مرغک

معنی کلمه مرغک در لغت نامه دهخدا

مرغک. [ م ُ غ َ ] ( اِ مصغر ) مصغر مرغ. تصغیر مرغ. مرغ کوچک. مرغ خرد. وگاه از آن خردی و حقارت مرغ اراده شود :
کلکش چو مرغیست دودیده پر آب مشک
وز بهر خیر و شر زبانش دو شاخ و تیر.عسجدی.بر سر هر شاخساری مرغکی است
بر زبان هر یکی بسم اللهی.منوچهری.پرنده مرغکان گستاخ گستاخ
شمایل بر شمایل شاخ بر شاخ.نظامی.به چشم خویش دیدم در گذرگاه
که زد بر جان موری مرغکی راه.نظامی.همه شهر مانده در ایشان شگفت
که چون شاید آن مرغکان را گرفت.نظامی.به هر گوشه دو مرغک گوش بر گوش
زده بر گل صلای نوش بر نوش.نظامی.کنون که مرغک پر کنده ای شدم جز تو
که سازد از پس تو وجه آب و دانه من.سیف اسفرنگ.جدجد؛ مرغکی است مشابه به ملخ. ( منتهی الارب ). کُزَم ؛ مرغکی که به عصفور ماند. ( منتهی الارب ).
- مرغک دانا ؛ کنایه است از طوطی.( برهان ) ( از انجمن آرا ) :
کنایه از قلم تست مرغک دانا
عبارت از سخن تست گنج بادآور.کمال اسماعیل.- امثال :
طعمه هر مرغکی انجیر نیست .مولوی.|| در اصطلاح خیاطی پاره ای که زیر زاویه چاک پیراهن دوزند. || در اصطلاح موسیقی ، نام سرودی است. ( از غیاث ) ( از آنندراج ).
مرغک. [ م ُ غ َ ] ( اِخ ) دهی است از بخش دهدز شهرستان اهواز در 30هزارگزی جنوب شرقی دهدز کنار راه تلخ آب به بادلان با103 تن سکنه. آب آن از چشمه و قنات ، محصولش غلات و صیفی ، شغل مردمش زراعت و گله داری است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6 ).
مرغک. [ م ُ غ َ ] ( اِخ ) یکی از دهستانهای سه گانه بخش راین شهرستان بم ، این بخش در جنوب شرقی راین واقع و محدود است از شمال به دهستان نهرود، از شرق به بخش مرکزی ، از جنوب به شهرستان جیرفت و از غرب به بخش ساردوئیه. منطقه ای است کوهستانی و سردسیر. آب آن از قنوات کوهستانی و چشمه ها تأمین میشود این دهستان ییلاق ساکنین بم و نرماشیر محسوب است و تابستان عده کثیری موقتاًدر قرای آن ساکن میشوند. شغل مردمش زراعت و گله داری. صنایع دستی زنان گلیم و کرباس بافی است. این دهستان از 56 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل شده است و جمعیت آن 5000 تن نفر است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8 ).

معنی کلمه مرغک در فرهنگ عمید

۱. [مصغرِ مرغ] مرغ کوچک.
۲. در خیاطی تکۀ کوچک سه گوش از پارچه.

معنی کلمه مرغک در فرهنگ فارسی

یکی از دهستانهای سه گانه بخش راین شهرستان بم . این دهستان ییلاق ساکنان بم و نرماشیر محسوب میشود. محصول عمده: حبوبات لبنیات انواع میوه . قسمت مهم ذغال مصرفی کرمان و بم از این دهستان تهیه میشود صنایع دستی زنان : کرباس بافی . این دهستان از ۶۵ آبادی کوچک و بزرگ تشکیل شده که جمعا بالغ بر ۵٠٠٠ نفر جمعیت دارد .
مرغ کوچک : مرغک خطاف را عنبر بماند در گلو چون بخوردن قصد سوی عنبر شهبا کند . ( منوچهری )

جملاتی از کاربرد کلمه مرغک

درآمد مرغکی وانگه به منقار ربود از فرق هر بدری هلالی
گلوی مرغک خامه، فشردم از سر شوق به قوتی که فرو ریخت مشکش از منقار
چو مرغکان ابابیل لشکری شکنند به پیش لشکر پنهان چه کارزار بود
ما درین دامگاه خونخواره کم ازان مرغکیم صد باره
لرزید پیکری و تبه گشت فرصتی افتاد مرغکی وز خون سرخ شد پری
نالهٔ بشنید هنگام سفر از زبان مرغکی بس مختصر
جانا شب دوش مرغکی غالیه فام از بهر وفایی چه خوش افتاده به دام
نی به دامی مرغکی شد پای بست دانها برچیده خود از دام جست
مرغکی بس ضعیف و بس کوچک که ز گنجشک بود او ده یک
خوشست نغمهٔ مرغی بساحت چمنی ولی نه بوم سیه روز، مرغکی خوشخوان