معنی کلمه فلج اطفال در دانشنامه عمومی
این بیماری ناشی از عفونت با پولیوویروس ( Poliovirus ) است. خانوادهٔ این ویروس دارای ۳ سویه است و تا پیش از انجام واکسیناسیون جهانی علیه ویروس پولیو، سویهٔ ۱ این ویروس، ۸۵ درصد موارد این بیماری را شامل می شد. ویروس پولیو از دستهٔ انتروویروسها ( Enterovirus ) و از خانوادهٔ پیکورناویریده ( Picornaviridae ) است.
ویروس پولیو تنها از انسان به انسان منتقل می شود و راه انتقال این ویروس دهانی ـ دهانی یا مدفوعی ـ دهانی است.
تا پیش از انجام واکسیناسیون جهانی، همه گیری های این بیماری در ماه های تابستان و به خصوص در نیمکرهٔ شمالی رخ می داد. در سال ۱۹۵۲، یعنی ۳ سال پیش از آن که اولین واکسن بر ضد این بیماری تأیید شود، ۲۱٬۰۰۰ مورد کودک مبتلا به فلج اطفال در آمریکا به ثبت رسید.
میزان بروز این بیماری در آمریکا پس از شروع واکسیناسیون با استفاده از واکسن غیرفعال شدهٔ پولیو ( Inactivated polio vaccine ) ( IPV ) در سال ۱۹۵۵ و پس از آن واکسن زندهٔ خوراکیِ پولیو ( live oral polio vaccine ) ( OPV ) در سال ۱۹۶۰ کاهش چشمگیری یافت. آخرین مورد فلج اطفال در آمریکا ناشی از ویروس وحشی پولیو در سال ۱۹۷۹ رخ داد.
ویروس پولیو اساساً باعث درگیری نورون های حرکتی و اتونوم می شود. تخریب نورون ها با تجمع سلول های التهابی مانند لنفوسیت ها، ماکروفاژها و لوکوسیت های چند هسته ای ( Polymorphonuclear leukocytes ) همراه است. این ضایعات به طور مشخص در مادهٔ خاکستری شاخ قدامی نخاع، هسته های حرکتی پونز و پیاز نخاعی یافت می شوند.
دورهٔ کمون این ویروس از زمان برخورد فرد با ویروس تا شروع علائم پیش درآمد ( Prodrome ) ( علائم شبه آنفلوانزا ) بین ۹ تا ۱۲ روز است و تا زمان ایجاد فلج بین ۱۱ تا ۱۷ روز طول می کشد. این ویروس را همچنین می توان تا حداکثر ۱۹ روز پیش از ایجاد فلج از مدفوع بیماران جدا کرد. البته آسیب به اعصاب دائمی است و تا آخر عمر باقی می ماند.
تظاهرات بالینی عفونت با ویروس پولیو از یک بیماری ناپیدا و غیر مشخص تا فلج شدید و مرگ متغیر است. حداقل ۹۵ درصد از موارد عفونت ناپیدا و غیر مشخص و بدون علائم بالینی هستند و تنها به وسیلهٔ جدا کردن ویروس از مدفوع یا گلو یا از طریق افزایش سطح پادتن های سرمی تشخیص داده می شوند.