معنی کلمه نرمافزار آزاد در دانشنامه عمومی
نرم افزارهای آزاد با نرم افزارهای مالکیتی ( مانند مایکروسافت ویندوز ) که آزادی کاربر در استفاده، مطالعه، ویرایش یا انتشار مجدد را در درجه های مختلف محدود می کنند، متفاوت هستند. این محدودیت ها با در نظر گرفتن مجازات هایی قانونی برای کاربرانی که قوانین آن ها را نقض می کنند، به وجود می آیند. نرم افزارهای مالکیتی عموماً به صورت بسته های اجراپذیر دودویی و بدون دسترسی به کد منبع فروخته می شوند که جلوی ویرایش و وصله کردن نرم افزار توسط کاربر را می گیرد و او را برای به روزرسانی و پشتیبانی به شرکت نرم افزاری تولیدکننده وابسته می کنند. نرم افزارهای آزاد از نرم افزاری های رایگان که برای استفاده، از کاربر پولی دریافت نمی کنند، نیز متفاوت اند. این نوع نرم افزارها نیز معمولاً تمامی حقوق نرم افزار را برای تولیدکنندهٔ آن محفوظ داشته و جلوی مهندسی معکوس، ویرایش یا توزیع مجدد توسط کاربر را می گیرند. بنابراین موضوع اصلی نرم افزار آزاد، موضوع آزادی است و نه قیمت آن: کاربران آزادند که هر چه می خواهند با نرم افزار انجام دهند. این آزادی شامل انتشار مجدد نرم افزار به صورت رایگان یا با سود نیز می شود. یعنی نرم افزار آزاد می تواند به صورت رایگان یا در ازای دریافت مبلغی پول در اختیار کاربر قرار بگیرد.
ریچارد استالمن در سال ۱۹۸۵ در زمانی که در حال آغاز پروژهٔ گنو و به وجود آوردن بنیاد نرم افزارهای آزاد بود، برای اولین بار از عبارت «نرم افزار آزاد» استفاده کرد. براساس تعریف بنیاد نرم افزارهای آزاد کاربران یک نرم افزارِ آزاد، آزاد هستند؛ چون به اجازه گرفتن نیازی ندارند؛ آن ها در انجام کارهای دل خواهشان ( مانند حق نشر و کپی برداری ) محدود نیستند؛ نیازی به موافقت با هیچ توافق نامه ای ندارند؛ و در همان ابتدا نیز با نداشتن کد منبع محدود نبوده اند.