مکاری

معنی کلمه مکاری در لغت نامه دهخدا

مکاری. [ م ُ ] ( ع ص ) خربنده. ( دهار ) ( مهذب الاسماء ). به کرایه دهنده. ج ، مکارون و اکریاء. ( منتهی الارب ). کسی که اسب و شتر و غیره به کرایه دهد. ( غیاث ). کسی که اسب و استرو خر به کرایه برد. ( آنندراج ). خربنده و کرایه دهنده یعنی آن کس که خر و اسب و اشتر کرایه می دهد. ( ناظم الاطباء ). کرایه دهنده ستور. ج ، مکارون و گویند هؤلاء المکارون و ذهبت الی المکارین ، و چون به ضمیر متصل متکلم وحده اضافه گردد گویند هذا مکاری [ م ُ ری ی َ ]، و همچنین است در جمع هولاء مکاری [ م ُ ری ی َ ] که لفظ واحد و تقدیر مختلف است. اکنون مکاری غالباً به خرکچی و قاطرچی ( خربنده و استربان ) گفته می شود. ( از اقرب الموارد ). آنکه ستور چون خر و استر به کرایه دهد. چاروادار. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ). چارپادار. کسی که به وسیله چارپایان اهلی مانند اسب و خر و قاطر و یابو مسافر و بار حمل و نقل می کند. خربنده. خرکچی. این کلمه در زبان عوام مَکّاری به همان معنی خرکچی و خربنده تلفظ می شود و گاه برای اشخاص به صورت لقب در می آید مانند حاجی مکاری. ( فرهنگ لغات عامیانه جمال زاده ) : مردم آنجا بیشترین مکاری باشند. ( فارسنامه ابن البلخی ص 144 ). مردم آن سلاح ور باشد و مکاری. ( فارسنامه ابن البلخی ص 145 ). مکاریان آن بارها را به سوی خانه خود بردن اولیتر دیدند. ( کلیله و دمنه ). بدان مرد مکاری ماند که بار خر یک سو سبک کند و یک سو سنگی. ( مرزبان نامه چ 3 قزوینی ص 279 ).
کژ شود پالان و رختم بر سرم
وز مکاری هر زمان زخمی خورم.مولوی.خری دیدم در آنجا ایستاده
به پشتش ریش از چوب مکاری.شفیع اثر ( از آنندراج ).- مکاری مفلس ؛ آنکه ستور به کرایه دهد و وجه کرایه بگیرد و چون هنگام سفر فرارسد او را ستوری نباشد. ( از تعریفات جرجانی ). و رجوع به همین مأخذ شود.
مکاری. [ م َک ْ کا ] ( حامص ) مکر و حیله گری و فریبندگی. ( ناظم الاطباء ). حالت و چگونگی مکار. گربزی :
وز شوی نهان به غدر و مکاری
در جام شراب زهر بگسارد.ناصرخسرو.و رجوع به مکار شود.

معنی کلمه مکاری در فرهنگ معین

(مُ ) [ ع . ] (اِ فا. ) کرایه دهنده ، کسی که چهارپایان را کرایه می دهد.

معنی کلمه مکاری در فرهنگ عمید

کسی که چهار پا کرایه می دهد، چاروادار.

معنی کلمه مکاری در فرهنگ فارسی

کرایه دهنده، کسی که اسب وشتروسایرچهارپایان رابه کرایه می دهد
( اسم ) آن کس که خر و اسب و شتر و جز آنها را کرایه دهد خربنده : [ مکاریان را بسوی خانه خویش بردن بمصلحت نزدیکتر نمود . ] ( کلیله . مصحح مینوی . ۳۹٠ )
مکر و حیله گری و فریبندگی . حالت و چگونگی مکار .

معنی کلمه مکاری در ویکی واژه

مَکاری
منسوب به مکار، حیله‌گری، فریب‌کاری.
خربنده، کسی که اسب و شتر و الاغ به کرایه دهد یا به کرایه برد.
کرایه دهنده، کسی که چهارپایان را کرایه می‌دهد، چاروادار.

جملاتی از کاربرد کلمه مکاری

بر اهل روزگار از هر قرانی نیامد بی‌ستمکاری زمانی
دگر نمی شوی شکوه بر بر شاهی که دست چرخ فرو بندد از ستمکاری
یک سر مو کم شمردن یک جهان بی‌دانشی است کامکاری چون تو را از خسروان کامیاب
بکام و حلق رعیت ز کامکاری تو رسیده شربت انصاف خوشگوار تو باد
بر اشراف این عید و آن کامکاری مبارک بود خاصه بر شهریاری
دلا دانی که شاهی کامکاری چه غم باشد ز احوال گدایش
بر کشتن من چو کامکاری مردار شدن چرا گذاری؟
از وصل روی جانان امشب چو کامکاری شکوه ز بخت حیف است گر بر زبان برآری
ای دست ستمکاری و کردار بد دهر از خلق بکردار و بگفتار شکسته
چو جور و ستمکاری از حد فزود زگاه آوریدند او را فرود