مذاهب

اکنون من طرفی از اهل این طایفه اندر باب تصوّف پیدا کنم. آنگاه اسامی الرجال بیارم. آنگاه احکام حقایق معارف و شرایع بیان کنم. آنگاه اختلاف مذاهب مشایخ متصوّفه بیارم. آنگاه آداب و رموز و مقاماتشان، به مقدار امکان، شرح دهم تا بر تو و خوانندگان، حقیقت این کشف گردد. و باللّه التوفیق.

و از این جمله ذکر تفرقه و جمع و فنا و بقا و غیبت و حضور گذشته است اندر مذاهب متصوّفه، آن‌جا که ذکر صَحْوصَحْو و سُکْر است. هرکه را اشکال است این معانی را آن‌جا طلبد؛ از آن‌چه جای بیان این جمله این‌جا بود. اما به حکم لابد این مقدار آن‌جا بیاوردم تا مذهب هر کسی مشرح گردد.

آلبرتا دارای تعداد زیادی از مذاهب مختلف می‌باشد که کاتولیک رایج‌ترین آن است؛ و از نظر تنوع بعد از بریتیش کلمبیا و انتاریو سومین مرکز با تنوع مذهبی را دارا است. مسلمانان ۱٫۷٪ جمعیت را شامل می‌شوند. قدیمی‌ترین مسجد کانادا به نام مسجد رشید در ادمونتون آلبرتا واقع شده‌است.

پر لجاجند از مذاهب تا چو آید میزبان بر طریق و مذهب این میزبانند، ای رسول

جهان بر هم زدی و فتنه کردی به دیوار مذاهب رخنه کردی

اکنون بازگردیم به فرق فِرق ایشان اندر مذاهب و بیان هر یک و باللّه العون و العصمة و السّداد.

بر نسب فخر و حسب تکیه حرام است حرام خودپرستی به همه دین و مذاهب ممنوع

امروز از ایشان که به مجموع مذاهب مستوجب حدند و حسام است و سنان است

* مشاور دبیرکل مجمع تقریب مذاهب اسلامی .

صورةُ السّؤال: قالَ السائلُ، و هو ابوسعید الهجویری: «بیان کن مرا اندر تحقیق طریقت تصوّف و کیفیت مقامات ایشان، و بیان مذاهب و مقالات آن و اظهار کن مرا رموز و اشارت ایشان، و چگونگی محبت خداوند عزّ و جلّ و کیفیت اظهار آن بر دلها، و سبب حجاب عقول از کنه ماهیت آن و نفرت نفس از حقیقت آن، و آرام روح با صفوت آن، و آن‌چه بدین تعلق دارد از معاملت آن.»

جز عشق نیکوان که بود اصل هر اصول باشد مذاهب دگر اندیشه فضول

بر خود مساز مذهب هفتاد و دو دراز یک رنگ آل باش که اصل مذاهبست