مشام

معنی کلمه مشام در لغت نامه دهخدا

مشام. [ م َ شام م ] ( ع اِ ) محل قوت شامه که در منتهای بینی و مقدم دماغ است در حقیقت این لفظ صیغه جمع است که به معنی واحد استعمال یافته ودر استعمال فارسی به تخفیف میم دوم هم خوانده می شود. ( از غیاث ). موضع قوت شامه و فارسیان به تخفیف استعمال نمایند و در حقیقت این لفظ صیغه جمع است که به معنی واحد استعمال یافته. «مشام » در اصل «مشامم » بود جمع «مشمم » که صیغه اسم ظرف است از «شم » که مصدر است به معنی بوئیدن. پس در صیغه واحد و جمع میم را در میم ادغام کرده «مشم » و «مشام » ساختند. ( آنندراج ). محل قوه شامه و بینی. ( از ناظم الاطباء ) :
کرده به صدر کعبه در بهر مشام عرشیان
خاک درت مثلثی دخمه چرخ مجمری.خاقانی.همه حسن من یک به یک هست سلطان
من از یک مشام گدا میگریزم.خاقانی.از نسیم قدح مشام فلک
چون دهد عطسه عنبر اندازد.خاقانی.فلک مشام کسی خوش کند به بوی مراد
که خاک معرکه باشد عبیر و عنبر او.ظهیرالدین فاریابی.و مردم را بواسطه جمعیت بعضی از فرزندان سلطان امید انتعاشی پدید می آمد و رایحه ارتیاشی به مشام می رسید. ( المعجم چ مدرس رضوی چ دانشگاه تهران ص 7 ).
لیک آن را بشنود صاحب مشام
بر خر سرگین پرست آن شدحرام.مولوی.نیاساید مشام ازطبله عود
بر آتش نه که چون عنبر ببوید.سعدی.سرم هنوز چنان مست بوی آن نفس است
که بوی عنبر و گل ره نمی برد به مشام.سعدی.صبحی که مشام جان عشاق
خوشبوی کند اذا تنفس.سعدی ( دیوان چ فروغی ص 361 ).در مجلس ما عطر میامیز که ما را
هر لحظه ز گیسوی تو خوشبوی مشام است.حافظ.ازصبا هر دم مشام جان ما خوش میشود
آری آری طیب انفاس هواداران خوش است.حافظ ( دیوان چ قزوینی ص 31 ).بده تا بخوری در آتش کنم
مشام خرد تا ابد خوش کنم.حافظ.بوی گل است رابطه گل را به هرمشام
نور مه است واسطه مه را به هر بصر.قاآنی.

معنی کلمه مشام در فرهنگ معین

(مَ ) [ ع . ] (اِ. ) بینی ، حس بویایی .

معنی کلمه مشام در فرهنگ عمید

محل قوۀ شامه، بینی.

معنی کلمه مشام در فرهنگ فارسی

بینی، محل قوه شامه
( اسم ) ۱- جمع شم بینی ها.۲- ( اسم ) محل قو. شامه بینی : شمیمی از نسیم هریک بمشام آرزو استنشاق کردم . توضیح مشام بالفتح و تشدید میم آخر موضوع قوت شامه و فارسیان بتخفیف استعمال نمایند و در حقیقت این لفظ صیغ. جمع است که بمعنی واحد استعمال یافته . مشام در اصل مشامم بود جمع مشمم که صیغ. اسم ظرف از شم که مصدر است بمعنی بوییدن پس در صیغ. واحد و جمع میم را در میم ادغام کردهمشم ومشام ساختند . یا به مشام رسیدن بویی ( رایحهای ) . رسیدن بویی به بینی : و مردم را بواسط. جمعیت بعضی از فرزندان سلطان امید انتعاشی پدید می آمد و رایح. ارتیاشی بمشام میرسید .

معنی کلمه مشام در ویکی واژه

بینی، حس بویایی.

جملاتی از کاربرد کلمه مشام

رسد گر بر مشامش نکهت می بیفتد تا قیامت مست و مخمور
عنبر که همچو مشک معطر کند مشام خاکیست طره تو بدو داده بوی خویش
در دو عالم نگنجم از شادی گر مرا بوی تو رسد به مشام
این هتل یکی از خوشبوترین هتلهای لاس وگاس است و در داخل آن همواره بوی وانیل به مشام میرسد و در این رابطه جوایزی را نیز دریافت نموده است.
نظر را طلعت یار است منظور مشامم را ززلف دوست مشموم
ندانست کانفاس عدل تو زود معنبر کند مملکت را مشام
از آن زمان که چو گل آمدی به دست مرا همیشه می طلبد بوی تو مشام از من
به گوش او که رساند فغان و ناله من که بوئی آورد از زلف او مرا به مشام
یا مشامت را ز بوی سنبلش مشکین مخواه یا هم آغوش صبا یا هم نشین شانه باش
آنرا چو من رواست که گشت چمن کند کز خار و گل مشام دلش بوی یار یافت
بوهای معمولی در مشام بیمار بویایی‌پریش به صورت بوی سوختگی، گندیدگی، مدفوع، یا بویی شیمیایی بوییده می‌شود.
اگر نصیب مشامی شمیم وصل نبود ز بوی طره ی گلچهره اش معطر شد