مساوات

در این آیت ربّ العزّه فرمان داد بمساوات در عقوبت یعنی که زیادت روا نیست، پس ایشان را خواند بر آنچ نیکوترست و بهتر: «وَ لَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَیْرٌ لِلصَّابِرِینَ» این ندبست و آن فرمان، ای و لئن صبرتم عن المجازاة بالمثلة لهو، ای الصّبر خیر للصّابرین اگر صبر کنید و فرو گذارید آن مثلث و نکنید آن به است و نیکوتر صابران را، این همچنانست که گفت: «فَمَنْ عَفا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَی اللَّهِ». آن گه بر بهینه داشت و بآن فرمود گفت: «وَ اصْبِرْ» یا محمّد علی ما اصابک من اذی فی اللَّه، «وَ ما صَبْرُکَ» ان صبرت.

و گر اراده کند فصل را مبه این نوع کمند ربط و مساوات بگسلند ز هم

در آن تاریخ در جمهوری آذربایجان حزب مساوات حاکم بود. مساواتیان آذری تمام همت خود را به کار می‌بردند تا آرتساخ را به کشور خود ملحق کنند اما موفق نمی‌شدند.

چنان کانجا مساواتی نباشد در اینجا هم نمی‌باشد مساوات

به عالم کُرَوی شش‌جهت مساوات است چو آفتاب بقایت چه و زوال تو چیست

برفت کاش مساوات بر نمی‌گردید که مشت ما بر بیگانه کرد باز آمد

عدل و مساوات است نعم‌السیر در مذهب ایزدی

بنگر بسوی نور مساوات که ستار زد چاک بر آن پرده که سرپوش ظلام است

مطابق اعلامیه سنگاپور در سال ۱۹۷۱ هیچ‌یک از دولت‌ها در اتحادیه کشورهای مشترک‌المنافع در عمل بیش از دیگر دولت‌ها سلطه بر امور ندارد بلکه هرکدام از این دولت‌ها به عنوان یکی از اعضای سیاسی این اتحادیه حضور دارد؛ و به جای آن رابطه‌ای سازمانی و بین‌المللی میان این دولت‌ها وجود دارد که از طریق آن کشورها در زمینه‌های اجتماعی، سیاسی، و اقتصادی متنوع، برابر در نظر گرفته شده و در چارچوب ارزش‌ها و اهداف مشترک و مشخص در اعلامیه سنگاپور همکاری دارند. این ارزش‌ها و اهداف مشترک عبارتند از ارتقاء دموکراسی، حقوق بشر، حکمرانی خوب، حاکمیت قانون، آزادی مدنی، مساوات‌خواهی، تجارت آزاد، چندجانبه‌گرایی، و صلح جهانی.

دوره‌ای که مساوات طلبی از نظر سیاسی نادرست محسوب می‌شد. داگلاس به مردم گفت: اگر می‌خواهید سیاهان شهروند محسوب شوند، اگر می‌خواهید آن‌ها هم در جایگاهی برابر با شما رأی دهند، از لینکون و حزب جمهوری‌خواه سیاه که طرفدار شهروندی سیاهان هستند حمایت کنید. " لینکون در دفاع از خود گفت: " که به دنبال این نیست که تحت هر شرایطی میان نژاد سیاه و سفید برابری اجتماعی و سیاسی برقرار سازد.

نام سید جمال الدین واعظ به همراه ملک‌المتکلمین، میرزاجهانگیرخان، سید محمد رضا مساوات در لیست چهار نفری بود که محمدعلی شاه قبل از به توپ بستن مجلس، درخواست تبعید آن‌ها ر ا از ایران کرده بود.

در رتبه مساوات بود عالم را در دایره هیچ نقطه را پیشی نیست

در قرن بیستم، بعد تازه‌ای از رعایت مساوات در توزیع ثروت و تولید مطرح شده‌است. آنچنانکه تجربه تاریخی نشان داده‌است، محو نوعی از نابرابری، می‌تواند زمینه را برای نابرابری هایی دیگر فراهم کند. زیرا که ناهمسانی‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، همراه هم و در یک مسیر افزایش و کاهش ندارند، بلکه در نظام‌های بسیاری، به اسم برابری اقتصادی، تمامی حقوق سیاسی فرد و حق مشارکت وی در تصمیمات سلب می‌گردد.

ازدواج رومی یک نهاد تک‌همسری بود. شهروندان رومی می‌توانستند هر بار فقط یک همسر داشته باشند، اما اجازه طلاق و ازدواج مجدد را می‌دادند. این شکل از تک‌همسری در تمدن یونانی-رومی ممکن است از مساوات‌خواهی دولت-شهرهای دمکراسی یونانی و جمهوری روم ناشی شده باشد. مسیحیت اولیه این آرمان ازدواج تک‌همسری را پذیرفت و آن را به عنوان یک عنصر اساسی در بسیاری از فرهنگ‌های بعدی فرهنگ غربی تداوم بخشید. در اوایل قرن پنجم امپراتور آگوستین از آن به عنوان «رسوم رومی» یاد کرد.

مساوات‌خواهی با برابرخواهی تفاوت دارد. وقتی مردم از مساوات‌خواهی سخن می‌گویند غالباً اصلی دیگر، یعنی برابرخواهی، را در نظر دارند.

و هر که طلا یا نقره را حبس کند و ذخیره نماید، کفران نعمت خدا را در آنها نموده، زیرا مطلوب از خلق آنها آن است که بندگان به آنها منتفع گردند و تعدیل و مساوات در معاوضه و معامله به واسطه آنها به عمل آید.

در ۱۹۱۸م، سه کشور ارمنستان، گرجستان و جمهوری آذربایجان به استقلال دست یافتند. از این سه کشور گرجستان و ارمنستان نام تاریخی خود را حفظ کردند اما سرزمین واقع در غرب دریای خزر با ساکنان تاتار خود نخست قرار بود ماورای قفقاز شرقی یا جنوبی نامیده شود لیکن حزب ملی‌گرای مساوات نام آن را، به آذربایجان تغییر داد، بدون اهمیت دادن به این موضوع که این اسم نام یکی از استان‌های ایران است.

برخی از محققان استدلال می‌کنند که دلیل انتخاب نام آذربایجان به جای آران به دلیل خواسته‌های ترکان (عثمانی‌ها که تأثیر عمیقی بر رهبران مساوات داشتند) بوده‌است. نامگذاری آران به آذربایجان می‌تواند توجیه کافی برای اتحاد سیاسی مردم ترک‌زبان قفقاز جنوبی و شمال غرب ایران به نام آذربایجان باشد. این همچنین می‌توانست روند الحاق آذربایجان به امپراتوری عثمانی (ترکیه بعدی) را تسهیل کند.

در این اعلامیه‌ها چهار کشور مذکور تأسیس یک سازمان بین‌المللی را که در آن برای عضویت کلیه کشورها (اعم از کوچک و بزرگ) باز بوده و بر پایه مساوات تمام کشورهای صلح‌جو (اعم از کوچک و بزرگ) مستقر شده باشد جهت صلح و امنیت ملی، ضروری اعلام داشتند.