مویرگ
معنی کلمه مویرگ در لغت نامه دهخدا

مویرگ

معنی کلمه مویرگ در لغت نامه دهخدا

موی رگ. [ رَ ]( اِ مرکب ) رگ باریک با قطر حدود یک دهم میلیمتر که رابط بین شریانها و وریدهاست. ( از دائرةالمعارف کیه ). مویین رگ. عِرق ِ شَعری.

معنی کلمه مویرگ در فرهنگ معین

(رَ ) (اِمر. ) رگ بسیار باریک .

معنی کلمه مویرگ در فرهنگ عمید

باریک ترین رگ بدن جانوران خون گرم.

معنی کلمه مویرگ در فرهنگ فارسی

( اسم ) رگ باریک که قطرش در حدود ۱ میلیمتر باشد مویین رگ عرق شعری . یا مویرگها. شبکه عروق باریکی که درحد فاصل بین شریان ها و وریدها قرار دارد . قطر هر یک از این رگهای مویین بین ۷ میکرن ۳ تا ۱۵٠ میکرن است ( بین ٠٠۷ تا ۱۵ میلیمتر . ) ساختمان دیواره عروق مویین ساده و فاقد الیاف عضلانی صاف است . جدار ( سلولهای آندوتلیوم ) ساخته شده و روی این طبقه آندوتلیال را از خارج یک طبقه پوششی بی شکل بنام طبقه آدوانتیس فرا گرفته است و گاهی بر روی این طبقه از خارج در برخی مویرگهای قطورتر طبقه ای از سلولهای پوششی بنام پری تلیوم قرار دارد عروق شعریه رگهای مویین شعریه مویرگها.

معنی کلمه مویرگ در دانشنامه عمومی

سرخرگهای کوچک به مویرَگ هایی ( capillary ) منتهی می شوند که کوچک ترین رگ های بدن هستند که فقط از یک لایه بافت پوششی همراه با غشای پایه درست شده اند. تبادل مواد بین خون و یاخته های بدن، در این رگ ها انجام می شود. وقتی سرخرگ وارد اندامی می شود، مانند ریشه گیاه شاخه شاخه می شود و در آخر به رگ های بسیار باریکی که دیواره آنها بسیار نازک است تبدیل می شود. به این رگ های کوچک مویرگ می گویند. مویرگ ها خون را بین یاخته ها توزیع می کنند؛ یعنی غذا و اکسیژن را به یاخته ها می دهند و در عوض مواد زائد و دی اکسید کربن را از آنها می گیرند. رگ ها می توانند تنگ یا گشاد شوند. به عنوان مثال عضلات هنگام کار به مواد غذایی بیشتر و اکسیژن بیشتر نیاز دارند. پس رگ ها گشاد می شوند تا خون بیشتری را به عضلات برسانند یا بالعکس.
جریان خون در مویرگ ها بسیار کند است. در مویرگ های شبکه عروقی سرعت جریان خون به حداقل می رسد، مویرگ ها رابط بین سرخرگچه ها و سیاهرگچه ها بوده و به علت گستردگی زیاد خود، دیواره نازک و جریان کند خون مناسب ترین جا برای مبادله مواد غذایی، اکسیژن و دی اکسید کربن بین خون و مایع میان بافتی می باشد. مبادله مواد از راه پراکندگی، گذر از منافذ دیواره مویرگ ها، گذر از پیوندهای بین سلولی و به دست وزیکول های پینوسیتوزی انجام می گیرد. تخمین زده می شود که یک انسان بالغ معمولی حدود ۷ میلیارد مویرگ داشته باشد. همچنین برآورد می شود که هر مویرگ، به طور متوسط یک میلی متر طول دارد. قطر هر مویرگ هم حدود ۸ میکرو متر است. فاصله بیشتر یاخته های بدن تا مویرگ ها حدود ۲۰ میکرومتر است.
مویرگ ها به سه دسته تقسیم می شوند:
الف ) مویرگ های پیوسته:در این نوع مویرگ یاخته های بافت پوششی با همدیگر ارتباط تنگاتنگی دارند. این نوع مویرگ ها در دستگاه عصبی مرکزی، شش ها، بافت چربی و ماهیچه ها یافت می شوند.
ب ) مویرگ های منفذدار:منافذ فراوان در غشای سلول های پوششی دارند. غشای پایه در این مویرگ ها ضخیم استکه عبور مولکول های درشت مثل پروتئین را محدود می کند. این نوع مویرگ در کلیه ها، غدد درون ریز و معده یافت می شود.
ج ) مویرگ های ناپیوسته:فاصله یاخته های بافت پوششی آن قدر زیاد است که به صورت حفره هایی در دیواره مویرگ دیده می شود. این نوع مویرگ ها در کبد، طحال و مغز استخوان دیده می شود.
توضیحاتی مختصر در زمینه ساختار مویرگ ها:
معنی کلمه مویرگ در فرهنگ معین

جملاتی از کاربرد کلمه مویرگ

اگر قدرت جابه‌جا شدن نداشتیم این فشار می‌توانست در عرض ۱۰ تا ۱۵ دقیقه باعث بسته شدن مویرگ‌ها و عدم تغذیه و اکسیژن‌رسانی به سلول‌ها گردد و پوست و عضلات را تخریب نماید. این همان چیزی است که به آن زخم بستر می‌گویند
کار برجسته او در پزشکی توصیف دقیق مویرگها و کار دریچه‌های قلب بود.
نقش سرخرگ‌چه هادر شبکهٔ ریز جریان به این صورت است که نخستین بخش ریز جریان، پیش مویرگی با تثبیت سرعت و فشار جریان خون در سرخرگ‌چه هاتوسط لایه درون رگی و فرایند شل و سفت شدن لایه ماهیچه‌ای دور سرخرگ‌چهآغاز می‌شود. هنگام بخش دوم، مویرگی، سرخرگ‌چه هاخون را به مویرگ‌ها با قطر ۵ تا ۸ میکرومتر که دارای هیچگونه لایهٔ ماهیچه‌ای نیستند منتقل می‌کنند. سپس در بخش سوم، پس مویرگی خون منتقل شده از طریق مویرگ‌ها به ریزرگ‌ها [۶] با قطر ۱۰ تا ۲۰۰ میکرومتر و دارای لایه ماهیچه‌ای حمل می‌شود.
این روش را می‌توان با ایجاد یک برش کم عمق توسط یک نوار خون وارد شده از طریق واژن، و سپس استفاده از یک لوله نازک به محلی که با عمل مویرگی، خون را آزمایش می‌کند، انجام داد.
هموگلوبینی که در گلبول‌های قرمز خون وجود دارد باعث می‌شود تا اکسیژن به گلبول قرمز متصل شده و توسط مویرگ‌ها به بافت‌های مختلف بدن برسد. ازآنجایی که تمام سلول‌های بدن انسان برای زنده ماندن به اکسیژن وابسته‌اند، کمبود آن باعث هیپوکسی شده و گسترهٔ وسیعی از مشکلات را به‌همراه دارد.
در بررسی بنیاد همیاری کاکرین نتیجه‌گیری شد که «شواهد از جایگاه فعلی اسکلروتراپی در مقابل عمل بالینی مدرن پشتیبانی می‌کند، که معمولاً به بازگشت رگ‌های واریسی و مویرگ‌ها پس از جراحی محدود می‌شود.» در دومین بررسی بنیاد همیاری کاکرین باهدف مقایسه جراحی با اسکلروتراپی نتیجه‌گیری نمود که اسکلروتراپی مزایای بیشتری نسبت به جراحی در کوتاه مدت دارد اما جراحی در بلند مدت منافع بیشتری دارد. اسکلروتراپی از نظر موفقیت درمانی، میزان عوارض و هزینه در یک سال پس از جراحی بهتر بود، اما جراحی بعد از ۵ سال بهتر بود. با این حال، شواهد از کیفیت خیلی خوبی برخوردار نبودند و تحقیقات بیشتری لازم است.
آبشش‌ها در دو طرف سر ماهی، زیر سرپوش‌های آبششی (آبشش‌پوش) قرار دارند. هر آبشش از یک کمان آبششی و دو ردیف رشته‌های آبششی متصل به آن تشکیل شده‌است. زیر هر آبشش‌پوش چهار کمان و رشته‌های آبششی متصل به آن قرار دارند. در رشته‌های آبششی، شبکه غنی مویرگی وجود دارد. تماس مداوم آب با رشته‌های آبششی، به خصوص این که جهت عبور آب در خلاف جهت جریان خون می‌باشد، سبب انتشار اکسیژن از آب به خون و انتشار دی‌اکسید کربن از خون به آب می‌شود.