موتیف

معنی کلمه موتیف در دانشنامه عمومی

موتیف (موسیقی). موتیف ( به فرانسوی و انگلیسی: motif ) کوچک ترین واحد دارای مفهوم در موسیقی است. همان طور که در زبان شناسی، هر جمله از چند کلمه تشکیل شده، در موسیقی هر جمله دربردارندهٔ چند موتیف است. اما در این میان تفاوت هایی وجود دارد؛ مثلاً چندان مشخص نیست که موتیف در چه بازه ای از موسیقی قرار دارد. فرق موتیف با تِم ( زمینهٔ موسیقایی ) در یک قطعهٔ موسیقی این است که موتیف از تِم کوتاه تر و در واقع قسمتی از آن است.
موتیف به طور رایج به عنوان کوچک ترین زیربخش یک تم یا عبارت که همچنان مشخصهٔ خودش به عنوان یک ایدهٔ موسیقایی را حفظ می کند، در نظر گرفته می شود.
در سمفونی پنجم بتهوون، یک فیگور چهار نتی مهم ترین موتیف اثر شده و از لحاظ هارمونی و ملودی گسترش داده شده تا تم اصلی موومان نخست فراهم شود.
در ساخت آهنگ، نیاز است برای ادامهٔ موسیقی، موتیف را چند بار تکرار کنند یا موتیف های دیگر را به آن وصل کنند. با اینکه تکرار بخش هایی که به هم وصل شده اند ضروری است و تکرار زیاد موجب یکنواخت شدن می شود، با خلاقیت های مختلف تلاش می کنند تغییرات گوناگونی را ایجاد نمایند تا در کنار حفظ یگانگی، تنوع را نیز رعایت کرده باشند.
در حالت کلی موتیف ها در تکرار تغییر نمی کنند و گسترش نمی یابند، بلکه معمولاً، به طوری پی در پی یا به تناوب طی قطعه ظاهر می شوند، و سهمی به سزا در ایجاد احساس وحدت دارند.
موتیف (نرم افزار). در رایانش، موتیف ( به انگلیسی: Motif ) هم اشاره به مشخصه های فنی یک واسط گرافیکی کاربر و هم اشاره به یک ابزار ویجت دارد. این ابزار ویجت، برای به وجود آوردن برنامه های تحت سیستم پنجره ای اکس در یونیکس یا دیگر سیستم عامل های سازگار با استاندارد پازیکس استفاده می شود که از آن مشخصه های فنی پیروی می کنند. موتیف ابزار ویجتی است که در محیط میزکار اشتراکی بکار گرفته شده است و استانداردی برای یونیکس محسوب می شد. مدیر پنجره موتیف یا به اختصار MWM رابطه نزدیکی با موتیف دارد. موتیف که برای سال ها یک نرم افزار انحصاری بود، در سال ۲۰۱۲ به صورت نرم افزار آزاد درآمد و تحت پردانه ال جی پی ال منتشر شد.

معنی کلمه موتیف در دانشنامه آزاد فارسی

موتیف (motif)
(یا: موتیو) در موسیقی، گروهی شامل حداقل دو نت که یک فیگور روشن و مشخص را تشکیل بدهند، و با تکرار و بسط یافتن، یک زیرساز بنیادین برای فیگورها و تم های بزرگ تر ایجاد کنند؛ موتیف از اساسی ترین واحدها در آهنگ سازی است. اغلب یک موتیف، می تواند سنگ بنای مجموعۀ متنوعی از تم ها و فیگورهای همراهی کننده باشد. بتهوون از بزرگ ترین استادان آهنگ سازی موتیفی بود. موومان اول سمفونی پنجم (۱۸۰۸) او نمونۀ معروفی از تکرار مداوم موتیفی چهارنتی است که چهار نت اول قطعه را تشکیل می دهد. طی قرن ۱۹ آهنگ سازان با تکیه بر موتیف ها، پیوستگی ساخته های خود را در عصری حفظ می کردند که ساختارهای بزرگ سنتی مثل فرم سونات در حال ازدست دادن یکپارچگی خود بودند. موتیف ها تا آغاز قرن ۲۰ و در کار آهنگ سازانی همچون آرنولد شونبرگ و ایگور استراوینسکی، همچنان از ابزارهای اساسی آهنگ سازی بودند. از هنگام تکامل روندهای شانسی و سایر تکنیک های پیشتاز که در دهۀ ۱۹۵۰ ارائه شدند، بسیاری از آهنگ سازان موتیف را کنار گذاشتند، اما این عنصر هنوز هم از اجزای حیاتی آهنگ سازی برشمرده می شود. نیز← تحلیل موتیفی؛ موسیقایی، ایده

جملاتی از کاربرد کلمه موتیف

استفاده از «لایت موتیف» یکی از متداول‌ترین راهکارهایی است که در سینمای جهان جایگاه خاصی دارد.

کودا (م. ۲۰۹)، با استفاده از موتیفِ مارش در زهی‌ها که قبلاً در قسمت اصلی شنیده می‌شد (در م. ۷۸، ۱۰۰) شروع می‌شود،: 72 و درنهایت با یک بیانِ ملایمِ نهایی از تم اصلی (م. ۲۳۸) به عبارات کوتاه که با سکوت آمیخته می‌شود، خاتمه می‌یابد.: 70

ملودی‌ها اغلب شامل یک یا چند موتیف یا بخش[ب]موسیقی هستند که معمولاً در ترکیبات مختلف در قالب‌های متفاوتی تکرار می‌شوند.

استیو هوآی همچنین اشاره کرد که ترانهٔ «تریلر»، آغازگر ابراز علاقهٔ جکسون به موضوعات فراطبیعی است. موضوعی که او در سال‌های بعد هم بارها به آن پرداخت. او در این آهنگ، از جلوه‌های صوتی سینمایی، موتیف‌های فیلم‌های وحشت و حقه‌های آوازی برای القای حس خطر در کارش استفاده کرد.

اروتها به یک موتیف (انگیزه) از هنر هلنیستی تبدیل شدند و ممکن است در هنر رومی به شکل تکرار شونده کوپیدها یا کوپیدها و روانها ظاهر شوند. در سنت متأخر هنر غربی، اروت‌ها از چهره‌هایی که به نام‌های کوپید، آمورینی یا آمورتی نیز شناخته می‌شوند، قابل تشخیص نیستند.

ادوارد ژوزف در خوشنویسی تبحر داشت. همچنین به سبب علاقه‌ای که به عتیقه جات داشت ترسیماتی را بر مبنای موتیف‌های تاریخی انجام می‌داد. نخستین نشان بانک صادرات ایران توسط او خلق شد که تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران مورد استفاده قرار می‌گرفت.

«لایت موتیف» یا «تم یادآور» یکی از قدیمی‌ترین شیوه‌های به‌کارگیری موسیقی در تاریخ سینماست. این شیوه آهنگسازی یکی از متداول‌ترین تمهیدات موسیقایی است که باعث یکدستی یا پیوستگی بافت موسیقی کل فیلم می‌شود. آهنگساز یک تم اصلی را انتخاب می‌کند و همان تم را با واریاسیونهای مختلفی ارائه می‌کند. بدین ترتیب زیر بنای اصلی موسیقی فیلم یک تم اصلی است که در موقعیت‌های مختلف چهرهٔ متفاوتی پیدا می‌کند. اما پس از چند بار شنیده شدن بیننده را وادار به تداعی صحنه‌های قبلی و اولین باری می‌کند که موسیقی را شنیده‌است. یکی از خواص بسیار جالب «لایت موتیف» این است که می‌توان آن را در مورد اشیاء، مکان‌ها، و خلاصه همهٔ پدیده‌های غیر زنده در یک فیلم به کار گرفت.