قورچی

اسکندربیگ شاملو از امیرزادگان و قورچیان قزلباش ایل شاملو بود. پس از قتل شاه اسماعیل دوم وی

بقایای آسیاب زیریسک مربوط به سده‌های متاخر دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان دالاهو، بخش مرکزی، دهستان بیونیج، ۹۰۰ متری جنوب روستای قورچی باشی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۱۷۷۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

جایگاه و وظیفه قورچی باشی در میان قورچی‌ها، مانند روسای قزلباش در طایفه یا ایل بود. بنا به گزارش، هیچ‌یک از قورچی باشی‌ها دارای درجه «خان» نبودند، هرچند برخی از آنها دارای عنوان «بیگ» بودند. .

شاه اسماعیل دوم در آغاز پادشاهی خود حقوق قورچیان (نظامیان و نگهبانان دربار) را که شاه تهماسب آن را ۱۴ سال به تعویق انداخته بود، پرداخت کرد. وی حکام ولایات را زود تعویض می‌کرد و برخی را که به ولایتی منصوب می‌کرد مانع رفتنشان به آنجا می‌شد و آن‌ها را در دربار قزوین نگاه می‌داشت. وی برخی از ایالت‌های مرزی مثل قندهار، مشهد و هرات را مدت‌ها بدن حاکم می‌گذاشت. شاه اسماعیل دوم شخصی را در یک منصب به صورت بلند مدت قرار نمی‌داد و زود آن را تغییر می‌داد. وی در ۲۶ ربیع‌الاول ۹۸۵ هجری قمری میرزا شکرالله را از سمت خود برکنار و به جای میرزا سلمان جابری اصفهانی را به جای او منصوب کرد.

قورچی باشی فرمانده محافظان سلطنتی (قورچیان) پادشاه صفوی بود. این قدیمی‌ترین درجه دولتی امپراتوری صفویه و یکی از مقامات «بسیار مهم» دولت مرکزی بود.

در دوره‌های ضعف اقتدار مرکزی، این پست بلافاصله توسط افرادی از قبایل برجسته تُرک (قزلباش)، یعنی ایل شاملو یا ایل تکلو، تصاحب شد. قورچی باشی نیز مانند سایر ادارات مهم دارای معاونت بود.