مازندرانی

از تار تار موی تو آید شمیم مشک گویی که خلق والی مازندرانیا

اقوام ایرانی باستان نیای مردمان بسیاری مانند: فارسی‌زبانان (پارس‌ها، سیستانی‌ها، تاجیک‌ها، هزاره‌ها، تات‌ها و…)، لرها (بختیاری‌ها و…)، مردم آذری، مازندرانی‌ها (کتول‌ها و الیکایی‌ها)، کومشی‌ها (سمنانی‌ها، سرخه‌ای‌ها و…)، تالش‌ها، گیلک‌ها، کردها، بلوچ‌ها، پشتون‌ها و… هستند. مردمان بومی ایرانی با قدمت ۱۰٬۰۰۰ سال یکی از کهن‌ترین اقوام جهان هستند.

به ساغر ریز ساقی آن شراب ارغوانی را که یک ته جرعه‌اش آدم کند مازندرانی را

اقوامی که در استان قم ساکن هستند: فارس، لر، ترک، گیلک، مازندرانی، عرب، کرد، خلج و تات هستند.

کنون بدیدم دجال اسپهانی را به پشت آن خر مازندرانی آمده راست

تقریباً تمامی پژوهشگران بر این اعتقاد هستند که دیو سپید یا ارجنگ دیو نامی اصیل از ادبیات و زبان مازندرانی است و ریشه فارسی ندارد و خود کلمه دیو نیز ریشه مازندرانی دارد و سپس به زبان فارسی راه یافت.

که مازندرانی همه بدرگ اند به نیروی شیر و به خوی سگ اند

گالش‌هایی که در کوهستان مازندران زندگی می‌کنند به گویش گالشی از زبان مازندرانی سخن می‌گویند. زبانی که گالش‌ها در مازندران به آن زبان گالشی می‌گویند با زبانی که گالش‌های گیلان در شرق گیلان به آن گالشی می‌گویند متفاوت می‌باشد.

اسپی رود، نام روستایی از توابع بخش کلار شهرستان عباس‌آباد در استان مازندران می‌باشد. این روستا طبق سرشماری سال ۹۵ دارای ۹۹ نفر جمعیت است. مردم این روستا به زبان مازندرانی گویش می کنند.

زریوند مازندرانی منم که بازی بود جنگ اهریمنم

همه ماوَرَالنَّهر شد سر بسر ز سهم تو مازندرانی دگر

به پیش رویش مازندرانی اهرمنی نشسته با دم جانکاه نطق دل فرساست

این روستا در دهستان ناتل‌کنار علیا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۰۰ نفر (۲۱خانوار) بوده‌است. مردم این روستا به زبان مازندرانی صحبت میکنند.

به بربط چو بایست بر ساخت رود برآورد مازندرانی سرود

این رسم دیرینه نه تنها در بین کشاورزان بلکه در بین گله‌داران و چوپانان مازندرانی نیز مرسوم بوده‌است.