مابه

گرمابه‌های تاریخی اصفهان شامل

عباده گفت: عُمَرِ خطّاب نامه نبشت به ابوعُبَیدهٔ جرّاح آنجا که او عامل بود، گفت: شنیدم که زنانِ اهلِ کتاب با زنانِ مسلمانان به یک‌جای به گرمابه می‌شوند، تمکین مکن ایشان را ازآن‌که با زنانِ مسلمانان به گرماوه روند، و اندامِ ایشان ببینند.

مابه وجهی صفت روی تو با مه کردیم که بر او عاقبت این نکته موجّه کردیم

خود بدانی چون بر من آمدی که تو بی من نقش گرمابه بدی

بعضی از این گرمابه ها دو و حتی سه قلو بوده اند؛ مثل گرمابه چهار فصل اراک که دارای سه بخش بوده است: مردانه، زنانه و بخش ویژه اقلیت های دینی.

فراوان زر و گوهر برگرفتند پس آنگه هر سه در گرمابه رفتند

رفت روزی به سون گرمابه ماند تنها درون گرمابه

این روستا پیش از انقلاب دارای یک دبستان به نام دبستان دولتی اله آباد و یک گرمابه ی عمومی سنگی بود که آثار گرمابه هنوز پابرجاست .

مشتری رویی کز شرم بدانجا یست که به گرمابه مثل پوشد پیراهن

ورودیِ حمام و نیز فضای بینِ بینه و گرم‌خانه را ـ که «میان‌در» نامیده می‌شود ـ به‌نوعی با پیچ‌وخم بسیار طراحی می‌کردند که جلو تبادل مستقیم حرارت و نم را بگیرد و هوای بیرونِ گرمابه به بینه و هوای بینه به گرم‌خانه و بالعکس به سهولت منتقل نشود. کل حمام را برای حفظ گرمای درونیِ آن، معمولاً پایین‌تر از سطح زمین و درون خاک می‌ساخته‌اند.

ترکی که ز گرمابه برون آمده سرخوش مست است و برهنه تن اندر پی وام است

جواب داد شتر کاین زمان ز گرمابه اگر تو خواجه سخن بر سخن نیفزایی

دلش چون ماهئی بر تابه افتاد وزان آتش دران گرمابه افتاد

چو گرمابه و کاخ‌های بلند چو ایوان که باشد پناه از گزند

سقف اتاق‌های گرمابه گنبدی‌شکل و دارای نورگیرهایی بود که به‌وسیلهٔ دریچه‌هایی شیشه‌ای بسته می‌شدند تا بدین ترتیب فقط نور آفتاب به داخل گرمابه بتابد و از ورود هوای سرد جلوگیری و گرمابه به‌صورت طبیعی روشن شود. معمولاً در ساختِ گرمابه‌ها از آجر، سنگ و مرمر استفاده می‌کردند، زیرا این مواد به‌خوبی در مقابل آب مقاومت می‌کنند. در پشت گرمابه گرمخانه‌ای وجود داشت که آب را در دیگ‌های بزرگ مسی به جوش می‌آورد. آب جوش و بخار از گرمخانه و از طریق شبکه‌ای از لوله‌های سفالی به قسمت‌های مختلفِ حمام توزیع می‌شد. این گرم‌خانه معمولاً دارای یک درِ پشتی بود که از طریق آن سوختِ موردنیاز گرمخانه به آن می‌رسید.

بنا به گزارش سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان در سال ۱۳۸۰ شهرداری شهرستان پیرانشهر دارای ۴ رفتگر (۳۷/۰ درصد از رفتگران استان) است و این افراد با ۵ ماشین از نوع کمپرسی کار نظافت و دفع زباله‌های شهری را بر عهده دارند و در این شهرستان ۷۰ زباله دان نصب شده است. این شهرستان دارای ۲ گرمابه عمومی با ۱۴ دوش و ۱ گرمابه خصوصی با ۱۰۰ دوش می‌باشد. بنابه همین گزارش این شهرستان دارای ۲ واحد سرویس بهداشتی در سطح شهر می‌باشد.

گرمابه فرهنگ و آداب و رسوم خاصی داشته‌است، به‌ویژه برای عروسی‌ها و مراسم‌های ملی و همچنین برای کدخدا و آخوند دِه و شهرهای کوچک.

یکشنبه ۲ مرداد، جمعی از کشاورزان کلزاکار شهرستان بهبهان، در اعتراض به عدم پرداخت مابه‌التفاوت قیمت محصولاتشان توسط مسئولان مربوطه، در مقابل ساختمان فرمانداری این شهرستان تجمع اعتراضی بر پا کردند.

آب گرمابه چنان گشته مزاجش که از آن نتوان تا ابد انگیخت بخار از آهک