مرجل

کیست کو آبی دارد که زدست ستمت جاودان بر سرآتش نبود چون مرجل ؟

«کُلَّما أَرادُوا أَنْ یَخْرُجُوا مِنْها مِنْ غَمٍّ» ای کلّما حاولوا الخروج من النّار لما یلحقهم من الغمّ و الکرب الّذی یأخذ بانفاسهم. «أُعِیدُوا فِیها» ای ردّوا الیها بالمقامع. و روی انّ جهنم یجیش بمن فیها کما یجیش المرجل بما فیه، فاذا رفعتهم الی اعلی طبقة طلبوا الخروج فضربهم الزبانیة بمقامع الحدید فیهوون فیها سبعین خریفا، «وَ ذُوقُوا عَذابَ الْحَرِیقِ» ای تقول لهم الملائکة ذوقوا عذاب النّار، ثم ذکر حسن حال الآخرین من الخصمین فقال: «إِنَّ اللَّهَ یُدْخِلُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ» ای بساتین تجری من تحت اشجارها و قصورها انهار العسل و الخمر و اللبن و الماء. «یُحَلَّوْنَ فِیها مِنْ أَساوِرَ» جمع اسورة، و اسورة جمع سوار و هو ما یلبس فی الذراع من ذهب او فضّة. «وَ لُؤْلُؤاً» قرأ اهل المدینة و عاصم هاهنا و فی سورة الملائکة «و لؤلؤا» بالنصب وافقهما یعقوب هاهنا علی معنی و یحلّون لؤلؤا و لانّها مکتوبة فی المصاحف بالالف و اختلف عن عاصم فی الهمز، فقرأ ابو بکر عنه بهمزة واحدة و هی الثانیة، و قرأ حفص عنه بهمزتین، و قرأ الآخرون و لؤلؤ، بالخفض فی السورتین عطفا علی ذهب، ای من ذهب و من لؤلؤ. یعنی مرصّعة. قوله: «مِنْ أَساوِرَ» «مِنْ» للتبعیض «مِنْ ذَهَبٍ» للتبیین، و فی الخبر: لو انّ رجلا من اهل الجنّة اطلع فبدت اساوره لطمس ضوئه ضوء الشّمس، کما تطمس الشّمس ضوء النّجوم.

بپوشد از نقش رویم، به شادی حلهٔ اطلس بجوشد مهر در جانم مثال شیر در مرجل

چرا جانم بسوزاند در آتش چرا مغزم بجوشاند به مرجل

در زمین بوس تو گردون ز قضا سبقت خواست روز اول که شد آرامگهت این مرجل