و اصل بن عطا و عمرو بن عبید دو موسس اصلی فرقه معتزله در آن شهر بوده است . وی بعلت مبارزه با مذاهب فلسفی مانوی و یونانی در تاریخ اسلامی مقامی مهم دارد جاحظ از شاگردان وی بوده است . تالیفات و تصنیفاتی نیز دارد وفات او در حدود ۲٠٠ ه.ق . در بغداد اتفاق افتاد .
نظم دادن، آراستن، به رشته کشیدن مروارید، آراسته، رویه، عادت، روش، رشته مروارید، صف درخت، سپاه
( صفت ) جمع ناظم : [ نظام مدارس ] .
نصیرالدین ابو توبه متخلص به نظام است .

معنی کلمه نظام در فرهنگ اسم ها

اسم: نظام (پسر) (عربی) (تلفظ: nezam) (فارسی: نظام) (انگلیسی: nezam)
معنی: ترتیب، آراستگی، روش، شعر، ارتش، مجموعه قوانین، قواعد، سنن، یا نوامیسی که قوام و انتظام چیزی بر آنها نهاده شده است

معنی کلمه نظام در فرهنگستان زبان و ادب

{regime} [علوم سیاسی و روابط بین الملل] تشکیلاتی با چارچوب حقوقی و قانونی منظم و سامان یافته برای تنظیم مناسبات داخلی یا بین المللی
{system} [عمومی] مجموعه ای سازمان یافته با دو جنبۀ نظری و عملی استوار بر مجموعه ای از آرا و روش ها و نهادها

معنی کلمه نظام در دانشنامه عمومی

نظام (ستاره). نظام یا اپسیلون جبار یک ستارهٔ آبی بزرگ در صورت فلکی شکارچی است که در رده بندی بایر با ( ε Ori / ε Orionis ) و در رده بندی فلمستید با ۴۶ شکارچی شناخته می شود.
۳۰مین ستاره درخشان آسمان و ۴مین ستاره درخشان شکارچی است

معنی کلمه نظام در دانشنامه آزاد فارسی

نَظّام (بصره ۱۶۵ـ بغداد ۲۲۱ تا ۲۳۱ق)
(یا: نَظّام بصری) شهرت ابواسحاق ابراهیم بن سیار بن هانی، از متکلمان برجستۀ معتزله و مؤسس فرقۀ نظامیه. گویا در جوانی در فقر می زیسته و چون مهره و سنگ های قیمتی به رشته می کشیده به نظام آوازه یافته است. نَظام بعدها به بغداد رفت و به دربار مأمون راه یافت و از آن جا مقرری می گرفت. استاد او در کلام دایی اش، ابوالهذیل علاف، و در لغت و ادب خلیل بن احمد بود. نظام اطلاعات گسترده ای از ادیان، به ویژه ادیان هند و فلسفۀ یونانی، داشت و به گفته ای قرآن، تورات، زبور و انجیل را از بر بود. در فقه، اصول و حدیث آرای خاص خود را داشت. اصحاب وی را نظّامیه نامیده اند. عقاید او دربارۀ نفی جزء لایَتَجَزّا و تقسیم هر جزء به اجزاء لایتناهیِ بالفعل، صرفه در اعجاز قرآن، طَفْرِه (جواز جهش از نقطه ای به نقطۀ دیگر بدون آن که فاصله ای میان آن دو طی شود)، تداخل، انکار سکون، ترکیب جوهر از اعراض و این که حقیقت انسان همان روح است، بسیار معروف است. نظام خواب را مبطل وضو نمی دانست و حدیث متواتر را حجت نمی خواند و منکر اجماع و قیاس در فروع و احکام شرع بود. معتقد بود که خداوند قادر بر فعل قبیح مثل ستم نیست، زیرا صدور فعل قبیح از خدا محال است و قدرت خداوند بر محال تعلق نمی گیرد. ابوالهذیل علاف و ابوالحسن اشعری بر عقاید او ردّیه نوشتند. ابوعثمان جاحظ از شاگردان او بود. نظام شعر نیز می سروده است. تألیفات او را ۳۹ اثر برشمرده اند که بیشتر آن ها در علم کلام است. از آثارش: کتاب فی القرآن ماهو؛ النکت؛ الترک؛ الطفره.

معنی کلمه نظام در ویکی واژه

مجموعه قوانین٬ قواعد٬ سنن٬ یا نوامیسی که قوام و انتظام چیزی بر آنها نهاده شده است‌. نظام انتخاباتی٬ نظام پزشکی٬ نظام سرمایه‌داری. نظام از دو کلمه نز- آم شکل گرفته و مفهومی غیر از آنچه که در زبان فارسی هست٬ داشته است پسوند آم معرف زنانه بودن موضوع هست شاید ناز- آم مطمع نظر باشد.
(اِم): نظم، آراستگی.
(نَ ظّ): نظم دهنده٬ ترتیب دهنده.
عادت، روش.
رشتة مروارید.
سپاه، ارتش.
رژیم، حکومت.

جملاتی از کاربرد کلمه نظام

در این دولت نیازهای فوری مردم تأمین شد، دانه بذر و دام وارد و توزیع شد، منابع مالی با شرایط آسان از طریق بانکداران ارتش در دسترس قرار گرفت، ارز ثابتی ایجاد شد و خدمات پستی احیا شد. آلنبی اصرار داشت که تا زمانی که مدیریت نظامی لازم است، مسئولیت او باقی می‌ماند.
این نه مردی است که سرداریل از توپ و نظام تیپ بر سازد و طیش آرد وسنگر شکند
آن پرده طلب که چون نظامی معروف شوی به نیکنامی
از دل و دست تو باد کار فلک را نظام وز کف و کلک تو باد ملک جهان را قرار
آمار دقیقی از شمار اعدام‌شدگان انسان‌های همجنس‌گرا در دورهٔ نظام جمهوری اسلامی ایران، در دست نیست؛ ولی کنشگران حقوق بشر باورمندند که بیش از ۴٫۰۰۰ (چهار هزار) مرد و زن همجنس‌گرا، در این دوره، در ایران، اعدام شده‌اند.
نظام‌الملکم اکنون کرده معزول ز دربانی و شغل پاسبانی
نظام زنده بود تا به جای باشد فخر درخت تازه بود تا به ‌جای باشد بار
در مدرسه‌های اسلامی همراهِ آموزش ابتدایی، شریعت و احکام و زبان عربی درس داده می‌شد. حوزه‌های علمیه و نظامیه‌ها از جمله مدارس اسلامی اند که امروزه نیز اهمیّت آموزشی دارند. دورهٔ‌های مقدّماتی آن‌ها، آموزش ابتدایی به شیوهٔ سنّتی است. نخستین مدرسه‌های اسلامی در کنارِ مسجدها ساخته می‌شد. همچنین نمونه‌های از جایگزینی خانهٔ دانشمندان و بزرگان علوم اسلامی به مدرسه در تاریخ یاد شده و ساختمانِ بعضی از آن‌ها هنوز برپاست، که هنوز بعضی از آن‌ها پویایی دارند یا اثر تاریخی شده‌اند. مدرسه‌های اسلامی امروزی ممکن است ساختمانی نوین داشته باشند امّا همان کاربردِ سنتّی را دارند.
همچنین بر پایهٔ برخی از منابع رسمی، نقش قاسم سلیمانی و نظام جمهوری اسلامی ایران در فروپاشی داعش، افسانه است و بلکه آن‌ها یکی از علل و تقویت داعش نیز بوده‌اند.
سایر مذاهب مسیحی غیر کاتولیک، اصول جانشینی پاپی را نمی‌پذیرند یا آن را در نظام سلسله مراتبی نمی‌دانند و بنابراین، برتری پاپ و قضاوت‌های او را نمی‌پذیرند و معصومیت پاپ را مغایر با کتاب مقدس می‌دانند. روابط پیچیدهٔ نظام پاپی با رم، امپراتوری بیزانس و سایر کشورها، و ادعاهای اختیارات پاپ در ایتالیا نیز از دیگر موارد مورد اعتراض است همچنین به شخصیت سلطنتی دفتر پاپ نیز اعتراض می‌شود. در مسیحیت غربی این اعتراضات – و قدرت بیان تندی که دارند – منجر به اصلاحات و به وجود آمدن پروتستانیسم شده‌است. این مذاهب معتقدند که اختیارات پاپ شرعی و بر حق نیست و پاپ پیامبر نادرستی است که راجع به آن در کتاب مکاشفه یوحنا صحبت شده‌است.
این دو نفر باین سبب سوختند که مواجبشان داخل امیرزاده ها بود به آن ها نمیدهند. اما نه به آن شدت ها، تند باید رفت، نه این قدرها کندغ که هر دو خلاف حکم و فرمان والا بود. حالا اگر مقرر فرمایند امیرنظام مال هر کس را بصاحبش بدهد.
عطای تو بر آورده ست خاصی را و عامی را چو نام تو یمینی و امینی و نظامی را
– عضو یت هیئت مدیره سازمان نظام پزشکی کشور (دوره‌های)
سردار اسعد با همراهی خان‌های بختیاری سپاهی قریب به هفتصد سوار را جمع‌آوری کرد و بلافاصله از اصفهان راهی تهران شد. قبل از حرکت، طی نامه‌ای به شیخ‌السفرا، وزیر مختار اتریش، هدف از حرکت خود را تشریح کرد و از دولت‌های قدرتمند خواست تا از مداخله نظامی در ایران خودداری نمایند.
قوله تعالی یا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ اینت خطاب خطیر و نظام بی نظیر، سخنی پر آفرین و بر دلها شیرین، جان را پیغام است و دل را انس، و زبان را آئین. فرمان بزرگوار از خدای نامدار میگوید بلطف خویش بسزای کرم خویش: اعْبُدُوا رَبَّکُمُ بندگان من مرا پرستید و مرا خوانید و مرا دانید، که آفریدگار منم، کردگار نامدار بنده نواز آمرزگار منم، مرا پرستید که جز من معبود نیست، مرا خوانید که جز من مجیب نیست، آفریننده منم چرا دیگران را می‌پرستید بخشنده منم چونست که از دیگران می‌بینید؟!
دولت افغانستان معاهده‌ای محرمانه در دسامبر ۱۹۷۸ (آذر ۱۳۵۷) به امضا رسانده بود که به موجب آن می‌توانست از قوای شوروی تقاضای کمک نظامی داشته باشد.
محل نبرد کوناکسا در نظر گرفته شد که در نزدیک بابل می‌بود. گزنفون که خود شاهد عینی نبرد بود می‌نویسد: سپاه یونانی کوروش جوان تحت فرماندهی آرکوس یک سردار اسپارتی بود که همراه آن‌ها تحت عنوان «هوپلیت» (پیاده‌نظام سنگین) از سارد (شهری در کنار دریای اژه) به طرف بابل (در کنار رود فرات) به حرکت درآمد و در محلی به نام «کوناکسا» با نیروی اردشیر دوم برخورد کرد. در ساعات نیمه شب بامداد سپاه یونانی کوروش به محلی که قصد توقف داشت رسید.
یمین دولت عالی امین ملت باقی نظام دین ابوالقاسم ستوده خسرو ایران
مریلین بی یانگ استدلال می‌کند که پس از پایان جنگ سرد در سال ۱۹۹۱، روشنفکران و سیاست گذاران نئومحافظه‌کار ایده «امپراتوری آمریکایی» را پذیرفتند، که یک مأموریت ملی برای برقراری آزادی و دموکراسی در سایر کشورها، به ویژه کشورهای فقیر بود. او استدلال می‌کند که پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، دولت جورج دبلیو بوش سیاست خارجی خود را به اصرار بر حفظ قدرت عالی نظامی و اقتصادی آمریکا تغییر جهت داد، نگرشی که با دیدگاه جدید امپراتوری آمریکا هماهنگ بود. یانگ می‌گوید که جنگ عراق (۲۰۰۳–۲۰۱۱) نمونه ای از استثناگرایی آمریکا بود.
می ده کزو شرع گیرد نظام نه آن می که در شرع باشد حرام