متواضع

معنی کلمه متواضع در لغت نامه دهخدا

متواضع. [ م ُ ت َ ض ِ ] ( ع ص ) فروتن. ( زمخشری ) ( مهذب الاسماء ). فروتنی کننده ونرم گردنی و زاری نماینده. ( آنندراج ) ( از منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). فروتنی کننده و نرمی کننده و خواری نماینده. فرمان بردار و فروتن و با خضوع و احترام کننده و باادب و ملایم. ( ناظم الاطباء ) :
جبارتری چون متواضعتر باشی
باشی متواضعتر چون باشی جبار.منوچهری.هست جبار ولیکن متواضع گه جود
متواضع که شنیده ست که جبار بود.
منوچهری ( دیوان چ 2 چ دبیرسیاقی ص 219 ).
مردی اهل و ادیب و فاضل و نیکومنظر و متواضع دیدم. ( سفرنامه ناصرخسرو ص 130 ). و رجوع به تواضع شود. || خلیق و خوش خلق. || نوازنده و مهربانی کننده. ( ناظم الاطباء ).

معنی کلمه متواضع در فرهنگ معین

(مُ تَ ض ) [ ع . ] (اِفا. ) فروتن ، فروتنی کننده .

معنی کلمه متواضع در فرهنگ عمید

بی تکبر، فروتن.

معنی کلمه متواضع در فرهنگ فارسی

فروتنی کننده، بی تکبر، فروتن
( اسم ) فروتنی کننده تواضع نماینده فروتن : مردی اهل و ادیب و فاضل و نیکو منظر و متواضع دیدم جمع متواضعین .

جملاتی از کاربرد کلمه متواضع

اما عملی آن است که راه متواضعان گیرد اندر همه احوال و افعال، چنان که رسول (ص) نان بر زمین خوردی و تکیه نزدی و گفتی، «من بنده ام. چنان نشینم و چنان خورم که بندگان خورند» و سلیمان را گفتند، «جامه نیکو اندر پوش». گفت، «بنده ام. اگر روزی آزاد شوم اندر آخرت از جامه نو اندر نمانم».
خدای تعالی می فرماید که بندگان خدا کسانی اند که در روی زمین با تواضع راه می روند و خداوند عزوجل بهترین خلق خود را به تواضع امر فرمود و گفت: «و اخفض جناحک لمن اتبعک من المومنین» و تواضع مزرعه خشوع و خضوع و خشیت و حیاست و شرف تام حقیقی سالم نمی ماند مگر از برای کسی که متواضع باشد در نزد خدا و حضرت امام حسن عسکری علیه السلام فرمود که «هر که تواضع کند در دنیا از برای برادر مومن خود پس او در نزد خدا از جمله صدیقان است و حقا که او از شیعیان علی بی أبی طالب علیه السلام است».
در وصف مصطفی (ص) گفته‌اند که: اللَّه با وی دو کرامت کرد که با هیچ کس از فرزند آدم نکرد: یکی آنست که بزرگ همت بود. دیگر آنکه متواضع بود. علو همت وی بدان جای بود که در خبر است که: «ما مدّ یده الی طمع قط»، و در تواضع چنان بود که گفت: «لو دعیت الی کراع لأجبت، و لو أهدی الیّ ذراع لقبلت».
و بدان که در قرآن سه قوم را بشارت دادند بعذاب و عقوبت، و ده قوم را بشارت داده‌اند بثواب و رحمت. امّا ایشان را که بشارت داده‌اند بعذاب: یکی مشرکانند چنان که گفت: بَشِّرِ الَّذِینَ کَفَرُوا بِعَذابٍ أَلِیمٍ دیگر منافقان‌اند: بَشِّرِ الْمُنافِقِینَ بِأَنَّ لَهُمْ عَذاباً أَلِیماً سدیگر قوم مانعان زکاةاند: وَ الَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ وَ لا یُنْفِقُونَها فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِیمٍ. امّا آن ده نفر که بشارت ایشان بکرامت و مثوبت است: مؤمنان‌اند چنان که خدای گفت: وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ بِأَنَّ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ فَضْلًا کَبِیراً، وَ بَشِّرِ الَّذِینَ آمَنُوا أَنَّ لَهُمْ قَدَمَ صِدْقٍ دوم محسنان‌اند: وَ بَشِّرِ الْمُحْسِنِینَ سوم منیبان‌اند: وَ أَنابُوا إِلَی اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْری‌ چهارم مخبتان‌اند: وَ بَشِّرِ الْمُخْبِتِینَ ای المتواضعین پنجم اولیاء و دوستان‌اند: أَلا إِنَّ أَوْلِیاءَ اللَّهِ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ، قوله‌هُمُ الْبُشْری‌ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ فِی الْآخِرَةِ
مصطفی (ص) گفت: هر که نماز بوقت خویش کند، و طهارت نیکو کند، و رکوع و سجود تمام بجای آرد، و بدل خاشع و متواضع بود، نماز وی میشود تا بعرش، سپید و روشن، میگوید خدای ترا نگه داراد، چنان که مرا نگه داشتی! و هر که نماز بوقت خویش نکند، و طهارت نیکو نکند، و رکوع و سجود تمام بجای نیارد، آن نماز وی میشود تا بآسمان، سیاه و تاریک، و همی‌گوید: خدای تعالی ترا ضایع کناد، چنان که مرا ضایع گذاشتی! تا آن گه که اللَّه خواهد جلّ جلاله، پس آن نماز وی چون جامه کهن درهم پیچند و بر وی وی باز زنند.
و گفت: منصب حق فقیر را چندان بود که او متواضع بود هرگاه که تواضع ترک کرد جمله خیرات ترک کرد.
آخر گفت: فاسق متواضع این جهان جوی بهتر از عابد متکبر آن جهان جوی.
مدال ویلیام بووی بالاترین نشان افتخار این انجمن است و همنام با اولین دریافت کنندهٔ آن در سال ۱۹۳۹ نامگذاری شده‌است. این مدال در بیشتر سال‌ها برای «سهم برجسته در ژئوفیزیک بنیادی و برای همکاری متواضع در تحقیقات» اهدا می‌شود.
ابویزید را گفتند بنده متواضع کی باشد گفت آنگه که خویشتن را مقامی نبیند و مجالی و اندر میان مردمان هیچکس را از خویشتن بتر نداند.
نه همین در کنشت و دیر و حرم متواضع بشر برای علیست
هست جبار ولیکن متواضع گه جود متواضع که شنیده‌ست که جبار بود