مهندسی

مهندسی است سر زلف او که دایره را همی زند به گل سرخ بر خم اندر خم

یار، خوش چیزیست، زیرا که یار از خیالِ یار قوّت می‌گیرد و می‌بالد و حیات می‌گیرد چه عجب می‌آید؟ مجنون را خیال لیلی قوّت می‌داد و غذا شد. جایی که خیال معشوق مجازی را این قوت و تأثیر باشد که یار او را قوّت بخشد، یار حقیقی را چه عجب می‌داری که قوّتش بخشد خیال او در صورت و غیبت، چه جای خیال است؟ آن خود جان حقیقت‌هاست، آن را خیال نگویند. عالم بر خیال قایم است و این عالم را حقیقت می‌گویی جهت آنک در نظر می‌آید و محسوس است و آن معانی را که عالمْ فرعِ اوست خیال می‌گویی؟ کار بعکس است ، خیال، خود این عالم است که آن معنی صد چو این پدید آرد و بپوسد و خراب شود و نیست گردد و باز عالم نو پدید آرد و او کهن نگردد، منزّه است از نویی و کهنی. فرع‌های او متّصفند به کهنی و نویی و او (که) مُحدث اینهاست از هر دو منزّه است و ورای هر دو است. مهندسی خانه‌ای در دل برانداز کرد و خیال بست که عرضش چندین باشد و طولش چندین (باشد و صفّه‌اش چندین) و صحنش چندین، این را خیال نگویند که آن حقیقت ازین خیال می‌زاید و فرعِ این خیال است. آری اگر غیر مهندس (در دل) چنین صورت به خیال آوَرَد و تصوّر کند آن را خیال گویند و عُرفاً مردم چنین کس را که بنّا نیست و علم آن ندارد گویندش که ترا خیال است.

ز فراز قامت نازنین رخ نور گستر نازکت چو صنوبریست که بر سرش به مهندسی قمری کنی

گر دویدی مهندسی یک ماه بر درش چون فلک نبردی راه

دانا مهندسی، که هم از شمع رای او شد در سپهر راه سپر ماه و آفتاب

مهندسی است‌ که از بهر مصلحت شب و روز همی به روز بر اشکال شب‌ کند تعیین

سهر قلم ز بیخودی باز نداند از رقم نقطة خالت ار فتد بر ورق مهندسی

عالم نو بنا کند رای تو از مهندسی کشور نو رقم زند، فر تو از موفری

مقیم منزل هفتم مهندسی دیدم دراز عمر و قوی هیکل و بدیع بدن

گویی مهندسی است خَمِ جَعْدِ آن صنم گویی مُشَعبَدی است سرِ زلفِ آن نگار