لیدیه

در سال ۵۴۷ پ.م.، کرزوس، پادشاه لیدی، شهر پتریا در کاپادوکیه را محاصره و تصرف کرد و ساکنان آن را به بردگی گرفت. کوروش بزرگ، با ارتش خود علیه لیدی لشکرکشی کرد. نبرد پتریا به نتیجه نرسید و لیدیه‌ای‌ها مجبور شدند به پایتخت خود سارد عقب‌نشینی کنند. چند ماه بعد کوروش و کرزوس در نبرد تیمبرا با هم ملاقات کردند. کوروش پیروز شد و تا سال ۵۴۶ پ.م. شهر سارد را نیز تصرف کرد.

تیسافرن رای آلکیبیادس را پذیرفت و کمک به اسپارت‌ها را قطع کرد. اسپارت‌ها، که در شرف شکست قرار گرفته‌ بودند، شکایت تیسافرن را به نزد شاهنشاه هخامنشی داریوش دوم بردند. داریوش در پاسخ به این شکایت‌ها پسرش کوروش کوچک را به ساتراپی لیدیه و فرماندهی قوای هخامنشی در غرب آسیای صغیر منصوب کرد.

گر پلیدان این پلیدیها کنند آبها بر پاک کردن می‌تنند

مقدار طلای الکتروم طبیعی در نوع آناتولی غربی جدید از ۷۰ تا ۹۰ درصد متغیر است که در مقابل، مقدار طلای ۴۵ تا ۵۵ درصدی طلا در الکتروم بکار رفته در ضرب سکه باستانی در لیدیه بود که در همان ناحیه جغرافیایی قرار داشته‌است. این نشان می‌دهد که یک دلیل برای اختراع ضرب سکه در آن ناحیه، افزایش سود حاصل از ضرب سکه با ایجاد یک واحد پولی با مقدار طلای کمتر نسبت به فلز متداول در گردش آن زمان بوده‌است.

کردشان مبرز برای بندگان گرد آید تا پلیدیها در آن

ارتباط اقتصادی دائم بین تمام ولایات، یک دستگاه واحد پول و یک نظام اوزان و مقادیر قابل تبدیل را، در سراسر کشور الزامی می‌نمود. سکه‌های طلایی که در این دوران، در تمام ایران رواج پیدا کرد، به سکه دریک موسوم بود. در تاریخ جهان، لیدیه نخستین مملکتی بود که سکه در آنجا زده شد ولی در تاریخ ایران، در زمان داریوش بود که نخستین سکهٔ متعلق به ایران به‌وجود آمد.

لاجرم از ضرب و زور و چوب بند آن پلیدیها سوی خود می کشند

ای بسی نابودنیها بوده شد در پلیدیها بسی آلوده شد

تو کجا دانی که اندر تن ترا چه پلیدیهاست چه گلخن ترا

الیاتس یا الیات (سلطنت ۶۱۹–۵۶۰ پیش از میلاد) پادشاه لیدیه، فرزند سادیاتس و پدر کرزوس و آرینیس بود.

خشایارشا به تمام حکام ایالات ایران امر کرد که سرباز بسیج کنند و بعد از اینکه سربازان آماده شدند، آن‌ها را به سوی آذربایجان کنونی بفرستند تا اینکه از آنجا به لیدی واقع در آسیای صغیر بروند. خشایارشا بعد از وصول به لیدی خود در رأس ارتش قرار گرفت و به سوی یونان به حرکت درآمد. بنا به گفتهٔ هرودوت خشایارشا در بهار سال ۴۸۰ پیش از میلاد از لیدیه به سوی یونان لشکر کشید.

آردیس (به یونانی: Άρδυς) پسر ژیگس و دومین پادشاه لیدیه از سلسله مرمناد در میانه سال‌های ۶۴۴ تا ۶۳۷ پیش از میلاد بود.

چو شست دامن دین را از این پلیدیها همی بسوزدشان خانمان و زاد و تبار

یکی بود ستراپ در لیدیه دگر در هلسپون وایعونیه

گر نبودی این پلیدیهای ما کی بدی این بارنامه آب را