قبضه

پیشینهٔ این سلاح در ایران به سال ۱۳۶۵ بازمی‌گردد. در دی ماه سال ۶۵ در عملیاتی در طول جنگ ایران و عراق، تعداد ۶ قبضه از این سلاح به دست نیروهای ایرانی افتاد. بعدها در سال ۱۳۷۲، دولت وقت تولید انبوه این سلاح را به عنوان سلاح متوسط تک‌تیرانداز شروع کرد و در اختیار یگان‌های عملیاتی و امنیتی قرار داد. امروزه ایران خود اقدام به بهینه‌سازی و تولید این سلاح نموده‌است.

در اوایل سده نوزدهم میلادی موسیقی در ارمنستان غربی و کل امپراتوری عثمانی در قبضهٔ خوانندگان و نوازندگان دوره‌گرد بود. آن‌ها آهنگ‌ها و نواهای منتقل شده از نسل‌های پیش را، که به صورت شفاهی در بین مردم مرسوم شده بود، حفظ و اجرا می‌کردند. در آن زمان، امپراتوری عثمانی کلاً فاقد هنر موسیقی به صورت کنسرواتوار و هنرستان یا گروه‌هایی منظم دارای آیین‌نامه و اساسنامه بود.

الیور نورث در ۴ خرداد ۱۳۶۵ همراه با رابرت مک فارلین، نیمه شب در مهرآباد تهران فرود آمد و خواستار آن شد که با مقامات بلندپایه ایرانی دیدار کند. او یک جلد انجیل که رونالد ریگان به خط خود در پشت جلد آن برای آیت‌الله خمینی یادداشتی نوشته و امضا کرده بود، یک کیک و یک قبضه تپانچه را به عنوان هدیه همراه آورده بود.

باد در قبضه حکم تو عنان گردون باد بر درگه جود تو مجال آمال

دست قَدَر امروز در آن قبضهٔ تیغ است پشت ظفر امروز بر آن پشت کمان است

رحمن است که طاعت بنده قبول کند گرچه خرد بود، رحیم است که معاصی بیامرزد گرچه بزرگ بود، رحمن است که ظاهر بیاراید و صورت بنگارد، رحیم است که باطن آبادان دارد و دلها در قبضه خویش نگه دارد، رحمن است که لطائف انوار در روی تو پیدا کند، رحیم است که ودایع اسرار در دل تو ودیعت نهد.

این مسلسل در سال ۱۹۳۸ توسط هنریش وولمر بر مبنای مسلسل دستی موفق ام‌پی ۳۸ طراحی گردیده بود. ام‌پی ۴۰ به صورت گسترده توسط پیاده‌نظام و قوای چترباز آلمان در جبهات شرقی و غربی مورد استفاده قرار گرفت. ویژگی‌های پیشرفته و مدرن این سلاح موجب علاقه سربازان و سایر کشورها به آن شده بود؛ به شکلی که پس از جنگ نیز مورد استفاده قرار گرفت. بین سال‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۴۵ قریب به ۱٫۱ میلیون قبضه از این سلاح در آلمان تولید گردید. مسلسل دستی معروف ام‌پی-۵ در دهه ۱۹۶۰ با بهبود و پیشرفت همین مسلسل ساخته شد.

وضع ترتیب ادب در عرصه‌گاه لاف نیست قابل این ز‌ه کمان قبضهٔ نداف نیست

دل ز ترکش مهر جو غافل ز کین غمزگان در کفش صد قبضه خنجر فکر این نخجیر چیست

به هر قبضه از خاک میدان، دمی زند چرخ، چون بر کفی، خاتمی

آنکه در قبضهٔ او هر دو جهان گم گردد گر بجویند جزو را نه همانا بینند

از قبضه ضمیرش خورشید تیغ زد وز بازوی سریرش گردون کمان گشاد

سلاح اصلی نخستین مدل ام۱ آبرامز یک قبضه توپ ۱۰۵ میلی‌متری خان‌دار ام۶۸آ۱ بود. این توپ مخصوص تانک معروف در تانک‌های پیشین آمریکا یعنی ام۶۰ پاتون و مدل‌های ارتقایافتهٔ ام۴۸ پاتون هم استفاده شده بود و مدل آمریکایی توپ بریتانیایی ال۷ محسوب می‌شود.

ام۱۶ هم‌اکنون در سازمان رزم نیروهای مسلح ۱۵ کشور عضو ناتو و بیش از ۸۰ کشور در کل دنیا قرار داد. کارخانه‌های متعددی در آمریکا، کانادا و چین تاکنون بیش از ۸ میلیون قبضه از انواع مختلف این سلاح را تولید کرده‌اند و حدود ۹۰ درصد آن‌ها هم‌اکنون در حال استفاده هستند. در نیروی زمینی ایالات متحده ام۱۶ جایگزین ام۱۴ و کارابین ام۱ به عنوان سلاح استاندارد سازمانی شد. البته ام۱۴ هنوز به عنوان یک تفنگ تک‌تیرانداز و همچنین در کاربردهای تشریفاتی استفاده می‌شود.

بااین‌همه علاقهٔ جوامع باستان‌شناسی به کاوش‌های هاولی به‌تدریج رنگ باخت، چرا که در نوامبر ۱۹۲۲ هاوارد کارتر آرامگاه توت‌عنخ‌آمون در مصر را گشوده بود و توجه این جوامع را قبضه کرده بود. کاوش‌های هاولی در نهایت در سال ۱۹۲۶ تعطیل شد.

در مجموع حدود ۶٫۵ میلیون قبضه ام۱ در کارخانه‌های مختلف آمریکا در طول جنگ جهانی دوم تولید شد که آن را پرتولیدترین سلاح سبک آمریکا در این دوران ساخت. از ام۱ گرند حدود ۶ میلیون قبضه و مسلسل‌های دستی تامسن کمتر از ۲ میلیون قبضه تولید شد. از نظر قیمت هم ام۱ کارابین بر این دو سلاح برتری داشت. تولید هر قبضه کارابین در ابتدای جنگ جهانی دوم حدود ۴۵ دلار هزینه داشت که حدود نصف هزینه ۸۵ دلاری ام۱ گرند و یک‌پنجم هزینه ۲۲۵ دلاری مسلسل تامسن بود.

در سال ۲۰۰۵ قیمت خرید هر قبضه‌ام۴ توسط ارتش آمریکا از شرکت کلت به همراه تجهیزات جانبی ۱۴۴۶ دلار بوده‌است.

هر چند رهی اسیر در قبضهٔ توست زین آمد و شد رضای تو باید جست

به مقصد می رسانم بی کشاکش راست کیشان را کمان چرخ اگر در قبضه فرمان من باشد

شاه اسماعیل از ۱۱۸۰ ه‍.ق تا هنگام وفاتش یعنی ۱۱۸۷ ه‍.ق در آباده زندگی خود را به نقاشی و چاقوسازی می‌گذرانید و از صنعت خود (چاقوسازی) چند قبضه به رسم یادبود برای کریم خان زند ارسال می‌داشت.