ماهور

ماهور

معنی کلمه ماهور در لغت نامه دهخدا

ماهور. ( اِ ) تپه های مسلسلی که در دامنه ٔکوه پدید باشد. ( ناظم الاطباء ). هریک از تپه های پیوسته که در دامنه کوه پدید باشد. حصه پیش آمده کوه. ( فرهنگ فارسی معین ). || گل ماهور. ( فرهنگ فارسی معین ). خرگوشک . ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ). || نام شعبه ای است از موسیقی. ( برهان ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). نام یکی از دو شعبه «نوا» است و شعبه دیگر «نوروز خارا» است. ( فرهنگ نظام ). شعبه نهم از 24 شعبه موسیقی قدیم. ( فرهنگ فارسی معین ). در آن دو قول بوده است.بعضی آن را پنج نغمه دانسته اند و بعضی هشت ، و گفته اند که مرکب است از گردانیا و عشاق که گردانیا مقدم باشد. آنان که ماهور را پنج نغمه دانسته اند گردانیا وعشاق را در یک بعد ذوالخمس مندرج داشته اند... و آنان که ماهور را هشت نغمه دانسته اند گردانیا و عشاق رادر یک بعد ذوالکل مندرج گردانیده اند، ذوالاربع نغمات عشاق را با ذوالخمس گردانیا ترکیب کرده اند... ( مجمعالدوار، نوبت دوم ص 26 و 27 ). و رجوع به تاریخ موسیقی روح اﷲ خالقی و مجمعالادوار نوبت سوم صص 83-88 شود.
- ماهور صغیر ؛ گوشه ای است از دستگاه ماهور. ( فرهنگ فارسی معین ).
ماهور. ( اِخ ) دهی از دهستان عقیلی است که در شهرستان شوشتر واقع است و 300 تن سکنه دارد که از طایفه بختیاری هستند. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6 ).

معنی کلمه ماهور در فرهنگ معین

(اِ. ) از دستگاه های موسیقی .

معنی کلمه ماهور در فرهنگ عمید

۱. (زمین شناسی ) هریک از برآمدگی های تپه مانندِ دشت یا دامنۀ کوه.
۲. (موسیقی ) از دستگاه های هفتگانۀ موسیقی ایرانی.
۳. (زیست شناسی ) = گُل * گل ماهور
۴. (موسیقی ) [قدیمی] از شعبه های بیست چهارگانۀ موسیقی ایرانی.

معنی کلمه ماهور در فرهنگ فارسی

پستی وبلندی زمین، زمین ناهموار، دره کوه، یکی از آهنگهای موسیقی ایرانی
( اسم ) ۱- هر یک از تپه های پیوسته که در دامن. کوه پدید باشد حص. پیش آمد. کوه . ۲- گل ماهور . ۳- شعب. نهم از ۲۴ شعب. موسیقی قدیم و در آن دو قول بوده است : بعضی آنرا پنج نغمه دانسته اند و بعضی هشت . و گفته اند که مرکب است از : گردانیا و عشاق که گردانیا مقدم باشد . آنان که ماهور را پنج نغمه دانسته اند گردانیاوعشاق را دریک بعدذوالخمس مندرج داشته اند ... و آنان که ماهور راهشت نغمه دانسته اند گردانیا و عشاق را در یک بعدذوالکل مندرج گردانیده اند ذوالاربع نغمات عشاق را باذوالخمس گردانیا ترکیب کرده اند ... توضیح ماهور یکی از آوازهای ایرانی است . گام آن بدون هیچ اختلاف مانند گام بزرگ است . نوت تنیک و شاهد در گام ماهور یکی است و اگر گام ماهور را گام بزرگ دو فرض کنیم تنیک و شاهد ماهور درج. اول نوت دو خواهد بود . آواز مذکور پس از اینکه از تنیک شروع شد وروی نوتهای اولی. گام گردش کرد و در آمدها تمام شد بانغم. مخصوص روی درج. دوم گام توقف مینماید واین درجه حالت دومین شاهد را پیدا میکند . توقف ماهور روی درج. دوم که از لحاظ هارمونی جزو نوتهای متوسط گام است حالت خاصی دارد . البته توقف روی این درجه زیاد دوام ندارد ومجددا به تنیک فرود میاید . در ماهور کمتر روی درج. سوم گام توقف میشود ولی ایست روی درج. چهارم ممکن است . پس از آن روی درج. پنجم توقف میشود که نوعی تغییر مقام ایجاد میگردد . تغییر مقام در ماهور بیش از شور است زیرا تغییرات شور را نمی توان تغییر مقام گفت چونکه تمام تغییر مایه است یعنی گام عوض میشود چنانکه وقتی از شوربه شهنازمیرویم بازهم شوراست ولی شور یک چهارم فوقانی در صورتیکه از ماهور به دلکش میرویم تغییر مقام است زیرا مقام ماهور تبدیل به شور میشود . مایه شناسی ماهور طبق قواعد مایه شناسی گامهای بزرگ است یعنی آخرین دیز نوت محسوس و بمل قبل از آخر تنیک است . کیفیت آواز - ماهور آوازیست موقر . خواننده در موقع سراییدن این آواز اگر شعر مناسبی بخواند ابهت و جلال مخصوصی بان میدهد . آواز شکسته ودلکش که در ماهور بکار میرود بیشتر بدیگر نغمات موسیقی ایرانی شبیه است تا در آمدها ومقدمات ماهور . هرچند در آمدها و مخصوصا توقف روی درج. دوم هم حالت خاصی دارد . آواز عراق که معمولا قسمت زیر و اوج ماهوراست اغلب با غلت و چهچهه توام و مخصوص هنر نمایی آواز خوان است . ماهور نسبت باوازهای دیگر البته از شورو سه گاه کمتر متداولست زیرا موسیقی ایرانی گویا هرچه غم انگیزتر باشد مطلوبتر است ولی در سالهای اخیر - که مردم تا اندازه ای بموسیقی خارجی انس گرفته اند - ماهور بیشتر رواج یافته .چون گام بزرگ همان گام ماهور است آنچه به گام بزرگ در کتابهای تئوری نسبت داده میشود درماهورهم تقریبا صادق است . گام بزرگ بخلاف گام کوچک نشاط آور است و بهمین جهت مارشهای باهیجان و پر شور نظامی اغلب درین گام ساخته شده است . پس هر جا که سازند. آهنگ بخواهد نمونه ای از عظمت و جلال وصفاتی چون شجاعت و تهور و دلیری ووقار را نشان دهد ملودیها را در گام بزرگ ترکیب میکند که همان گام ماهور است . بخلاف آنان که تصور میکنند موسیقی ایرانی همیشه محزون و غمانگیز است مقام ماهور طرب انگیز و نشاط آور میباشد . البته این نکته را هم باید تذکر داد که حرکت موسیقی هم علاوه بر ساختمان ملودی در شادی و حزن آن دخالت دارد و هرچه وزن موسیقی تندتر باشد نشاط آن بیشتر میشود .
دهی از دهستان عقیلی شهرستان شوشتر

معنی کلمه ماهور در فرهنگ اسم ها

اسم: ماهور (دختر، پسر) (فارسی) (طبیعت، گل، هنری) (تلفظ: māhvar) (فارسی: ماهور) (انگلیسی: mahur)
معنی: تپه های به هم پیوسته ی دامنه کوه، نام یکی از هفت دستگاه موسیقی ایرانی، ( در علوم زمین ) هریک از برآمدگی های دامنه ی کوه یا برآمدگی هایی که در دشت پدید می آید، ( در موسیقی ایرانی ) یکی از هفت دستگاه، ( در قدیم ) ( در موسیقی ایرانی ) از شعبه های بیست و چهارگانه ی موسیقی ایرانی، ( ماه + وَر ( پسوند دارندگی ) )، دارای ویژگی و صفت ماه، ( به مجاز ) زیبا رو، ]چنانچه این نام ماهور/mahur/ تلفظ شود به معنای تپه های به هم پیوسته ی دامن کوه و نام یکی از هفت دستگاه موسیقی ایرانی می باشد[، نام یکی از دستگاههای موسیقی ایرانی

معنی کلمه ماهور در دانشنامه عمومی

ماهور (اهواز). ماهور یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان طراح واقع شده است. براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، ماهور ۱۲۶ نفر جمعیت دارد.

معنی کلمه ماهور در دانشنامه آزاد فارسی

نام یکی از دستگاه های موسیقی ایران. و نیز یکی از الحان موسیقی ایرانی که با همین نام با فواصل مشابه جزو دوره های ملایم در شرح ادوار صفی الدین یافت می شود که گویای قدمت آن است. گام ماهور، منظور از گام دوری از نت ها در فاصله یک اکتاو یا یک چهارم یا پنجمِ. درست است که روی برخی درجات آن مقام یا گوشه خاصی بنا می شود و با مفهوم اروپایی گام متفاوت است، اما از لحاظ فواصل شبیه گام ماژور در موسیقی اروپایی است. یعنی فواصل بین درجه های مختلف یا نت ها همان است که در گام ماژور مشاهده می شود و مشابه فواصل گام «ایونیّن» از گام های کلیسایی است. از لحاظ حالت ماهور برای بیان انواع حالت ها مانند، حماسی، احساس شادی، شجاعت، امیدواری، پیشرفت و نظیر آن بسیار مناسب است. علینقی وزیری در ص ۶۹ بخش دوم کتاب موسیقی نظری نوشته است: «... از این رو می توان گفت تمام موسیقی دیاتونیک و کروماتیک را که امروز در عالم معمول و به عنوان موسیقی بین المللی می نامیم، در دستگاه ماهور می توان اجرا نمود ...». فواصل نت ها از یکدیگر در ماهور و در یک گام یا دوری از نت ها در فاصلۀ اکتاو از مایۀ do چنین است: دومِ بزرگ ـ دومِ بزرگ ـ دومِ کوچک ـ دومِ بزرگ ـ دومِ بزرگ ـ دومِ بزرگ ـ دومِ کوچک. در ردیف موسی معروفی برای ماهور ۵۸ گوشه، در ردیف میرزا عبدالله به روایت برومند برای ماهور ۴۴ گوشه و در ردیف آوازی محمود کریمی برای ماهور بیست گوشه ذکر شده است. بدیهی است که تعداد گوشه های ردیف سازی بیشتر از آوازی است. افزون براین، در ردیف معروفی برخی گوشه ها تکراری است؛ مثلاً راک هندی قِسم دیگر یا راک کشمیر قسم دیگر یا زیرافکند دوبار آورده شده و نیز ردیف آوازی فاقد چهار مضراب یا رِنگ است. اگر دُوری از نت ها را در فاصلۀ اکتاو برای دستگاه ماهور در نظر بگیریم، روی اغلب درجه های آن یک مقام خاص بنا می شود. این مقام ها در گذشته جداگانه، و به منزلۀ آهنگ های مجزا از یکدیگر نواخته می شدند ولی از حدود ۱۰۰ یا ۱۵۰ سال پیش که موسیقی ایرانی دستگاهی و ردیفی شد، مجموعه هایی مرتب شد که در آن برخی مقام ها با نظم خاصی کنار هم چیده شده بودند و با نظم خاصی کل مجموعه به هم پیوند داده شده بود و هر کدام را به اسم مشخصی نامیدند، که ماهور یکی از آن هاست. حال اگر گام یا دور ماهور را از پایۀ نتِ do در نظر بگیریم شاهد درآمد نت do است. گوشۀ داد و گشایش شاهدش درجۀ دوم یا نُت Re است. روی درجۀ سوم یا نت Mi گوشه ای بنا نمی شود. درجۀ چهارم یا نت فا شاهد گوشه های ابول، حصار، و ماهور صغیر است. درجۀ پنجم یا نت Sol شاهد گوشۀ دلکش و شِکَسته، درجۀ ششم یا نت La شاهد خاوران و نیشابورک و درجه هشتم یا نت do شاهد عراق و راک است. روی درجۀ هفتم گوشه ای بنا نمی شود. در انتهای هر کدام از گوشه ها طرح ملودیکی خاصی نواخته می شود که فرود نام دارد و در حقیقت جملۀ پایانی و بازگشت به درآمد ماهور است. مثلاً در انتهای دلکش، راک، عراق یا شکسته، با اجرای فرود به ماهور آهنگ را ختم می کنند. در ردیف میرزا عبدالله، طرح ملودیک فرود حالتی پایین رونده دارد. در ردیف موسی معروفی، طرح ملودیکی فرود حالتی بالا رونده دارد و در برخی اجراها از تلفیق هر دو حالت برای فرود استفاده می کنند. اسامی گوشه های ماهور عبارت اند از مقدمه، کوراوغلی، برداشت، کرشمه، درآمد، آواز، گشایش، داد، خسروانی، دلکش، چهارمضراب، حاجی حسنی، خوارزمی، خاوران، دوتایکی، طرب انگیز، نیشابورک، طوسی، نصیرخانی، چهارپاره، آذربایجانی، فِیلی، زیرافکند، ماهور صغیر، ابول، حصار ماهور، زنگوله، نغمه، نیریز، شکسته، نهیب، سروش، عراق، مُحَیِّر، آشور، بسته نگار، اصفهانک، حَزین، راک، صفیر راک، راک هندی، نغمه راک، راک کشمیر، راک عبدالله، مثنوی، ساقی نامه، صوفی نامه، کُشته، حَربی، و شهرآشوب. که از این میان گوشه هایی مانند حزین، زنگوله، حاجی حسنی، بسته نگار، و چهارپاره در آوازها و دستگاه های دیگر نیز اجرا می شوند. این گوشه ها طرح ملودیک معیّنی دارند که در همه جا می توان استفاده کرد و در هر آواز حالت آن را به خود می گیرد. گوشه های بزرگ مثل عراق، راک، شکسته، و دلکش، هرکدام شخصیت جداگانه دارند و برخی را در آوازها یا دستگاه های دیگر با همین حالت می توان اجرا کرد. برخی آهنگ های معروف که در دستگاه ماهور ساخته شده اند عبارت اند از بندباز اثر علینقی وزیری؛ مرغ سحر اثر مرتضی نی داود؛ خریدار تو اثر استاد وزیری با صدای بنان؛ نگاه اثر کیوان ساکت؛ و چهارمضراب ماهور اثر صبا.

معنی کلمه ماهور در ویکی واژه

از دستگاه‌های موسیقی.

جملاتی از کاربرد کلمه ماهور

امامزاده شاه تسلیم مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان ممسنی، بخش ماهورمیلاتی، روستای شاه تسلیم واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۳ بهمن ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۷۱۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
اسمعیل ندانم جعفر مهرجانی از جان ما چه می خواهد و از آب خویش ونان مردم چه می کاهد؟ هر دم به راهی پوید و بی گناهی جوید که در کوه زرین کانی زر جسته ام و بر کند و کوبش کوهکن آسان کمر بسته. خاکش کیمیاست و سنگش توتیا. اگرم دوستی چون تو دستیار آید و پنج تومان مایه گذار، زر سارا به ترازو و دامن روبیم وسیم سره به خروار و خرمن. از باده پندارش مست سازد و با خود در این کار بی پا همدست، از نزدیکانش دور خواهد و برهنه پای سرگشته پشته و ماهور، تا گرده ای نانش در انبان است و درستی زر در نیفه پاره تنبان، رنگ به رنگش گرداند و سنگ به سنگ دواند. چون کامش سود و نانش کاست ساز بهانه سازد و خشم آلود بر کرانه رود و از اسب و تازیانه سگالد و بیچاره مستمند را سرگشته و شب مانده راه خانه سپارد. کار فرمای یزدش بهمین بویه از جندق خواست راه سازش ها گشود و راز نوازش ها راند، از درشتی نرمش کرد و به آتش دستی های تر فروشی گرم ستایش راند و سوگند خورد و پیمان داد که اگر ده روزه کان نسپارد جان سپارد و اگر زر نیارد سر گذارد. گروهی گدازنده و زرگر برداشته و سر در کوه و کمر گذاشت. به نوید این پشته و امید آن ماهور دستان و دغل بافت و چار اسبه کوه و کتل پیمود، پاها سوده شد و دست ها فرسوده. پس از ماهی خون خوردن ها و پیاده پای فشردن ها، گنج روان رنج روان رست، و کندن کان کندن جان زاد. دست از پا درازتر و چشم و مبال از دهان شره بازتر باز آمدند و فراز آمد که جستم و نجستم دویدم و ندیدم.پس از چوب کاری های دردانگیز و شکنجه های مرگ آویز فرمان زندان و زنجیر رفت و دیری دور انجام دود و دادش از داغ و گاز آتش خرمن کیوان وتیرافتاد و سودای مرگ به بهای هستی همی پخت و نبود. چاره رنج را گنج همی ریخت و نداشت. بارها از این مایه گزاف به بار خدای بازگشت آورد. من نیز از سرکار خان در خواه گذشت کردم، نیم جان رستگار آمد و به سوگندهای بزرگ پیمان گزار، که دیگر از کان و زر نگوید و فریب مردم را کوه و کمر نپوید. تا من بودم پای به دامن داشت و پاس زبان و دهن، آسوده زیست و بیهوده نگفت. لب به گزاف آلوده نساخت و دیگران را نیز به کاوش بی جا و خواهش بی سود فرسوده نکرد.
تا زان تل و ماهور برون رانم شبدیز مهمیز زدم بر فرس نفس ستمکار
آنچه که امروزه به نام شهر ارکواز ملکشاهی نامیده می‌شود، مجموعه ای از نه محله جداگانه است که در مجاورت هم و در حاشیه مسیر اصلی در دره‌ها و تپه ماهورها به وجود آمده‌اند. بزرگ‌ترین محله و هسته اولیه شهر ارکواز ملکشاهی، قلعه دره است که از قدیمی‌ترین محلات این شهر است. در گذشته این شهر با اسم‌های ارکواز، ارکواز ملکشاهی، قلعه دره و قلعه درهٔ ملکشاهی نامیده شده بوده است.
مجموعه ترانه‌های بنان را انتشارات ماهور منتشر کرده‌است.
بگیر چنگی و راهم بزن به ماهوری که ساز من همه راه عراق میزد و راک
این روستا در دهستان جاوید ماهوری قرار دارد و بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۷۵۵ نفر (۱۶۰خانوار) بوده‌است.
این آزادراه، تهران را به شهرهای قم، کاشان، نطنز، اصفهان، نجف‌آباد و زرین‌شهر و در نهایت به شیراز متصل می کند. این آزادراه در استان‌های تهران، قم، اصفهان و هرمزگان از مناطق دشتی و کویری و در استان فارس از مناطق تپه‌های ماهور، کوهستانی و دشتی عبور می‌کند.
شبی بود و شبابی و صبا در پرده ماهور به جادو پنجگی راه عراقی میزد و راکی
زمین‌های ائوبویا تپه‌ماهوری و جنگلی است. بلندترین کوه‌های آن دیرفی به ارتفاع ۱۷۴۳ متر و پیکساریا (۱۳۴۱ متر) در شمال شرق و اوخی (۱۳۹۴ متر) در جنوب است.
ماهواره‌های مخابراطی با موفقیت در فضا مستقر شدند و در مدار زمین‌همگام مستقر شد. این دو ماهواه که یکی ماهواره تجاری سیستمز-۳ که متعلق به شرکت ماهواره تجاری سیستمز بود ودیگری ماهواره آنیک سی۳ متعلق به شرکت تلست کانادا بود. هر دوی این ماهوراه‌ها توسط هیوز ساخته شده‌بودند و از سری اچ‌اس-۳۷۶ بودند. اس‌تی‌اس-۵ علاوه بر این دو یک ماهواره آزمایشی نیز که متعلق به آلمان شرقی بود را با خود به فضا برد.
این روستا در دهستان ماهوربرنجی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۵۷ نفر (۱۲خانوار) بوده‌است.
امامزاده منیر، روستایی از توابع بخش ماهورمیلانی شهرستان ممسنی در استان فارس ایران است.
راند همه جا خیل، چه معمور و چه ویران تازد همه سو رخش، چه ماهور و چه بیدا
امامزاده حسن قاضی، روستایی از توابع بخش ماهورمیلانی شهرستان ممسنی در استان فارس ایران است.
چون درآمد شور شهناز تار را کن کوک ماهور