محصر

فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْیِ احصار منع است و حصر حبس، جَعَلْنا جَهَنَّمَ لِلْکافِرِینَ حَصِیراً ای محبسا و هدی و هدّی هر دو یکی است، چون میت و میّت، و لین و لیّن، و آن را هدی نام کردند از بهر آن که آن را به منا برند و آنجا بکشند، و بدرویشان دهند، و بخدای عز و جل بدان تقرب کنند، همچنانک کسی هدیه برد بدوستی و در آن بوی تقرب کند. و خلافست میان علما در معنی احصار که آن سبب تحلّل است. قومی گفتند هر مانعی که پدید آید و او را از اعمال حج باز دارد، چون بیماری و ماندگی و ترس و بیم دشمن، و نرسیدن نفقه، و گم شدن شتر و مانند این، هر چه ازین عذرها بود چون پدید آید بر جای بیستد محرم، و گوسپندی بمنا فرستد تا بکشد، آن گه از احرام بیرون آید و حلال شود. و جماعتی از محققان گفتند که آن احصار که مبیح تحلّل است منع است از جهت دشمن، یا از جهت سلطان قاهر. چنانک مصطفی را بیفتاد در حدیبیه، و دیگر عذرها چون بیماری و جز آن سبب تحلّل نیست. پس چون باز داشته شد از جهت دشمن یا سلطان قاهر، گوسپندی بکشد همانجای که محصر شود، اگر در حل باشد یا در حرم، آن گه از احرام بیرون آید، و بر وی قضا نه. الا اگر نسک واجب باشد.

ز اندیشه که خاک است و نبات است و ستور است بر مردم در عالم این است محصر

ماند کجاوه حاملهٔ خوش خرام را اندر شکم دو بچه بمانده محصرش