مجاعت

بی‌نوا هر دم همی گوید که کو در مجاعت منتظر در جست و جو

لذت از جوعست نه از نقل نو با مجاعت از شکر به نان جو

شرم مانع همیشدش از خواست در مجاعت وجود را میکاست

هرکه را درد مجاعت نقد شد نو شدن با جزو جزوش عقد شد

قالُوا اطَّیَّرْنا بِکَ وَ بِمَنْ مَعَکَ یعنی تطیّرنا بک، و المعنی تشأمنا بک و بقومک و بمجیئک، همانست که قوم موسی با موسی گفتند و اهل انطاکیه با رسولان خویش گفتند. و سبب آن بود که چون بر پیغامبر خویش عاصی شدند و پیغامبر را دروغ‌زن گرفتند ربّ العالمین باران رحمت ازیشان باز گرفت و قحط و نیاز بریشان گماشت تا بسختی رسیدند، و کذا سنّته سبحانه فی اخذهم بالبأساء و الضّراء لعلهم یرجعون. همچنین قوم صالح را قحط و نیاز و مجاعت رسید، گفتند: دعوتک مشئومة علینا، این دعوت تو شوم آمد که باران و نعمت از ما وا ایستاد، و هذا کان اعتقاد العرب فی بعض الوحوش و الطّیور انّها اذا صاحت من جانب دون جانب دلّت علی حدوث آفات و بلایا، و نهی رسول اللَّه (ص) عنها فقال اقرّوا الطیر علی مکناتها لانّها اوهام لا حقیقة معها، و المکنات بیض الضّبّ واحدتها مکنة و هی کلمة مستعارة، و لقد انشدوا:

گاه از یادش رود اطعام من در مجاعت تلخ گردد کام من

از مجاعت وزاشتها هر گاو و خر کاه می خوردند همچون نیشکر

از مجاعت و اشتها هر گاو و خر کاه را می‌خورد خوشتر از شکر

رحمشان آمد که این بس بی‌نواست وز مجاعت هالک مرگ و فناست