قتلغ

مجلس نوئین اعظم خسرو جمشید فر سرور گیتی ایسن قتلغ امیر بحر و بر

خسرو اعظم، علاء الدوله، جمشید زمان رکن دین، بوالفتح، قتلغ شاه بن محمود شاه

او پس از پدرش به حکومت یزد رسید و از حوادث دوران حکومت او آمدن ابولمظفر قتلغ خان پسر براق حاجب و برادر زن خود از طبس به یزد بود و به یاریه محمود شاه به کرمان وارد شد و یک سال بعد به حکومت ان شهر دست یافت، محمود شاه دو پسر به نام‌های رکن الدین علاالدوله و مظفر الدین محمد داشت.

آفتاب تبار قتلغ بیک میر گیتی‌گشای ملک ستان

زنگی بیگ محمد بر کال قتلغ آنک از رشک کلک اوست مزین کتاب حسن

نازش ملک و ملک ناصر دین قتلغ شاه که بدو فخر کند تخت به روزی صدبار

«حافظ بهاءالدین عمر ابردهی» از تربیت یافتگان و مریدان اخی علی قتلغشاه به شمار می‌آمد و پس از وی در سلسلهٔ کبرویه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده است. وفات وی در سال ۸۰۹ ه‍.ق روی داده است. وی در کودکی به ارشاد یکی از پیروان شیخ عبدالله غرجستانی به نام مولانا رضی‌الدین علی مایانی به خدمت اخی علی قتلغشاه در ویرانی درآمد، تا این که به جانشینی اخی علی رسید. مقبره جدید الاحداث وی در میان قبرستان حد فاصل شاندیز به ابرده به صورت بنایی ساده و گنبددار جلب‌نظر می‌نماید.

امیر شهنشان تو کال قتلغ سر گردنکشان توکال قتلغ

«قتلغ» که مرا ز حق تبارک بودست چو نام خود «مبارک»

آنخسرو خسرو نشان توکال قتلغ کز فلک ناهید بهر مطربی آید ببزمش نام را

نه پند بودش از حال قتلغ و بیرنی نه عبرت افتاد او را ز بی خرد به میان

احمد بن موسی با برادر خود امامزاده حمزه و سید علاءالدین حسین و دیگر سادات، که قصد خراسان و دیدار علی بن موسی را داشتند، با سپاه قتلغ خان، حاکم شیراز مواجه شدند، و چون یاران احمد بن موسی آمادگی برای نبرد نداشتند و بعضاً مجروح و زخمی شده بودند، از معرکه گریخته و خود احمد بن موسی هم پس از این جریانات کشته شد.

حافظ ملک عراقی و اتابک تاج بخش قتلغ اینانج از پی ملک خراسان آمدست

آخرین پادشاه معروف آلتین اردو محمد سلطان معروف به «کوچک محمدخان» پسر تیمور سلطان پسر تیمور قتلغ است که به گفته منجم باشی در ۸۳۰ق/۱۴۲۷م بر تخت نشست و با امیران مسکو وروس به جنگ پرداخت و از ایشان خراج گرفت و با مردم به عدل و داد رفتار کرد. منجم باشی او را جدّ پادشاهان قرم می‌داند.

این زیارتگاه و آستانه دارای گنبدی بلند است که با آیینه‌کاری آذین یافته‌است. ساختمان بنای کنونی مربوط به سده دهم ه‍.ق است که بعدها چندین بار بازسازی و تزیین شده‌است. تاریخ ساخت بنا ۹۴۳ ه‍.ق است که بر پایه دستور قتلغ خان حاکم ایلخانی بنیاد نهاده شده‌است. از برون و درون آرامگاه و سنگ‌نبشته های آن آشکار می‌گردد که در دوره شاه طهماسب یکم صفوی نیز تعمیراتی در این مکان انجام گرفته‌است. گنبد کنونی آن در سال ۱۳۳۱ خورشیدی ساخته شده‌است.