قاهره
معنی کلمه قاهره در لغت نامه دهخدا

قاهره

معنی کلمه قاهره در لغت نامه دهخدا

( قاهرة ) قاهرة. [ هَِ رَ ] ( ع ص ) مؤنث قاهر. غالب : همه دشمنان بدخواهان اسلام و دولت قاهره را عاقبت چنان باد. ( فارسنامه ابن بلخی ). || ( اِ ) شتاب زدگی. || اول از هر چیزی. || گوشت میان کتف و گردن. || گوشت میان سر و سینه. ( منتهی الارب ).
قاهرة. [ هَِ رَ ] ( اِخ ) پایتخت مصر است که بر کنار شطنیل واقع است. این شهر بیش از دو ملیون سکنه دارد وقاهره اش برای آن گویند که منسوب است به ( قاهر فلک ) و آن ستاره ای است که طلوع آن مصادف با آغاز بنای این شهر به امر قائد جوهر فاطمی در 9 تموز 969 م. نزدیک اردوگاه گردید. این شهر را فاطمیان و حکومت ممالیک با ساختمانها و دژهای مرتفع و عالی و دانشگاهها و مدارس و مقامات آرایش دادند و محمدعلی پاشا و جانشینان او نیز شالده شهر جدیدی را پی افکنده و بر زیبائی آن افزودند. قاهره بیش از سایر پایتختهای خاور اهمیت اقتصادی دارد و مرکز دانشگاه و فرهنگ عرب است. دانشگاههای این شهر عبارتند از: 1 - دانشگاه ازهر. 2 - دانشگاه فؤاد اول. 3 - دانشگاه ابراهیم پاشا. و از آثار قدیمه آن جامع احمدبن طولون ( رجوع به جامع احمد شود ) و قلعه محمدعلی و جامع سلطان حسن و دروازه زُوَیلَه و جامع مؤید و جامع قلاون و دروازه نصر میباشد. موزه مصری که گنجهای فراعنه را دارا است و موزه ٔعربی و موزه قبطی از جمله موزه های این شهر است. ( ذیل المنجد ). در سفرنامه ناصرخسرو آمده است : چون ازجانب شام به مصر روند اول به شهر قاهره رسند چه مصرجنوبی است و این را قاهره معزیه گویند و فسطاط لشکرگاه را گویند. و این چنان بوده که یکی از فرزندان امیرالمؤمنین حسین بن علی ( ع ) که او را المعز لدین اﷲ گفته اند ملک مغرب بگرفته است تا اندلس ، و از مغرب سوی مصر لشکر فرستاده است ، از آب نیل میبایسته است گذشتن ، و بر آن نیل گذر نمی توان کردن یکی از آنکه بزرگ است و دویم نهنگ بسیار درآن باشد که هر حیوانی که به آب افتاد درحال فروبرندو گویند بحوالی شهر مصر در راه طلسمی کرده اند که مردم را زحمت نرسانند و ستور را، و بهیچ جای دیگر کسی را زهره نباشد در آب شدن به یک تیر پرتاب دور از شهر، و گفتند المعزلدین اﷲ لشکر خود را بفرستاد و بیامدند بدان جای که امروز شهر قاهره است و فرمود که چون شما بدان جا رسیدید سگی سیاه پیش از شما در آب رود وبگذرد، شما بر اثر آن سگ بروید و بگذرید بی اندیشه ، گفتند سی هزار سوار بود که بدان جا رسیدند همه بندگان او بودند. آن سگ سیاه همچنان پیش از لشکر دررفت و ایشان بر اثر او دررفتند و از آب بگذشتند که هیچ آفریده را خللی نرسید و هرگز نشان نداده بود که کسی سواره از رود نیل گذشته باشد و این حال در تاریخ سنه ثلاث و ستین و ثلث ماءة بوده است و سلطان خود به راه دریا به کشتی بیامده است و آن کشتیها که سلطان در او به مصر آمده است چون نزدیک قاهره رسید تهی کردند و از آب برآوردند و در خشکی رها کردند همچنانکه چیزی آزاد کنند. و راوی این قصه ( ناصرخسرو ) آن کشتیها را دید، هفت عدد کشتی است هر یک به درازای 150 ارش و در عرض 70 ارش هشتاد سال بود تا آنجا نهاده بودند که هیچ آلت و برگ از او باز نکرده بودند و در تاریخ سنه احدی و اربعین و اربعماءة بود که راوی این حکایت ( ناصرخسرو ) آنجا رسید و در وقتی که المعزلدین اﷲ بیامد در مصر سپاهسالاری از آن خلیفه بغداد بود پیش معز آمد بطاعت و معز با لشکر بدان موضع که امروز قاهره است فرود آمد و آن لشکرگاه را قاهره نام نهادند چه آن لشکر آنجا را قهر کرد و فرمان داد که هیچ کس از لشکر وی به شهر درنرود و بخانه کسی فرود نیاید و بر آن دشت مصری ( شهری ) بنا فرمود و حاشیت خود را فرمود تا هر کس سرائی و بنائی بنیاد افکند و آن شهری شد که نظیر آن کم باشد و تقدیر کردم [ناصرخسرو ] که در این شهر قاهره از بیست هزار دکان کم نباشد، همه ملک سلطان و بسیار دکانها است که هر یک را در ماهی ده دینار مغربی اجره است و از دو دینار کم نباشد و کاروانسرای و گرمابه و دیگر عمارات چندان است که آن را حد و قیاس نیست تمامت ملک سلطان که هیچ آفریده را عقار و ملک نباشد، مگر سراها و آنچه خودکرده باشند، و شنیدم که در قاهره و مصر هشت هزار سراباشد از آن سلطان که آن را به اجارت دهند و هر ماه کرایه ستانند نه آنکه بر کسی به نوعی تکلیف کنند و قصر سلطان میان شهر قاهره است و همه حوالی آن گشاده که هیچ عمارت بدان نپیوسته است و مهندسان آن را مساحت کرده اند برابر شهرستان میافارقین است و گرد بر گردآن گشوده است و هر شب هزار مرد پاسبان این قصر باشند پانصد سوار و پانصد پیاده که از نماز شام بوق و دهل و کاسه میزنند و گرد میگردند تا روز و چون از بیرون شهر بنگرند قصر سلطان چون کوهی نماید از بسیاری عمارات و ارتفاع آن اما از شهر هیچ نتوان دید که باروی آن عالی است و گفتند که در این قصر دوازده هزار خادم اجری خواره است و زنان و کنیزکان خود که داند الا آنکه گفتند سی هزار آدمی در قصر باشد و آن دوازده کوشک است و این حرم را ده دروازه است بر روی زمین و هر یک را نامی بدین تفصیل غیر از آنکه در زیر زمین است :

معنی کلمه قاهره در فرهنگ معین

(هِ رِ یا رَ ) [ ع . قاهرة ] (اِفا. ) مؤنثِ قاهر. غالب ، چیره .

معنی کلمه قاهره در فرهنگ عمید

= قاهر

معنی کلمه قاهره در فرهنگ فارسی

پایتخت مصر و آن شهریست واقع در ساحل نیل ۶/۸۲۴/٠٠٠ تن سکنه دارد .توضیح این شهر با مراجوهر سردار معزلدین الله فاطمی در ۹ تموز ۹۶۹ م . نزدیک معسکر فسطاط و قرب منفیس بنا شد . فاطمیان و ممالیک مصر ابنیه و عمارات و قلاع و جوامع و مدارس و خانقاهها در آن بنا کردند و بر رونق آن افزودند . محمد علی پاشا و جانشینانش نیز در آبادی کوشیدند . قاهره از مراکز تمدن عربی است. دانشگاههای آن عبارتند از جامع ازهر جامعه فواداول و جامعه ابراهیم پاشا. از جمله آثار تاریخی آن از جامع احمد بن طولون قلعه محمد علی جامع سلطان حسن باب زویله جامع موید جامع قلاون باب النصر و از موزه های آن موزه مصر حاوی گنجینه های فراعنه و موزه عربی و موزه قبطی و از کتابخانه های آن کتابخانه ملکی ( که قریب۲٠٠ ٠٠٠ جلد کتاب به زبانهای مختلف دارد ) باید نام برد .
( اسم ) مونث قاهر : دولت قاهر ملوک قاهر .
پایتخت مصر است که بر کنار شط نیل واقع است .

معنی کلمه قاهره در فرهنگ اسم ها

اسم: قاهره (دختر) (عربی) (تلفظ: ghahere) (فارسی: قاهره) (انگلیسی: ghahereh)
معنی: مؤنث قاهر، نام پایتخت مصر

معنی کلمه قاهره در دانشنامه عمومی

قاهِره ( عربی: القاهِرَة، از ریشهٔ قَهَرَ به معنی چیره شده ) پایتخت مصر است. قاهره، یکی از بزرگ ترین و پرجمعیت ترین شهر در جهان عرب، خاورمیانه و آفریقا، و ششمین شهر پرجمعیت جهان است. این شهر در بخش شمال شرقی مصر در نزدیکی دلتای نیل جای دارد، رود نیل از میانش می گذرد و دریای مدیترانه در ۱۶۵ کیلومتری شمال آن.
قاهره در سال ۹۶۹ ( میلادی ) ( ۳۵۸ ( قمری ) ۳۴۷ شمسی ) تاسیس شد. در طول تاریخ پایتخت تمام خاندان های بزرگ مصر بوده است و از مهم ترین مراکز تمدن اسلامی در قرون وسطی بود و در سده ۱۰ ( میلادی ) به جز نیشابور و بغداد همتایی در جهان اسلام نداشت؛ از این رو، امروزه غنی از مسجدهای تاریخی ( که بدین سبب به شهرِ هزار منار مشهور است ) ، موزه های مصر باستان و تاریخ اسلامی، کتابخانه ها و مؤسسات نشر است و مرکز گسترش فکری اسلامی و عربی شمرده می شود. این شهر همچنین دارای قدیمی ترین و بزرگ ترین صنعت فیلم سازی و موسیقی در جهان عرب ( سینمای مصر ) است. به سبب دانشگاه الازهر، که به عنوان یک مدرسه در سال ۹۷۰ ( میلادی ) ساخته شد، دومین بنیاد کهنِ آموزشی عالی در جهان به شمار می رود.
در حال حاضر این شهر یک پایتخت ملی با طراوت و پر رفت وآمد است و به ازای هر مایل مربع یکی از بیشترین تراکم های جمعیتی جهان را دارد. با وجود اینکه شهر در تنازع با تأثیرات منفی اجتماعی و محیطی تراکم جمعیت است ولی همچنان به عنوان مرکز اصلی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مصر و نخستین مقصد برای گردشگران باقی مانده است. همچنین این شهر محل دفن محمدرضا پهلوی آخرین پادشاه ایران می باشد.
اولین سکونتگاه در منطقهٔ قاهره، فُسطاط بود که آن اولین پایتخت مصر پس از اسلام است. این شهر در سال بیستم قمری ( ۶۴۱ م ) با تلاش فاتح مصر از سوی مسلمانان، عمرو بن عاص ساخته شد که مسجد، بازار و بناهای دفاعی مهم ترین بخش های آن به شمار می رفت. مسجد آن هنوز پابرجاست و مسجد عمرو عاص نامیده می شود. این مسجد را نخستین مسجد در قارهٔ آفریفا می دانند. فسطاط دارای ارتباط بازرگانی ( کاروان ها ) و فرهنگی با سراسر جهان اسلام بود و یکی از امصار شمرده می شد، از سوی آن فتوحات بعدی مسلمانان در افریقیه ادامه یافت و در دورهٔ فرمانروایان بعدی گسترش و پیدا کرد.
در سال ۹۶۹ ( میلادی ) جوهر صقلی شهری نو را در شمال فسطاط در سه سال بنیان نهاد که آن را المنصوریة نامید. سپس خلیفهٔ فاطمی، المعز لدین الله در ۷ رمضان ۳۶۱ ( =۱۱ ژوئن ۹۷۲ م ) درون آن جای گرفت و آن را پایتخت خلافت فاطمیان قرار داد و آن را القاهِرَة ( al - Qahirah ) ، به معنی شهری که بر آن قاهر/چیره شده، نامید. او در قصری که جوهر بنا نهاده بود، جای گرفت و در روز دوم رسماً خلافت خود را اعلام کرد. از آن تاریخ، پیروی قاهره از بغداد ( خلافت عباسیان ) بریده شد.
معنی کلمه قاهره در فرهنگ معین
معنی کلمه قاهره در فرهنگ عمید
معنی کلمه قاهره در فرهنگ فارسی
معنی کلمه قاهره در فرهنگ اسم ها

معنی کلمه قاهره در دانشنامه آزاد فارسی

قاهِرِه (Cairo)
نمایی از مسجد نمایی از مسجد نمایی از مسجد نمایی از مسجد (به معنی پیروز) پایتخت مصر و بزرگ ترین شهر افریقا و خاورمیانه، واقع در کرانۀ شرقی رود نیل، در ۱۳کیلومتری رأس دلتای رود نیل و ۱۶۰کیلومتری دریای مدیترانه. ۱۱,۱۴۶,۰۰۰ نفر جمعیت دارد (۲۰۰۳). صنایع آن عبارت اند از گردشگری و تولید منسوجات، سیمان، روغن گیاهی، و فولاد. برق مرکز صنعتیِ حلوان، واقع در ۲۴کیلومتری جنوب قاهره، از سد بلند آسوان تأمین می شود. دانشگاه الازهر (۳۶۱ق) در مسجدی در قاهره قرار دارد. قدمت مسجد جامع عَمروعاصبه (۲۲ق) می رسد. همچنین ارگی متعلق به قرن۶ق دارد، که مسجد با ابهّت محمدعلی پاشا (مربوط به قرن ۱۹) در آن واقع شده است. قاهره در ۳۲کیلومتری شمال ممفیس، پایتخت باستانی مصر، بنا شده است. اهرام ثلاثه و مجسمۀ ابوالهول در جیزه، در نزدیکی قاهره، واقع شده اند. محافل اداری و تجاری مصر، قاهره را مرکزی اداری و بازرگانی نشان می دهند و روزنامۀ نیمه رسمی الاهرام صدای پرطنین جهان عرب به شمار می رود. دانشگاه قاهره (۱۹۰۸) و دانشگاه عین شمس (۱۹۵۰) دو دانشگاه غیرمذهبی قاهره به شمار می روند. اعراب در حدود ۶۴۲م فُسطاط (قاهرۀ قدیم) را بنیاد نهادند و گوهر، حکمران فاطمی مصر، شهر قاهرۀ کنونی را حدود ۱۰۰۰ سال پیش بنا کرد. قاهره پایتخت سلسلۀ ایوبی بود. صلاح الدین، یکی از سلاطین این سلسله، ارگ شهر را در اواخر دهۀ ۱۱۰۰م ساخت. قاهره در دوران سلاطین مملوک (حک ۱۲۵۰ـ۱۵۱۷م) به شکوفایی رسید، ولی در قرن ۱۶، پس از استیلای ترک ها بر آن، زوال یافت. سپس محمدعلی پاشا آن را در ۱۸۰۵ بنا کرد و این شهر پایتخت پادشاهیِ تقریباً خودمختار مصر شد. در جنگ جهانی دوم قاهره مرکز فرماندهی نیروهای متفقین در شمال افریقا بود. در اکتبر ۱۹۹۲ زمین لرزه ای در حومۀ این شهر بیش از ۵۰۰ کشته برجا گذاشت. در ۱۹۹۴ قاهره میزبان «کنفرانس سازمان ملل دربارۀ جمعیت و توسعه» بود.

جملاتی از کاربرد کلمه قاهره

نیل کم از زنده رود و مصر کم از جی قاهره مقهور پادشای صفاهان
و این بس عجیب نبود که نظر همت این پادشاه عالی نسب متعالی حسب که تا به افریدون، ملک و خسرو و صاحب قران بوده اند، اگر سایه بر ذره خاک افکند، آن ذره بر خورشید نور گسترد و بر آفتاب سایه افکند و این بنده دولت قاهره- لا زالت عالیه البنیان، راسخه الارکان- سالهاست تا در تمنای آن بوده است که به فنای آن حضرت به خدمت وسیلتی جوید که بدان خدمت از مقیمان جناب آن حضرت شود.
ابراهیمی در ۱۹۵۲ به شرق جهان عرب سفر کرد و در بیشتر کشورهای آن منطقه حضور یافت و ساکن قاهره شد. هنگامی که انقلاب آزادی‌خواهی الجزایر در ۱۹۵۴ آغاز شد، از سوی رهبران آن به مأموریت‌ها نزد دولت‌های عربی و اسلامی فرستاده می‌شد. او در این زمینه بسیار تلاش کرد و بر انقلاب الجزایر در سال ۱۹۶۲ تأثیر گذاشت.
بر قاهره قهرمانیم بین اقبال جهان ستانیم بین
دولت قاهره از جانب شه دور مباد چرخ را پی کند ار جانب اعدا دارد
غرتک مصر بقاهرة قاهرها کبریاء بغداد
اخبار الادب (عربی: أخبار الأدب) روزنامه‌ای است که از سال ۱۹۹۳ توسط «خانه اخبار امروز» در قاهره به صورت نوبه‌ای منتشر می‌شود؛ این روزنامه یک روزنامه فرهنگی است که هفتگی منتشر می‌شود.