لیتیم

وگر یتیمی باشد مران به قهرش از آنک خدای گوید اما الیتیم لاتقهر

بیشترین میزان اسکاندیم به دست آمده از کانی تورتویتیت است یا از فراوری کارخانه اورانیوم تولید می‌شود. اسکاندیم فلزی اولین بار در سال ۱۹۳۷ توسط سه دانشمند از برق‌کافت ذوب یوتکتیکی عناصر پتاسیم و لیتیم و کلرید اسکاندیم در دمای ۷۰۰ تا ۸۰۰ درجه سانتی‌گراد به دست آمد. اسکاندیم با خلوص بالا امروزه از واکنش فلورید اسکاندیم با فلز کلسیم به دست می‌آید.

در این ولایت ذخایر زیادی از آهن، لیتیم وجود دارد.

و تقول: ما لی فی ید فلان، و الیتیم تحت ید القیّم فالید یکنی بها عن الملکة و الضبط.

گفت حق لا تقربوا مال الیتیم کی رسد کس را مقام آن کریم

و فی الحدیث اجتنبوا السّبع الموبقات: الشرک باللّه، و السّحر، و قتل النّفس التی حرّم اللَّه الّا بالحقّ، و اکل الرّبوا، و اکل مال الیتیم، و التّولی یوم الزّحف، و قذف المحصنات الغافلات.

فذلک الذی یدع الیتیم ولا یحض علی طعام المسکین

قد جاءنا اللَّه بذا الیتیم‌

ثعالبی در آثار خود غالباً گفته‌های دیگران را گردآوری و نقل کرده‌است. مهم‌ترین اثر او، یتیمة الدهر فی محاسن اهل العصر است در ترجمه‌های زندگی شاعران مشهور معاصر ثعالبی است. این کتاب الگویی برای شرح حال‌نویسی و گردآوری گزیده‌های نظم در سده‌های بعدی شد. ثعالبی با نوشتن تتمّة الیتیمة، این کتاب را تکمیل کرد که به ذیل نیز مشهور است.

روی ابو هریرة عن النّبیّ (ص) قال: «خیر بیت فی المسلمین بیت فیه یتیم یحسن الیه و شرّ بیت فی المسلمین بیت فیه یتیم یساء الیه. ثمّ قال باصبعه انا و کافل «الیتیم» فی الجنّة هکذا و هو یشیر باصبعیه».

وَ لَقَدْ جاءَکُمْ مُوسی‌ بِالْبَیِّناتِ این همچنانست که جای دیگر گفت قَدْ جِئْتُکُمْ بِبَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ موسی گفت: آمدم بشما و پیغام راست و نشانهای درست آوردم و آن نشانها نه بودند، چنانک در سورة النمل بیان کرد: فِی تِسْعِ آیاتٍ إِلی‌ فِرْعَوْنَ وَ قَوْمِهِ و تفصیل آن در سورة الاعراف است و هی العصا و الید و الطوفان و الجراد و القمّل و الضفادع و الدم و البحر و السنون و نقص الثمرات. اما آنچه در سوره بنی اسرائیل گفت وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسی‌ تِسْعَ آیاتٍ بَیِّناتٍ آن نه آیت دیگر بود جز از این که از پیغام حق به بنی اسرائیل آورد و هی ان لا تشرکوا بی و لا تسرقوا، و لا تزنوا، و لا تقتلوا النفس التی حرّم اللَّه الّا بالحقّ، و لا تسحروا، و لا تقربوا مال الیتیم، و لا تسعوا ببری الی السلطان، و لا تعدوا فی السّبت و لا تأکلوا الربا.

وی به همراه دو شیمی‌دان دیگر به جهت توسعهٔ باتری لیتیم-یون، موفق به دریافت جایزه نوبل شیمی سال ۲۰۱۹ گردید.

«کلّا» ای ما ینبغی ان یکون الامر هکذا. و قال مقاتل: ای لا یعقلون ما امروا به فی الیتیم و فی المسکین. ثمّ اخبر عن تلهّفهم علی ما سلف منهم حین لا ینفعهم فقال عزّ من قائل: إِذا دُکَّتِ الْأَرْضُ دَکًّا مرّة بعد مرّة و کسر کلّ شی‌ء علی ظهرها من جبل و بناء و شجر فلم یبق علی ظهرها شی‌ء. قال الزجاج: «دکّت» زلزلت. قوله: وَ جاءَ رَبُّکَ وَ الْمَلَکُ صَفًّا صَفًّا هذا کقوله: «هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ فِی ظُلَلٍ مِنَ الْغَمامِ وَ الْمَلائِکَةُ صَفًّا صَفًّا» ای تصف الملائکة صفوفا کصفوف اهل الدّنیا. قیل: اهل کلّ سماء صفّ علی حدة فتکون سبعة صفوف. قوله: وَ جِی‌ءَ یَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ قلل عبد اللَّه بن مسعود و مقاتل فی هذه الآیة: تقاد جهنّم بسبعین الف زمام کلّ زمام بید سبعین الف ملک، لها تغیظ و زفیر حتّی تنصب علی یسار العرش و روی فلا یراها ملک مقرّب و لا نبیّ مرسل الّا جثا لرکبته یقول: نفسی نفسی، و نبیّنا (ص) یقول: امّتی امّتی.

البته اثر حافظه مربوط به باتری‌های لیتیم پلیمر و باتری‌های لیتیم یون نمی‌شود و می‌توان این باتری‌ها را قبل از اتمام شارژ، شارژ کرد یا قبل از شارژ کامل از شارژر جدا کرد.

اسکاندیم فلزی برای اولین بار در سال ۱۹۳۷ با الکترولیز مخلوط یوتکتیک کلریدهای پتاسیم، لیتیم و اسکاندیم در دمای ۷۰۰–۸۰۰ درجه سانتیگراد تولید شد.

و عن انس بن مالک قال: قال رسول اللَّه (ص): «اذا بکی «الیتیم» وقعت دموعه فی کفّ الرّحمن فیقول اللَّه من ابکی هذا «الیتیم» الّذی و اریت والده تحت الثّری؟ من اسکته فله الجنّة».