ندبه

معنی کلمه ندبه در لغت نامه دهخدا

ندبه. [ ن ُ ب َ / ب ِ ] ( از ع ، اِ ) نوحه. اشعار ماتمی خواندن. ( غیاث اللغات ). ندبة.شیون. ( ناظم الاطباء ) ( غیاث اللغات ). گریه و زاری. ( ناظم الاطباء ). افغان. گریستن برای مرده :
تا ز هوای توام به ندبه و ناله
عشق تو بر جان من نهاد نهاله.شهره آفاق.رجوع به ندبة شود.

معنی کلمه ندبه در فرهنگ معین

(نُ بَ یا بِ ) [ ع . ندبة ] (اِ. ) بر مرده گریستن ، شیون و زاری .

معنی کلمه ندبه در فرهنگ عمید

۱. گریه بر مرده و ذکر خوبی ها و صفات نیکوی او.
۲. زاری و شیون.
* ندبه کردن: (مصدر لازم ) زاری و شیون کردن.

معنی کلمه ندبه در فرهنگ فارسی

زاری وشیون، گریه برمرده وذکرخوبیهاوصفات او
( اسم ) ۱ - گریه وشیون وزاری .۲ - گریه برمرده وذکرمحاسن آن .
واحد ندب یعنی یک نشان جراحت که بر پست باقی باشد .

معنی کلمه ندبه در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] ندبه (ابهام زدایی). واژه ندبه ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: مقالات• دعای ندبه، از دعاهای معروف در نزد شیعیان• ندبه (نحو)، در لغت به معنای نوحه و زاری کردن و دارای کاربرد در علم نحو• ندبه برای امام زمان، ندبه برای امام زمان برای تعجیل در فرج آن حضرت کتاب ها • با دعای ندبه در پگاه جمعه ، اثر علی اکبر مهدی پور، تحلیلی بر متن و سند دعای ندبه• بررسی دعای ندبه ، اثر فارسی علی اصغر رضوانی، از مجموعه کتاب های سلسله مباحث مهدویت
...
[ویکی فقه] ندبه (نحو). ندبه بر وزن "فُعْلَه " مصدر از ماده ی " ندب" و در لغت به معنای نوحه و زاری کردن است. (ندب المیت: بکی علیه.)
در اصطلاح نحو "ندبه" ندایی است که به شخصی که مصیبت ( مرگ ) به او رسیده، یا موضع درد و ناراحتی و یا سبب آن، متوجه می گردد. مانند جایی که مادری در غم از دست دادن فرزند خود می گوید: "وا حُسینا".متکلم در به کارگیری ساختار "ندبه" ممکن است اغراضی همچون "اعلام عظمت مندوب"، "اظهار اهمیت و شدت آن" و یا "اظهار ناتوانی از تحمل آنچه بر وی پیش آمده"، داشته باشد.
وجه نامگذاری
معنای لغوی "ندبه" (نوحه و زاری کردن) در معنای اصطلاحی آن لحاظ شده است؛ به این بیان که متکلم با توجه دادن ندای خود به شخصی که مصیبت بزرگ به او رسیده یا موضع درد و ناراحتی و یا سبب آن، در واقع نوعی نوحه سرایی و زاری کرده است.بیان این نکته قابل توجه است که ندبه ی اصطلاحی از ترکیب حرف ندا و مندوب تشکیل می شود اما نوحه و زاری ممکن است با ساختار و الفاظ دیگری همچون "تَفَجّعتُ علی زیدٍ"، محقق شود؛ از این رو "ندبه" در معنای لغوی اعمّ از "ندبه" در اصطلاح نحو خواهد بود.
ارکان
ندبه از دو رکن تشکیل شده است:
← ادات
...

جملاتی از کاربرد کلمه ندبه

اندر سه دست ندبه زنان بر سر دو پای شیون به بام و باغ خورنگه برآورید
منقب از ندبه‌ات گرد همه ارض و سما خون فشان چشم فلک از دیده گریان تست
عشقی‌که مرا هست به دیدار شهنشه زهاد نکوکار ندارندبه رضوان
مسلمانان، در روز جمعه مراسم نماز جمعه و رسوم خاص آن را برگزار می‌کنند. «شیعیان» این روز را منسوب به امام زمان(منجی موعود) می‌دانند و برای ظهورش دعاهایی همچون دعای «ندبه» می‌خوانند و اعتقاد دارند که در این روز ظهور می‌کند.
گر مثل خصم را بیازارد خویشتن را خجل کندبه ملام
دوزخ کند اشتیاق بر ما هر چندبهشت جاودانی است
تا به زلفش کندبه زنجیرم می کنم صبح وشام مشق جنون
ای دوست که ترک دوستان کردی تاچندبه کام دشمنان گردی
خیر نبیندبه عمر خویش الهی هرکه بود دوستدار صاحب دیوان
از سایهٔ گم گشته مجویید سیاهی شستندبه سر چشمهٔ‌خورشید گلیمم
متن فیلمنامه «اقلیم‌ها» نوری بیلگه جیلان با ترجمه پئریکا گلیاری و پدرام رمضانی توسط نشر شوندبه چاپ رسیده است.
حی اصرار کرد و قول داد «اگر قریش و احزاب شکست خوردندبه قلعه تو میایم تا آنچه بر تو رخ داد بر من نیز بگذرد» کعب قبول کرد و عهد خود را شکست.
برگزاری هفتگی دعای ندبه، مراسم هفتگی کرسی تلاوت با حضور قاریان شهرستان و سخنرانی امام جماعت و همچنین برگزاری چندین مراسم در طول سال بخشی از فعالیت‌های مرکز فرهنگی قرآنی این مکان می‌باشد.
اشپرنگل خیلی پیش‌تر در ۱۹۷۴ میلادی میان این واژه و بیماری آبله، رابطه‌ای را حدس زده بود و آن را مشتق از «اَب» به معنای «پدر» و «ابیل» به معنای «نوحه و ندبه» می‌پنداشت و می‌گفت: ایرانیان، واژهٔ «ابیله» را به معنای آبله به کار می‌برند. این نظریّه را روایات موجود که می‌گوید: لشکریان ابرهه به بیماری آبله دچار و نابود گشتند، تأیید می‌کند؛ امّا مشکل، اثبات فارسی بودن آن است، زیرا آبله در زبان فارسی، خود دخیل از عربی و بی‌تردید از همین آیه گرفته شده‌است.
نه من به عشق تو امروز خسته وزارم که کرده اندبه روز ازل گرفتارم