نرگس
معنی کلمه نرگس در لغت نامه دهخدا

نرگس

معنی کلمه نرگس در لغت نامه دهخدا

نرگس. [ ن َ گ ِ ] ( اِ ) پهلوی : نرکیس ، از یونانی : نرکیسس ، معرب آن نرجس ، لاتینی : نرسی سوس ، فرانسه : نرسیس . ( حاشیه برهان قاطع چ معین ). نرجس. ( بحر الجواهر ) ( منتهی الارب ). عبهر. ( آنندراج ) ( ازمنتهی الارب ) ( السامی ). از اسفرم هاست. ( ذخیره خوارزمشاهی ). نام گلی است خوشبو که ته و ساقه اش مانند پیاز است و بر سر گلی می آورد زرد یا بنفش. ( از فرهنگ نظام ). گیاهی است دارای پیاز و گلی خوشبوی و معطر دارد. ( ناظم الاطباء ). و آن چند نوع است : شهلا و مسکین و صدپر. ( انجمن آرا ). گلی است از تیره نرگسیها که در وسط گلش حلقه ای زرد دیده می شود و آن را نرگس شهلا گویند و در بعضی جنس ها خود گل نیز زرد است یا گل سفید است ولی در وسط آن گلبرگ های کوچک سفید است و آن را نرگس مسکین گویند. ( گیاه شناسی گل گلاب ص 286 ) :
دانش و خواسته است نرگس و گل
که به یک جای نشکفند به هم.شهید.خم و خنبه پر ز انده دل تهی
زعفران و نرگس و بید وبهی.رودکی.نظر چگونه بدوزم که بهردیدن دوست
ز خاک من همه نرگس دمد به جای گیاه.رودکی.پر از غلغل رعد شد کوهسار
پر از نرگس و لاله شد جویبار.فردوسی.خورش ها فرستاد و لختی نبید
همان بوی ها نرگس و شنبلید.فردوسی.دوصد مرد برنا ز فرمانبران
ابا دسته نرگس و زعفران.فردوسی.تا به ایام خزان نرگس بود
تا به هنگام بهاران ارغوان.فرخی.تا نرگس اندرآید با کانون
تا سوسن اندرآید با نیسان.فرخی.مجلسی سازم با بربط و با چنگ و رباب
با ترنج و بهی و نرگس و با نقل و کباب.منوچهری.ماه فروردین به گل چم ماه دی بر بادرنگ
مهرگان بر نرگس و فصل دگر بر سوسنه.منوچهری.سرو را سبز قبائی به میان دربندند
بر سر نرگس نو سازند از زر کلاه.منوچهری.حشم سوی این باغچه کشید که بهشت را مانست از بسیاری یاسمین ودیگر ریاحین و ورد و نرگس. ( تاریخ بیهقی ص 245 ).
نگه کن که ماند همی نرگس نو
ز بس سیم و زر تاج اسکندری را.ناصرخسرو.بگریم من بدین نرگس که بر عارض پدید آمد
مرا زیرا که بفزایدچو نرگس را بیابد نم.ناصرخسرو.

معنی کلمه نرگس در فرهنگ معین

(نَ گِ ) [ په . ] (اِ. ) ۱ - گیاهی است از ردة تک لپه ای ها و گل هایش منفردند. تعداد گلبرگ هایش سه عدد و سفید رنگند و کاسبرگ هایش نیز سه عدد هستند که به رنگ گلبرگ ها می باشند. ۲ - کنایه از: چشم معشوق .

معنی کلمه نرگس در فرهنگ عمید

۱. (زیست شناسی ) گلی سفید، کوچک، و خوش بو با کاسه ای در وسط، برگ های سبز و دراز که پیاز آن کاشته می شود، نرجس.
۲. [قدیمی، مجاز] چشم معشوق: شب از نرگسش قطره چندی چکید / سحر دیده بر کرد و عالم بدید (سعدی۱: ۹۴ ).
* نرگس شهلا: (زیست شناسی ) گل نرگس بزرگ و به رنگ سفید با کاسه ای زرد در میان آن.

معنی کلمه نرگس در فرهنگ فارسی

نام دریاچه ای است مجاور دریاچه بختگان که بوسیله ترعه طبیعی بدریاچه بختگان متصل میشود و هنگام تابستان قطعات نمک مانند یخ بر روی آن شناور است .
گلی سفیدوکوچک وخوشبوکه پیاز آن کاشته میشود، بلندی بوته اش تا۴٠مترمیرسد، ودرازاست
(اسم ) ۱ - گیاهی است ازرده تک لپه ییها که سردسته گیاهان تیره نرگسی هامیباشد. این گیاه مانندزعفران دارای پیازاست و برگهایش طویل وازریشه خارج میشوند.گلهایش منفردودرانتهای ساقه قراردارند.تعداد گلبرگهایش سه عددوسفیدرنگندوکاسبرگهایش نیزسه عددندکه همرنگ گلبرگهامیباشند.دروسط گل نرگس معمولاحلقه ای زردرنگ دیده میشود که زیبایی خاصی به گل این گیاه میدهد.در بعضی گونه های نرگس خودگل نیززردرنگ است نرگس شهلانرجس عبهر.۲ - چشم معشوق : ازفریب نرگس مخمورولعل می پرست حافظ خلوت نشین رادرشراب انداختی . ( حافظ .۳٠۱ ) یانرگس بیمار.چشم خمار.یانرگس بینا.چشم : زدودی گنبدخضراکنداو زپیهی نرگس بیناکنداو. ( اسرارنامه عطار.چا.دکترگوهرین ص ۱ درتوحید ) یانرگس دژم .چشم خشمگین : چه سحرهاست که آن نرگس دژم داند. چه لعبهاست که آن مشک گل سپردارد. ( عثمان مختاری .چا.همائی .۵۴ ) یانرگس زرد.نسرین .یانرگس ژوزفین .یکیاز گونه های نرگس که بنام برونسویجی نیزموسوم است .یانرگس نیم خواب .چشم معشوق .یانرگس وگل .چشم وگوش معشوق .یانرگس یعقوبی .یکی ازگونه های نرگس که بنام زنبق یعقوبی نیز مشهوراست .۳ - نوعی پارچه نرگسی : مراوسروچمن رابخاک راه نشاند زمانه تاقصب نرگس قبای توبست . ( حافظ .۲۳ )

معنی کلمه نرگس در فرهنگ اسم ها

اسم: نرگس (دختر) (فارسی، یونانی) (طبیعت، گل) (تلفظ: narges) (فارسی: نَرگِس) (انگلیسی: narges)
معنی: نام نوعی گل خوش بو، به مجاز چشم معشوق، ( از یونانی )، ( در گیاهی ) گل زینتی با گلبرگ های سفید یا زرد معطر و کاسه ای به رنگ سفید یا زرد در وسط، گیاه این گل که علفی، پیاز دار و از خانواده ی سوسن است، خودرو یا زینتی است و در زمستان گل می دهد، ( در قدیم ) ( به مجاز ) چشم، [چشمان معشوق را نیز به نرگس تشبیه کرده اند]، ( در عرفان ) طرب و فرح نتیجه ی علم که در عمل یافت شده است، چشمان معشوق را نیز به نرگس تشبیه کرده اند، از یونانی، گلی خوشبو و زینتی با گلبرگهای سفید و زرد

معنی کلمه نرگس در دانشنامه عمومی

سردهٔ نرگس ( نام علمی: Narcissus ) گیاهی از خانواده نرگسیان ( Amaryllidaceae ) و راسته مارچوبگان و گیاهی دائمی و پیازدار است. پیازهای آن درشت و دارای ورقه های فلسی و یا مطبق است. به عبارت دیگر پیاز آن می تواند چندین سال متوالی گل دهد و گل آن همه ساله درشت تر] کم رنگ و پُر رنگ هستند. برگ های این گیاه از بن ریشه به صورت صاف یا شیاردار بیرون می آیند و در طول ساقه قرار می گیرند. نرگس ها به اندازه های مختلف یافت می شوند از گل های ۵ اینچی روی ساقه های ۲ فوتی گرفته تا گل های ۵/۰ اینچی روی ساقه ۲ اینچی.
نرگس ها از میان خانواده تمام گل ها نگهداری ساده تری دارند و برای افراد مبتدی در باغبانی ایدئال هستند. پیاز و برگ ها حاوی کریستال های سمی هستند که فقط حشرات اصلی می توانند بدون آسیب رساندن به گل از آن مصرف کنند هر چند ممکن است جانوران آن ها را از زیر خاک بیرون بیاورند. گل و ساقه این گیاه سمی نیست و فقط پیاز این گیاه بسیار زهرآگین است. نوع زرد رنگ آن از نوع سفید رنگش سمی تر است. سقراط این گیاه را به دلیل سمی بودن «گردنبند خدایان دوزخ» می نامید. روستای بانزرکه بومی ترین و قدیمی ترین مزارع گل نرکس کشور را داراست.
رده بندی یک گونه کشت شده ( قابل کشت ) نرگس بر پایه توصیف و سنجش یا از یک رده بندی ارائه شده توسط فردی که گونه ها را به ثبت می رساند، پایه گذاری شده است.
کد رنگ های استفاده شده برای توصیف رنگ نرگس ها به قرار زیر است:
W - سفید ( سفید گونه ) G - سبز Y - زرد P – صورتی O - نارنجی R - قرمز
در توصیف گل نرگس هر نرگس را به دو بخش تقسیم می کنیم
• گلبرگ ها
• تاج گل
نرگس دو نوع است. یک نوع آن تاج بزرگی دارد و تک گل است و نوع دیگر تاج کوچک و گل هایش به صورت خوشه ای هستند. بیشتر نرگس های ایرانی از دسته دوم هستند . معروف ترین نوع گل نرگس در ایران، گل نرگس شهلا که به گل نرگس شیراز معروف شده است. در روایتی از میرزا لطفعلی صدرالافاضل نصیری امینی در زمان احمد شاه ، برای اولین بار پیاز این گل را وارد ایران کرد و در منطقه شیراز و اطراف آن شروع به کاشت و پرورش این گل کردند.
بیشترین سطح زیر کشت گل نرگس در بخش جره و بالاده استان فارس واقع شده است. گل نرگس در دیگر نقاط کشور مثل بهبهان ( استان خوزستان ) ، خَفر ( استان فارس ) و خراسان جنوبی هم یافت می شود، این در حالی است که در برخی نواحی ایران گیاه نرگس به صورت خودرو وجود دارد.
نرگس (گیاه). نرگس ( نام علمی: Narcissus tazetta ) نام یک گونه از سرده نرگس است.
معنی کلمه نرگس در فرهنگ معین
معنی کلمه نرگس در فرهنگ عمید
معنی کلمه نرگس در فرهنگ فارسی
معنی کلمه نرگس در فرهنگ اسم ها
معنی کلمه نرگس در دانشنامه عمومی

معنی کلمه نرگس در ویکی واژه

(گیاهی): گل زینتی با گل‌برگ‌های سفید یا زرد معطر و کاسه‌ای برنگ سفید یا زرد در وسط. نرگس ممکن است تصحیف شده نرقِز به معنی دختر نر صفت یا دختر پسروار در زبان معیار باستان بوده باشد.
گیاهی است از رده تک لپه‌ای‌ها و صرف گل‌هایش منفردند. تعداد گلبرگ‌هایش سه عدد و سفید رنگند و کاس‌برگ‌هایش نیز سه عدد هستند که برنگ گلبرگ‌ها می‌باشند.
کنایه از: چشم معشوق.

جملاتی از کاربرد کلمه نرگس

نرگس مست را فکند از چشم چمن از ساقیان بزم آرای
نرگس محمدی بازیگر معروف سینما و تلویزیون اصالتاً اهل روستای کویج از توابع شهر لاهرود است. قبر پدر وی در این روستا قرار دارد.
نرگس سرمست نگر کاو فکند سر ز گرانی به کنار ای غلام
گلزار فعالیت خود را در سال ۱۳۷۷ به‌عنوان نوازنده گیتار در گروه موسیقی آریان آغاز کرد. او مدتی بعد فعالیت در زمینهٔ بازیگری را برای اولین بار در فیلم سام و نرگس (۱۳۷۹) ساختهٔ ایرج قادری تجربه کرد.
در اصفهان با شروع تجمع، ورودی خیابان نیکبخت که دادگستری استان اصفهان در آن قرار دارد بر روی خودروها بسته شد و با وجود حضور مأموران، تجمع کنندگان در این خیابان دررفت‌وآمد بودند. برخی از تجمع کنندگان که تعداد آنان نزدیک به یک هزار نفر تخمین زده می‌شد، با دوربین تلفن‌های همراه خود اقدام به تهیه عکس و فیلم از این تجمع کردند. افرادی همچون نسرین ستوده، وکیل دادگستری، نرگس محمدی، روزنامه‌نگار و پیمان عارف از فعالان سیاسی، نیز در این تجمع شرکت داشتند.
چو از کرشمه بیاراست چشم را نرگس بدید بلبل و گفتن علیک عین الله
نرگس جادوت دل از من ربود گفت که این جادوی کشمیر کرد
تازه کردی به دست نرگس جام سبزه را دادی از بنفشه پیام
انجمن قلم آمریکا، اقدام جمهوری اسلامی نسبت به افزایش یک سال محکومیت نرگس محمدی را به شدت محکوم می‌کند. همچنین این بیانیه یادآوری کرده‌است که جمهوری اسلامی یکی از ناقضان اصلی آزادی بیان و دارای بالاترین تعداد نویسندگان زن زندانی در جهان می‌باشد.
دو چشم نرگسین او ازین سوز ز نوک مژه از خون شد جگر دوز
زان چو سوسن خامشم کاین قوم را همچو نرگس چشم یکسر برزرست
چو نرگس به که سر در پای او افگنده بنشینم در آغوش نسیم صبحدم بی پرده چون بینم
به نرگس بین که همچون چشم زینب به حسرت مانده باز از صبح تا شب
نیلوفر حامدی، خبرنگار روزنامه شرق، الهه محمدی خبرنگار روزنامه هم‌میهن و نرگس محمدی، روزنامه‌نگاران زندانی، به عنوان برندگان جایزه جهانی آزادی مطبوعات یونسکو، گیلرمو کانو ۲۰۲۳ معرفی شدند.
قطعه نفس با صدای مهدی یراحی که برای فیلم سینمایی نفس ساخته نرگس آبیار خوانده شد در کمتر از دو روز بعد از پخش ۳ میلیون بار دانلود و شنیده شد.
ازان نرگس نظر دوزد بر این خاک که چشم پاک خواهد، دامن پاک