قلک

ساز طرب محفل اقبال شکست است جامی‌که شنیدی تو قلک بر سر جم زد

عشق در شور است و دایم در سرور عقلک بیچاره را در غم نگر

عقلک شبهه طلب که با دو ورق علم دمدمه می کرد در جدال حقیقت

فَأَخَذْناهُ وَ جُنُودَهُ فَنَبَذْناهُمْ القیناهم فی البحر. قیل بحر قلزم، و قیل هو بحر من وراء مصر یقال له اساف و قیل النیل. فَانْظُرْ یا محمد بعین قلبک و تدبّره بعقلک تعلم انّ من کفر باللّه و کذّب رسله فمصیره الی الهلاک و النّار، و حذّر قومک فانّک منصور علیهم.

جوش نفس بود، می اعتبار قلقلکی‌کرد و ز مینا گذشت

بهر جمعیت خدام مزارش هر صبح فکند سیم کواکب فلک اندر قلک

ستاده هفت قلک بر فراز یکدیگر زشخص معنی تو بیش تا کمر نرسند

گر دست من بگیری گردد قلک غلامت مه چون کمال گیرد آرندش اعتباری

یکی ملک اجلال را جم عادل یکی قلک اقبال را یم واهب

سرّی که زسر فرشته زان بی خبر است ای عقلک بی عقل چه جای عقل است

فریره که به ستم‌دیدگان اختصاص دارد و بر اساس تجربه خود در کمک به بزرگسالان برزیلی برای خواندن و نوشتن، تحلیل دقیق طبقه مارکسیست را در کاوش در رابطه بین استعمارگر و استعمارشده گنجانده‌است. فریر در این کتاب، آموزش سنتی را «الگوی آموزش بانکی» می‌نامد، زیرا با دانش‌آموز به‌عنوان ظرفی خالی رفتار می‌کند که باید مانند قلک با دانش پر شود. او استدلال می‌کند که آموزش باید با یادگیرنده به‌عنوان یک هم‌ساز دانش رفتار کند.