مذاق

ابوالحسن ابتهاج اگر چه متهم به فساد مالی شده بود، اما در نهایت هیچ‌یک از اتهامات وارده بر او اثبات نشد و به واقع بازداشت او، به سخنرانی‌اش در کنفرانس بین‌المللی صنایع در سانفرانسیسکو بازمی‌گشت. ابتهاج در آن سخنرانی گفته بود که کمک‌های مالی یک کشور به کشور دیگر موجب می‌شود که منابع مالی مزبور بر اساس ملاحظات نظامی و سیاسی خرج شوند و به کار توسعه نمی‌آیند و در این باب، از ایران مثال زده بود؛ سخنانی که البته به مذاق شاه ایران خوش نمی‌آمد.

مرا ز تلخی آن وارهان و آنگه زهر به دست خویش به من ده که بر مذاق افتد

ایمن نشوم که رنج فرهاد شیرین شده در مذاق خسرو

شکر کن، تا شکر مذاق شوی نام کفران مبر، که عاق شوی

رکن‌الاسفار، از درباریان دورهٔ ناصری، در سفرنامه خود وجه تسمیه دیگری را برای اشرف (بهشهر کنونی) ذکر می‌کند. او باور داشت زمانی که شاه عباس بزرگ این شهر را به صورت مدرن و امروزی بنا نهاد، پاره‌ای از درباریان گفتند «هذا اشرف من فرح آباد» و همین کلمه به مذاق شاه خوش آمد. ناصرالدین‌شاه در سفر نخست خود به مازندران (۱۲۸۳ق) چند روزی در اشرف‌البلاد (بهشهر کنونی) اقامت کرد و دستور داد تا کاخ‌های ویران شده را بازسازی نمایند که در سفر دوم خود در ۱۲۹۲ق هنوز بازسازی آن به اتمام نرسیده بود.[منبع بهتری نیاز است]

شکر به وقت شکر خوردنت نصیبی یافت که بر مذاق دهان‌ها بود مطاع شکر

بود زدهر چنان تلخ کامیم حاصل که انگبین به مذاقم چوکوکنار بود

در مذاق من شراب تلخ آب زندگی است شیشه چون خالی شد از می پر شد پیمانه‌ام

چون می هستیش بکام رسید تلخی نیستیش شد ز مذاق

طبعت نکشد به ما کز اول تلخ آمده‌ایم در مذاقت

می چون عهد دوستان به صفا تلخ چون عیش عاشقان به مذاق

وی دوران تحصیلی خود را بیشتر در نزد میرزا حبیب‌الله رشتی و آخوند خراسانی گذراند و از نظر مذاق فقهی و سیاسی بیشتر متمایل به استادش آخوند خراسانی بود.

لبش به دور ازل جرعه‌ای به ما بخشد نمی‌رود ز مذاقم هنوز لذت او