قهوه

شب تاربک و باد سرد وزان کس و ناکس به قهوه‌خانه خزان

و ترک قبولها و صار عنها فی عرض ای ناحیة «وَ نَسِیَ ما قَدَّمَتْ یَداهُ» ای غفل عن ذنوبه السّالفة، و فی الخبر: هذه یدای و ما جنیت بهما علی نفسی. ثمّ ذکر حالهم فقال: «إِنَّا جَعَلْنا عَلی‌ قُلُوبِهِمْ أَکِنَّةً» جمع کنان ای غشاوة، «أَنْ یَفْقَهُوهُ» یعنی کراهة ان یفقهوه و لئلا یفقهوه، «وَ فِی آذانِهِمْ وَقْراً» ثقلا و صمما عن استماع الحقّ، «وَ إِنْ تَدْعُهُمْ» یا محمّد، «إِلَی الْهُدی‌» الایمان و القرآن، «فَلَنْ یَهْتَدُوا إِذاً أَبَداً» ای بعد الاکنّة و الوقر.

الدوله عیشیه و القهوه عرشیه و المجلس منثور باللوز مع السکر

بالا کیشی فایطونچمیز گلمیشدی امامیه قهوهسنده قالمیشدی

وَ جَعَلْنا عَلی‌ قُلُوبِهِمْ أَکِنَّةً جمع کنان است همچون اعنّه جمع عنان، و کنان پوشش بود که در دل آید، تا قرآن بندانند و در نیابند. أَنْ یَفْقَهُوهُ یعنی ان لا یفقهوه.

نباید ترک شادی کرد و غم خورد نه چای و قهوه را بایست کم خورد

عاشیق‌ها از دوران قبل از اسلام در بین مردمان ترک‌تبار وجود داشته‌اند. در سال‌های قبل از انقلاب اسلامی، عاشیق‌ها اغلب در قهوه‌خانه‌های آذربایجان‌های شرقی و غربی اجرا می‌داشتند. تبریز مرکز شرقی عاشیق‌ها و ارومیه مرکز غربی آن‌ها بود. در ارومیه بر خلاف تبریز عاشیق‌ها همواره به صورت تکی اجرا می‌کردند.

چون قهوه بدست گیرد آن حب نبات از عکس رُخش قهوه شود آب حیات

الحب الی المجلس والله سقانا و السکر من القهوه کالدهر ولود

بود قصدش که شب درنگ کند وندر آن قهوه‌خانه لنگ کند

اقتلونی ذاب جسمی قدح القهوه قسمی هله بشکن قفس ای جان چو طلبکار نجاتی