مَته
معنی کلمه مَته در لغت نامه دهخدا

مَته

معنی کلمه مَته در لغت نامه دهخدا

مته. [ م َ ت َ / م َت ْ ت َ /ت ِ ] ( اِ ) برماه و آن آلتی باشد که درودگران بدان چوب و تخته سوراخ کنند. ( برهان ). برمه نجاران که بدان چوب و تخته سوراخ کنند و آن را ماهه نیز گویند. ( انجمن آرا ). برمه نجاران که ماهه نیز گویند. ( رشیدی ). برماه و آن را ماهه نیز خوانند. ( جهانگیری ). مثقب که برمه نجاران است و بدان چوب و تخته سوراخ کنند و آن را ماهه نیز گویند. ( آنندراج ). برمه که نجاران چوب را بدان سوراخ کنند. ( غیاث ). برماه. مثقب. برمه. برماهه. برماه. گردبر. گرده بر. بیرم. آلتی با نوک تیز پولادی که با چرخاندن آن به دور محور خود بکمک کمانی مخصوص یا نیروی برق و گاهی هم با دست ، چوب و آهن وظروف سفالین و جز اینها را سوراخ کنند :
چو مته تو شدم در غم تو سرگردان
بسان چوب تو از اسکنه شدم دل ریش.مسعودسعد.- مته بر خشخاش نهادن ؛ مته بر ذره نهادن. ( آنندراج ). و رجوع به ترکیب بعد شود.
- مته بر ذره نهادن ؛ حد بصر و دقت نظر مستفاد میشود، یعنی در کاری غور تمام کردن. ( آنندراج ) :
آن چشم چه شد که مته بر ذره نهاد
گوش شنوا و نای بینایی کو.تأثیر ( از آنندراج ).- مته به خشخاش گذاشتن ؛ خرده نگرش بودن. ( امثال و حکم دهخدا ج 3 ص 1399 ).و رجوع به ترکیب مته بر خشخاش نهادن شود.
- مته به کون خشخاش گذاشته است ؛ در تزویر و حیله همه چیز شش دانگ است. ( بهار عجم ) ( آنندراج ).
- مته کمان ؛ مته ای که بوسیله زهی و کمانی تند و سریع گردد و زودتر از مته ساده سوراخ کند. مته ای که آن را با کمانی چرمین به چرخ آرند. ( از یادداشت به خط مرحوم دهخدا ).
|| کرمی که در پشمینه آلات افتد. ( برهان ). کرمی که در پارچه های پشمینه افتد. ( ناظم الاطباء ). پت. بید. کرم ابریشم خوار. عثه. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ). || کرمی که گندم را خراب و نابود کند و به عربی سوس گویند. ( برهان ). کرمی که گندم را ضایع کند. ( ناظم الاطباء ).
مته. [ م َت ْهَْ ] ( ع مص ) آب به دلو کشیدن از چاه. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). || ( اِمص ) اغوا. ( ناظم الاطباء ).
مته. [ م َ ت َه ْ ] ( ع مص )علاج کردن بطالت و غوایت. ( از اقرب الموارد ) ( از محیطالمحیط ). || گمراه شدن. ( ناظم الاطباء ).
مته. [ م َ ت َه ْ ] ( ع اِ ) راز نهانی. ( از منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). || ( اِمص ) اغوا. ( ناظم الاطباء ). غوایت. ( از منتهی الارب ) ( آنندراج ).

معنی کلمه مَته در فرهنگ معین

(مَ تِّ ) (اِ. ) دستگاهی که با آن چوب ، آهن ، و دیوار را سوراخ کنند.

معنی کلمه مَته در فرهنگ عمید

ابزاری که نجار با آن چوب و تخته را سوراخ می کند، پرما، ماهه، بهرمه.

معنی کلمه مَته در فرهنگ فارسی

افزاری که نجاربا آن چوب وتخته راسوراخ میکند
( اسم ) بید . ۲ - شپشک گندم .
راز نهانی

معنی کلمه مَته در دانشنامه عمومی

مته ابزاری بُرنده است که در حال چرخش باعث تخلیه براده و ایجاد سوراخ استوانه ای با رأس مخروط مانند در امتداد محور طولی پیشروی و به قطر ابزار می شود. عمل برش توسط ۲ لبه تیز برش، در نوک مته انجام می گیرد و براده از طریق یک شیار حلزونی سراسری خارج می شود. مته ها هم از نظر ابعاد هندسی و هم جنس مواد سازنده و نیز دقت عمل، تنوع گسترده ای دارند. چرخش مته می تواند؛ به کمک مکانیزمهای دستی یا مکانیزمهای موتوری، مانند دریل، صورت گیرد. مته ها از نظر اندازه و کاربرد نیز تفاوت فاحشی دارند. اما متأسفانه با تکیه بر زبان انگلیسی برای رفع نیازهای عملی، در زبان فارسی رشد تطبیقی زبان متوقف شده و همه انواع مته و حتی ماشین دریل و ماشینهای غولپیکر حفاری را مته می نامند دو نوع مته وجود دارد راست گرد چپ گرد مته های راست گرد برای کارهای آسان بکار میرود اما چپ گرد برای صنایع های فلز کاری است.
بسته به کاربرد از مواد مختلفی برای ساختن مته استفاده می شود.
• فولاد کم کربن:
فقط برای سوراخ کاری روی چوب استفاده می شود. این نوع مته دارای لبهٔ نگهدارنده نیست و نیاز به تیز کردن مداوم ندارد. کار کردن روی چوب های سخت می تواند طول عمر این مته را کاهش دهد. این نوع مته، در مقایسه با دیگر ابزارهایی که عمر طولانی تر دارند، قیمت زیادی دارد.
• فولادی با کربن زیاد:
از فولاد با درصد کربن بالا ساخته می شوند. این کار باعث بهبود بخشیدن پوسته فولادی مته می شود. این کار به علت دما دادن و سخت کاری روی آن اتفاق می افتد. از این مته ها می توان برای سوراخکاری روی چوب و فلزات استفاده کرد اگر چه این مته ها دارای ضریب خطا کم در مقابل دما در هنگام سوراخ کاری هستند اما دمای بیش از حد باعث خمیری شدن آن و در نتیجه نرم شدن لبه های برش می شود.
• فولاد سرعت بالا ( High speed Steel ) :
نوعی از فولاد است که مقاومت بسیار زیادی در مقابله با تغییرات دمایی دارد. از آن ها می توان برای سوراخکاری روی فلزات، چوب سخت، و دیگر موادی که سرعت برش بالاتری نیاز دارند استفاده کرد. استفاده از آن ها تا حد زیادی جایگزین انواع دیگر مته شده است.
• فولاد آلیاژی کبالت ( HSS cobalt ) :
نوعی از فولاد سرعت بالا و دارای مقدار زیادی کبالت در آن است. مزیت اصلی در بی اثر بودن دما بر آن ها در دماهای بالا است. به همین علت از آن ها برای سوراخکاری روی فولادهای ضدزنگ ( استنلس استیل ) استفاده می شود. بزرگترین مشکل فولاد آلیاژی کبالت در شکنندگی خیلی زیاد آن ها در برابر ( HSS ) است.
مته (آلبوم چندآهنگه). «مته» ( به انگلیسی: Drill ) آلبومی از گروه موسیقی آلترنتیو راک ریدیوهد است که در سال ۱۹۹۲ میلادی منتشر شد.
مته (بلژیک). شهر مته ( به فرانسوی: Mettet ) در شهرستان نمور در استان نمور در منطقه فدرال والوون در کشور بلژیک واقع شده است.
معنی کلمه مَته در فرهنگ معین
معنی کلمه مَته در فرهنگ عمید
معنی کلمه مَته در فرهنگ فارسی
معنی کلمه مَته در دانشنامه عمومی
معنی کلمه مَته در دانشنامه آزاد فارسی
معنی کلمه مَته در ویکی واژه

معنی کلمه مَته در دانشنامه آزاد فارسی

مَتِّه (auger)
ابزار حفر سوراخ . در اصل نوعی ابزار درودگری است که لبۀ برنده و نوک مارپیچی دارد و با دسته ای که بر ساقۀ مته عمود است به کار می رود. در باستان شناسی، برای جمع آوری نمونه های رسوب و خاک از زیر زمین و تعیین عمق و نوع رسوب های باستان شناختیاز مته ای بزرگ استفاده می کنند. به این ترتیب، دیگر نیازی به خاک برداری با دست نیست. متّه ممکن است دستی یا ماشینی باشد.

معنی کلمه مَته در ویکی واژه

مته
در زبان فارسی معادلی ندارد ولی از نام‌های مردانه گویش بهاری است. به فارسی باید متی توصیف نمود و با هالتامتی زبان عیلامی شاید قرابت داشته باشد.

جملاتی از کاربرد کلمه مَته

مَکرُمَتها همی کنی بی آنک از منت هیچ التماسی جزاست