منتصر

قوله: وَ لَمَنِ انْتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ ای بعد ظلم الظالم، ایاه فَأُولئِکَ یعنی المنتصرین، ما عَلَیْهِمْ مِنْ سَبِیلٍ. بعقوبة و مؤاخذة و ملام.

أَمْ یَقُولُونَ یعنی کفار مکه نَحْنُ جَمِیعٌ مُنْتَصِرٌ ای نحن ید واحدة علی من خالفنا، منتصر ممّن عادانا. و قیل نحن کثیر مجمعون علی الانتقام من محمد و لم یقل منتصرون، لموافقة رءوس الآی.

انا فتحنا عینکم فاستبصروا الغیب البصر انا قضینا بینکم فاستبشروا بالمنتصر

ساخت اولیه بنا مربوط به دوره المنتصر بالله خلیفه عباسی است و در قرن هفتم هجری (۶۲۹ ه ق) تجدید بنا شده است. درب اصلی در ضلع شمالی بنا قرار دارد و تزیینات داخلی بنا شامل کتیبه‌های گچی و سنگی و گچبریهای سلجوقی و صفوی است. این بنا گنبد مضرص و استوار دارد که خاص مناطق جنوبی ایران است.

أَنْتَ مَوْلانا در لغت عرب مولا را معانیست: المولی هو اللَّه، و المولی ابن العم، و المولی هو المعتق و کذلک المعتق، و المولی الناصر، و المولی الزوج، و اصلها کلها من الولی، فهو مفعل من الولی و هو القرب، فالمولی ما لزمک من شی‌ء او لزمته. و منه قوله تعالی مَأْواکُمُ النَّارُ، هِیَ مَوْلاکُمْ و المولی فی اسماء اللَّه تعالی معناه الناصر العاطف القریب و کذلک الولیّ. أَنْتَ مَوْلانا معنی آنست که تو خداوند و یار مایی، دارنده و باز دارنده و نگه دار مایی، پذیرنده و دستگیر و داوری دار مایی. فَانْصُرْنا نصرت و نصر در لغت عرب یاری دادن بود و روزی دادن بود، ارض منصورة ای ممطورة. من کان یظن ان لن ینصره اللَّه ای لن یرزقه اللَّه. و ناصر و نصیر یارست و منتصر کینه کش.

گر نصرت از او خواسته بودی به همه حال از منتصر آن فتنه ندیدی متوکل

ابن مهلبی گفت: نزد منتصر بودم. جماز که پیر و فرتوت گشته بود، بیامد. منتصر مرا گفت: از او پرس که آیا خاصیتی بهر زنان در او مانده است؟

شاه مقتدر آمد در قلمرو امکان سیر منتصر آمد در ممالک امکان

منتصر گفت: لذت عفو بیش از لذت انتقام است. چه عفو را سپاس در پی است و لذت انتقام را پشیمانی.

پرسیدمش، گفت:بلی. این خاصیت که بهرشان دلالی محبت کنم. منتصر از شنیدن پاسخ وی آنقدر بخندید که به پشت بیفتاد.

و صار امأما بعده متوکل و منتصر من بعده فهو منتصر