مرداد

معنی کلمه مرداد در لغت نامه دهخدا

مرداد. [ م ُ ] ( اِ ) نام ماه پنجم است از ماههای دوازده گانه ایرانی و دومین ماه از فصل تابستان مطابق با حزیران رومی و اسد عربی و آن 31 روز است و آغاز آن تقریباً مطابق روز نوزدهم ماه ژوئیه فرنگی است :
تا به مرداد گرم گردد آب
تا به دیماه سرد گردد باد.فرخی.سود ندارت این نفاق چو داری
بر لب باد دی و به دل تف مرداد.ناصرخسرو.ز جور لشکر خردادو مرداد
تواند داد ما را هیچکس داد.ناصرخسرو.کرا خور داد گیتی مرد بایدش
از آن آید پس خرداد مرداد.ناصرخسرو.مرداد مه است سخت خرم
می نوش پیاپی و دمادم.مسعودسعد.یکی غله مرداد مه توده کرد
ز تیمار وی خاطر آسوده کرد.سعدی.و آنگه بغلی نعوذ باللّه
مردار در آفتاب مرداد.سعدی.و رجوع به امرداد شود.
|| ( اِخ ) نام فرشته ای است موکل بر فصل زمستان و تدابیر امور و مصالحی که در ماه مرداد و روز مرداد واقع شود بدو تعلق دارد. ( برهان قاطع ) ( از انجمن آرا )( از جهانگیری ) ( از رشیدی ) . || ( اِ ) نام روز هفتم از هر ماه شمسی. ( جهانگیری ) ( برهان قاطع ) ( غیاث اللغات ) ( رشیدی ). بنابر قاعده کلیه که نزد پارسیان مقرر است که چون نام روز با نام ماه موافق آید آن روز را عید گیرند و در این روز از این ماه عید کنند و جشن نمایند وآن را جشن نیلوفر نامند و گویند که هر کسی که حاجت از پادشاهان و بزرگان خواهد البته بزودی روا گردد. ( از جهانگیری ). نام روز هفتم باشد از هر ماه شمسی و بعضی روز هشتم گفته اند. ( برهان قاطع ) :
روز مرداد مژده داد بدان
که جهان شدبه طبع باز جوان.مسعودسعد.در هفتم مرداد به پیروزی موجود
بگذار به فیروزی سیصد مه مرداد.قطران ( دیوان چ نخجوانی ص 62 ).

معنی کلمه مرداد در فرهنگ معین

(مُ ) (اِ. ) ۱ - نام روز هفتم از هر ماه خورشیدی . ۲ - نام ماه پنجم از سال خورشیدی . ۳ - امشاسپند موکل بر گیاه .

معنی کلمه مرداد در فرهنگ عمید

۱. ماه پنجم از سال خورشیدی.
۲. [قدیمی] روز هفتم از هر ماه خورشیدی: روز مرداد مژده داد بدان / که جهان شد به طبع باز جوان (مسعودسعد: ۵۴۶ ).

معنی کلمه مرداد در فرهنگ فارسی

امرداد، ماه پنجم ازسال خورشیدی، ونام روزهفتم ازهرماه خورشیدی
۱ - ( اسم ) ماه پنجم هر سال شمسی . ۲ - هفتمین روز هر ماه شمسی : روز مرداد مژده داد بدان که جهان شد بطبع باز جوان . ( مسعود سعد )

معنی کلمه مرداد در دانشنامه آزاد فارسی

رجوع شود به:ا

معنی کلمه مرداد در دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] مرداد (ماه). مرداد یا امرداد پنجمین ماه از سال خورشیدی (شمسی) است که در تقویم کنونی ایران ۳۱ روز دارد.

معنی کلمه مرداد در ویکی واژه

مرداد ماه، از ماه پنجم سال خورشیدی.
امشاسپند موکل بر گیاه. مُرداد ممکن است به دو بخش مُر - داد قابل تجزیه باشد، و استنباط کلی از اصطلاح، کنایه از افراد شکم چران در این ایام وفور انواع میوه‌جات است.

جملاتی از کاربرد کلمه مرداد

روز مرداد مژده داد بدان که جهان شد به طبع باز جوان
که صبر نیست دهی وعده اول مرداد کنی بوعده وفا منتهای اسفندم
چو ذات کل ترا دادست مرداد خدای پاک دائم این جهان باد
همه وقتش هوای فروردین گر همه بهمن است یا مرداد
بود نیمی گذشته از مرداد که از این گفته‌ها بدادم داد
این اثر در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۲۸۹۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تا پیش صفر بود محرم تا از پس تیر هست مرداد
آه زن اشک فشان بهمن و مرداد فلک از تو فریاد فلک
یکی غله مرداد مه توده کرد ز تیمار دی خاطر آسوده کرد
همیشه تا ز پی مهر در بود آبان همیشه تا ز پی تیر در بود مرداد
سود نداردت این نفاق، چه داری بر لب باد دی و به دل تف مرداد؟