مردخای
معنی کلمه مردخای در فرهنگ فارسی
معنی کلمه مردخای در دانشنامه آزاد فارسی
مقبره مردخای و استر در همدان
در عهد عتیق، قهرمان کتاب اِستَر. بنابر متن کتاب، او دختر عموی یتیم خود، اِستررا بزرگ کرد و به عقد اَحشویروش(خشایارشا)، شاه ایران، درآورد. هنگامی که از کرنش در برابر هامانوزیر سر باز زد، هامان دستور قتل عام یهودیان را از شاه گرفت. مردخای از استر خواست که در نزد شاه آشکار کند که او هم یهودی است و قوم یهود را شفاعت کند. خشایارشا، هامان را کشت و منصب وزارت را به مردخای داد و به این ترتیب یهودیان از مرگ نجات یافتند. نجات یهود در عید پوریم، نیز مشهور به «روز مردخای» (مکابیان ۳۶:۱۵)، جشن گرفته می شود. مقبرۀ مردخای و اِستر هردو در همدان است.
جملاتی از کاربرد کلمه مردخای
آریئل ساموئل مردخای شرایبر معروف به آریل شارون (به عبری: אריאל שרון) (۲۶ فوریه ۱۹۲۸ – ۱۱ ژانویه ۲۰۱۴) سیاستمدار اسرائیلی و یازدهمین نخست‌وزیر این کشور بود. او از شخصیت‌های اثرگذار در بحران سوئز، جنگ شش‌روزه و جنگ یوم کیپور بود. وی پس از ۸ سال که در کما بود در ۱۱ ژانویهٔ ۲۰۱۴ (۲۱ دی ۱۳۹۲) در ۸۵ سالگی در بیمارستانی در تل آویو درگذشت.
در دربار شاه اخشورش (به روایتی خشایارشا)، پادشاه هخامنشی که بر ۱۲۷ ایالت فرمان می‌راند، مهمانی برگزار شد و شاه در حالت مستی، ملکه وشتی را فراخواند در میهمانی حاضر شود و زیبایی خود را به میهمانان نشان دهد. ملکه از این کار سر باز زد، و شاه بعد از صحبت با مشاوران خود، تصمیم گرفت که او را عزل کند و بکشد و شخص دیگری را جای او بنشاند. در جستجو برای یافتن دختری به‌جای ملکه، دختران زیباروی باکره به قصر برای گلچین شدن آورده شدند. یکی از این دختران، هدسه، یا همان استر، دختر یتیم از نسل تبعیدشدگان یهودیّه که به عنوان ملکه برگزیده شد. طبق آموزش پسرعمویش (مردخای) او هیچ سخنی از تبارش نگفت.
در آوریل ۲۰۰۸ آشکار شد سولبرگ در سال ۲۰۰۴ به عنوان وزیر دولت محلی و توسعه منطقه‌ای با پناهندگی مردخای وانونو افشاگر تسلیحات هسته‌ای اسرائیل موافقت نکرده‌است.
او متدلد اورشلیم و بزرگ شده شلومی، شهری در شمال اسرائیل است. او پسر شموئل الیاهو و نوه مردخای الیاهو، خاخام ارشد سابق سفاردی اسرائیل است. او در یشیواهای مختلف در سراسر کشور شرکت کرد و در طول خدمت ارتش اسرائیل در تیپ چتربازان خدمت کرد.
بر بالای دیوار مقبره نیز، کتیبه‌ای به زبان عبری و به صورت برجسته گچ بری شده‌است. خطوط عبری روی صندوق استر، و گچ بری‌های برجسته، متعلق به قرون هشتم و نهم هجری می‌باشند. در مورد هویت مدفونین این بقعه، تاکنون نظرات متفاوتی داده شده‌است، اما روایت مشهورتر، که با روایت مورخین یونانی و روایت تورات در مورد سرگذشت استر و مردخای تطبیق دارد، به شرح زیر است.
پوریم یادآور نجات یهودیان از توطئه هامان و پیروز شدن آن‌ها بر دشمنانشان در امپراطوری پارس است. البته در صحت این داستان شک وجود دارد. در واقع هامان وزیر از قوم اگاگ توطئه ای برای قتل یهودیان کرد. و یهودیان به پادشاه اطلاع دادند و پادشاه هامان را محکوم نمود. مردخای که سردار یهودی ایرانی بود با هامان جنگید و۷۷ هزار سرباز هامان کشته شدند ولی مالشان غارت نشد و نهایتاً هامان و ده فرزندش به جرم توطئه(بعد از شکست و افشای توطئه) اعدام شدند و یهودیان این روز را به دلیل نجات از مرگ و دستور لغو کشتارشان از طرف پادشاه جشن میگیرند.
از عوامل مهم در شکل‌گیری و تداوم حضور جامعه یهودیان در شهر همدان آرامگاه یا بُقعه اِستِر و مردخای است. این آرامگاه از مهم‌ترین زیارتگاه‌های یهودیان ایران به‌شمار می‌رود.