مسوده

نامهای که نوشته شودکه بعداصلاح وپاکنویس کنند
( اسم ) مونث مسود : ۱ - سیاه کرده شده . ۲ - نوشته شده . ۳- نامهای که نخست سرسری آنرا نویسند وسپس آنرا اصلاح کنند پیش نویس : ... از من استکشاف آن حال کردند و مسود. آن همی خواست ... ۴ - نمونهای که چاپخانه از مطالب چیده شده دهد تا تصحیح و برگردانده شود جمع : مسودات . توضیح مولف غیاث نویسد : مسوده بضم میم وسکون ثانی و فتح واو و تشدید دال بمعنی سیاه ومجازا بمعنی نوشته : و آنچه اول سرسری نوشته باشد تا بار دیگر آنرا بصفا و خوبی نویسند و این لفظ ماخوذ از اسوداد است که بر وزن افعلال است چرا که هر لفظی که در آن معنی لون باشد اکثر از باب افعلال می آید چنانکه احمرار و اخضرار و اصفرار و اسوداد و در کلام الله شریف نیز مسود از باب افعلال واقع شده : واذا بشرا حدهم بالانثی ظل وجهه مسودا و هو کظیم و آنچه که بعض مسوده گویند بضم میم و فتح سین و تشدید واو خطاست چرا که لفظ مسوده از باب تفعیل درکلام عرب مستعمل نشده . بعضض محققان فرمودهاند که این همه تقریر مذکور راست نمی آید چرا که مسوده بتشدید دال در کلام مجید بمعنی مطلق سیاه است نه بمعنی سیاه کرده شده ونه بمعنی نوشته شده پس مسوده بضم میم و تشدید واو درست باشد و فتح سین چرا که تسوید بمعنی نوشتن - که مصدر آنست - در کلام اکابر وثقات بسیار آمده اگر چه اسم مفعولش در کلام عرب نیامده و آنکه بعضی مسوده گویند بفتح میم و فتح سین و سکون واو غلط است و آنکه بعضی مسوده بر وزن مشغله گویند آن نیز غلط است . مسوده مقابل پاکنوشت که معمولا بتخفیف واو وتشدید دال تلفظ کنند در اصل بتشدید واو و تخفیف دال است مانند معظمه .