معنی کلمه مریم در لغت نامه دهخدا
مریم. [ م َرْ ی َ ] ( اِ ) ( گل... ) گلی است که برگ و کونه و پیاز آن چون نرگس است و برگهای آن از نرگس باریکتر و سخت تر است و گل آن سفید و بسیار معطر است. گیاهی است زینتی از تیره نرگسی ها و از دسته گوش خرها. اصل این گیاه را از ایران میدانند که از اینجا به دیگر نقاط دنیا برده شده است. این گیاه علفی و دارای گلهای سفید زیبائی است و عطر مطبوعی دارد. یاربویه. مسک رومی. زنبل : گل مریم پُرپَر و کم پَر، کشت این دو قسم در زمان ناصرالدین شاه در ایران متداول گردید. ( المآثر و الاَّثار ص 99 ).
مریم. [ م َرْ ی َ ] ( اِخ ) نام مادر عیسی مسیح علیه السلام و او دختر عمران بن ماثان و مادرش حِنَّة بود. بعضی نام پدر او را یواکیم نوشته اند. لقبش عذراء و بتول است. مادر عیسی ( ع ) دختر عمران و از نسل داود است. برطبق قرآن کریم مادر او پیش از ولادت کودک نذر کرده بود که او را در صومعه به خدمت گمارد سپس زکریا تکفل او را عهده دار شد.چون به هجده سالگی رسید روح القدس بر او ظاهر شد و مریم را به عیسی باردار ساخت. پرتستانها اعتقاد دارند که عیسی فرزند یوسف نجار است : قال یا مریم اءَنّی ̍ لک ِ هذا. ( قرآن 37/3 ). واذ قالت الملئِکة یا مریم ًان اﷲ اصطفیک ِ و طهّرک و اصطفیک علی نساء العالمین. ( قرآن 42/3 ). قالوا یا مریم لقد جئت ِ شیئافَریّا. ( قرآن 27/19 ). انّی ة سمَّیتُهَا مریم و انی اُعیذها بک... ( قرآن 36/3 ). و مریم ابنة عمران التی ةأحصنت فرجها فنفخنا فیه من روحنا. ( قرآن 12/66 ).
نبینی که عیسی مریم چه گفت
بدانگه که بگشاد راز نهفت.فردوسی.جبرئیل آمد روح همه تقدیسی
کردم آبستن ، چون مریم بر عیسی.منوچهری.گل آبستن از باد مانند مریم
هزاران پسرزاده از چارمادر.ناصرخسرو.مریم مشتری فر است که عقل
جان برآن مشتری فر افشانده است.خاقانی.گفتی شب مریم است یکشبه ماهش مسیح
هست مسیحش گواه نیست بکارش قسم.خاقانی ( دیوان چ عبدالرسولی ص 266 ).چه بود آن نفخ روح و غسل و روزه
که مریم عور بود و روح تنها.خاقانی.من نخلم و تو مریم من عازرم توعیسی
نخل از تو گشت تازه جان از تو یافت عازر.
