مسبب

جز نام مسببی نشاید کز وی در هر سبب گشاید

چونکه از خیل دیو نگریزی در حصار مسبب الاسباب؟

او همچنین نامه‌ای را به همراه عمویش به ایران فرستاد و از ایرانیان طلب کمک کرد. ایلیا کوفه را که از سربازان عباسی خالی بود، تصرف کرد و منتظر کمک ایرانیان شد. به گواهی تاریخ تعداد سربازان عرب ایلیا حدود ۸هزار نفر بود. بعد از ۴ماه عبید با لشکری عظیم از ایرانیان که حدود ۲۱هزار نفر میشدند به کوفه آمد. گفته می‌شود که بیشتر این ایرانی‌ها از زردشتیان بودند و عده کمی از آن‌ها مسلمان بودند. به همین سبب بسیاری از علما اهل سنت ایلیا را بد دین می نامند. او به کمک ایرانیان به روم بازگشت و لشکر منصور دوانیقی را غافلگیر نمود. برادر قیصر روم در آن درگیری کشته شد و عده ای ایلیا را مسبب قتل او میدانند. بعد از آن ملکه باسیلسا، ایلیا را نایب الحکومه پسر کوچکش قرار داد و ایلیا ۲۱سال بر روم شرقی حکومت کرد.

همان‌طور که آپولون مسبب مرگ ناگهانی اما طبیعی مردان به حساب می‌آمد، آرتمیس نیز برای زنان مرگ می‌آورد.

دست از این اسباب بیحاصل بدار دامن لطف مسبب دست آر

از دیگر حکومت‌های این دوره کارنوندیان یا سوخرائیان است که پیشینهٔ آن به هفت خاندان ممتاز ساسانی و چهار خاندان اشکانی می‌رسد. آن‌ها خود را از نسل کاوه آهنگر می‌دانستند و از زمان انوشیروان ساسانی در کوهستان‌های طبرستان حکومت داشتند. این خاندان مسبب شورش عمومی طبرستان علیه خلافت و پس از آن قیام مازیار بودند.

با اینکه بحران سوئز باعث شد تا قدرت بریتانیا در خاورمیانه رو به زوال برود، این اتفاق مسبب آن نشد که انگلستان از خاورمیانه بیرون شود. نیروهای بریتانیایی، البته با تأیید آمریکا، در ۱۹۵۷، ۱۹۵۸ و ۱۹۶۱ به ترتیب در اتفاقات عمان، اردن و کویت دخالت کرده بودند. حضور نظامی انگلیسی‌ها در خاورمیانه تا یک دهه بعد ادامه داشت، تا اینکه با سقوط ارزش پوند در ۱۹۶۸، نخست‌وزیر بریتانیا اعلام کرد که نیروهای بریتانیایی تا سال ۱۹۷۱ از پایگاه‌های نظامی شرق سوئز خارج خواهند شد. درحالی که پیش از این برنامه‌ریزی شده بود که تا سال ۱۹۷۵ در پایگاه‌های خود بمانند. بریتانیا به ترتیب در سال‌های ۱۹۶۷، ۱۹۷۱ و ۱۹۷۶ از عدن، بحرین و مالدیو خارج شد.

پس از مرگ ناگهانی ادواردو آنیلی، تنها پسر جیانی آنیلی که مسلمان شیعه شده بود.(شیعیان این مرگ را قتل شمرده و آلکان را مسبب آن می‌دانند) ، تمام میراث خانواده آنیلی به جان الکان، پسر آلن الکان رسید.

اسحاق تنها شه‌پدری بود که تمام عمرش را در کنعان سپری کرد. او یک مرتبه تلاش کرد آنجا را ترک کند، اما خدا مانعش شد. توضیح ربی‌ها این است که اسحاق تقریباً قربانی شد و هر کسی که قربانی شود، سرزمین اسرائیل را ترک نخواهد کرد. او بیشتر از همه شه‌پدران عمر کرد و نیز تنها شه‌پدری است که نامش تغییر نکرد. در ادبیات ربی‌ها همچنین نابینایی اسحاق در زمان پیری به قربانی شدن او مرتبط دانسته شده‌است: چشمان اسحاق نابینا شد زیرا اشک‌های فرشته‌های حاضر در آنجا در چشمانش ریختند. روایتی دیگر، زیاد نگاه کردن به عیسو را مسبب نابینایی اسحاق می‌داند.

از بندگان به قرض ستاند یکی بده بی فرع و بی مسبب و بی خط و بی برات

از آن برد دلت از جا مسبب الاسباب که تا مقدرت او نسبت سبب نکنی

خدای یک صفت خود به جود او بخشید از آن بود کف جودش مسبب ‌الاسباب

میرحسین موسوی، از رهبران اصلی مخالفان، با انتقاد از سیاست‌های دولت در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی گفت:ملت ما آماده‌است در مقابل هر نوع تهدید بیگانه متحد بایستد، ولی در عین حال مسببان این شرایط در داخل را فراموش نخواهد کرد.بی‌بی‌سی فارسی

رضا شاه مسبب ایجاد تغییرات عمده‌ای در سیستم آموزشی ایران می‌باشد. به عنوان بخشی از برنامه غربی سازی، مدرن‌سازی و تمرکز اداره امور، او مکتب‌خانه‌ها را برچید. مکتب‌ها جاهایی بودند که در آن‌ها به تمامی دانش آموزان در هر سنی که بودند در یک اتاق توسط یک آخوند آموزش داده می‌شد. رضا شاه دستور داد که تمامی افراد جامعه، دختر و پسر، به صورت اجباری به مدارس دولتی بروند و اینکه محتوای کتاب‌های درسی به روز و مدرن شوند. او محلی برای تربیت معلمان ایجاد کرد و همچنین دانشگاه تهران را بنا نهاد. چند سال بعد رضا شاه دستور در اختیار گرفتن و دولتی کردن تمامی مدارس خارجی تبلیغی مسیحی (میسیونر) را داد.

بر امید مسبب‌الاسباب رهزن کاروان اسبابم

از مسبب می‌رسد هر خیر و شر نیست اسباب و وسایط ای پدر

او استاد خاقانی و مسبب شهرت و تقرب خاقانی به شروان‌شاه بود. همچنین، خاقانی دختر ابوالعلاء را به زنی گرفت، اما سرانجام میان استاد و شاگرد کدورتی پدیدار گشت و خاقانی استاد و پدرزن خود را هجو کرد. آن هجویه در تحفةالعراقین آمده‌است.

می‌گفت ای مسبب برساز یک بهانه زیرا سبب تو سازی در دام ابتلایی

نیست که فریاد ما رسد مگر از غیب چاره پدید آورد مسبب اسباب