معنی کلمه ماده تاریخ در لغت نامه دهخدا
بهاءالحق والدین طاب مثواه
امام سنت و شیخ جماعت...
به طاعت قرب ایزد می توان یافت
قدم در نه گرت هست استطاعت
بدین دستور تاریخ وفاتش
برون آر از حروف «قرب طاعت » .
که معادل 782 هَ. ق. است. ( فرهنگ فارسی معین ).
ماده تاریخ
بهاءالحق والدین طاب مثواه
امام سنت و شیخ جماعت...
به طاعت قرب ایزد می توان یافت
قدم در نه گرت هست استطاعت
بدین دستور تاریخ وفاتش
برون آر از حروف «قرب طاعت » .
که معادل 782 هَ. ق. است. ( فرهنگ فارسی معین ).
معنی کلمه ماده تاریخ در فرهنگ معین
معنی کلمه ماده تاریخ در فرهنگ عمید
معنی کلمه ماده تاریخ در فرهنگ فارسی
معنی کلمه ماده تاریخ در دانشنامه آزاد فارسی
ساختن ترکیب، جمله یا عبارتی که جمع حروف آن به حساب ابجد یا حساب جُمَّل مطابق با تاریخ حادثۀ مهمی باشد. معمولاً چنین ترکیبی را در قسمتی از شعر می گنجاندند. هر حادثۀ مهم تاریخی مانند مرگ یک پادشاه یا شخصیتی مهم، تاریخ جلوس یا پایان سلطنت یک پادشاه، فتح یک شهر، و غیره می تواند موضوع یک ماده تاریخ باشد. گاه ماده تاریخ مرگ اشخاص بر سنگ قبر ایشان نیز حکاکی می شد. جز این ها تاریخ تأسیس یا بنای یک عمارت یا مسجد نیز می توانست به صورت مادّه تاریخ بر سردر آن عمارت نصب گردد. علاوه بر ماده تاریخ هایی که در مرگ شاعران و بزرگان سروده شده است، از ماده تاریخ های معروف می توان به ماده تاریخ «عدل مظفّر» برای تأسیس مجلس شورای ملی به فرمان مظفرالدین شاه در تاریخ ۱۳۲۴ق اشاره کرد. ماده تاریخ مرگ حافظ نیز «خاک مصلّی» (۷۹۱ق) در قطعۀ زیرآمده است: چراغ اهل دانش خواجه حافظ/که شمعی بود از نور تجلّی/چو در خاکِ مصلّی یافت منزل/بجو تاریخش از «خاک مصلّی».
معنی کلمه ماده تاریخ در ویکی واژه
(ادبی): مجموع حروف بیت یا مصراع یا عبارتی که به حساب ابجد تاریخ واقعه‌ای را نشان دهد.
(ادبی): مصراع یا بیت و یا جمله‌ای است که بر اساس حروف ابجد، سال روی دادن یک رخداد یا موضوع را نشان می‌دهد.
جملاتی از کاربرد کلمه ماده تاریخ
شمس‌العلما عبدالرب آبادی ماده تاریخ فوت امین‌السلطان را انّی ابراهیم من شیعة علیّ یافته است.
او از اوایل جوانی شعر می‌سرود و تخلص خود را شاهر نامیده بود، ولی سپس‌تر به سفارش ملا محمدباقر آرانی تخلص بیضائی را برگزید. او در گفتن انواع شعر توانا بوده، ولی در سرودن ماده تاریخ و قصیده بسیار هنرمند بوده‌است.
عباس شایان، واژهٔ «کلاج مشهد» را که عنوان محلی این مزار بوده است مادهٔ تاریخ قتل امامزاده می‌داند و تاریخ قتل امامزاده را ۴۰۲ (قمری) می‌آورد. با این وجود واژهٔ «کلاج مشهد» به ابجد برابر ۴۰۳ می‌شود. از سویی دیگر، موسی کاظم بنابر روایت‌های گوناگون، در سال ۱۸۱ یا ۱۸۳ قمری درگذشته و فرزند دیگر او، علی بن موسی الرضا در سال ۲۰۳ درگذشته است. پس امکان‌پذیر نیست که قاسم فرزند دیگر موسی کاظم بوده باشد؛ چرا که در این صورت باید بیش از ۲۰۰ سال عمر کرده باشد. پس یا این ماده تاریخ نادرست است، یا این مکان آرامگاه قاسم نیست.
در سال ۱۲۹۰ق و در زمان حکومت ظل السلطان بر اصفهان، تعمیراتی در بنا انجام شد، ضریح منبت گره‌سازی با محجرهای فلزی و کتیبه نستعلیق شامل اشعاری حاکی از تعمیر بقعه و ماده تاریخ «ظل سلطان نهاد کعبه بنا» از این دوره است.