فطیر

معنی کلمه فطیر در لغت نامه دهخدا

فطیر. [ ف َ ] ( ع اِ ) خلاف خمیر یعنی ناخاسته و هرچه زودی و شتابی کرده شود از وقت ادراک آن. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). خمیر برنیامده. ( برهان ).
- امثال :
بی مایه فطیر است ؛ منظور این است که اگر بنیاد چیزی درست نباشد به ثمر نخواهد رسید. در تداول امروز نیز بدین معنی به کار رود. هر کاری که پول در آن خرج نکنی به نتیجه نمیرسد.
|| نانی را گویند که خمیر آن را مایه نزده باشند و برنیامده و نرسیده باشد. ( برهان ). نان بی خمیرمایه. ( منتهی الارب ). در تداول مردم گناباد، فطیر دو معنی دارد: یکی نانی که مایه یا خمیر ترش به آن نزنند و دیگر نان روغنی. در تداول اراک و شهرهای مرکزی ایران ، نوعی نان شیرمال را که روی آن زردچوبه زنند و به اندازه های کوچک در تنور پزند فطیر می گویند و خمیر اینگونه نان را مایه ترش نمی زنند. معمولاً روغن و شیره انگور یاخرده قند نیز بخمیر آن می افزایند و این نان را برای زمستان یا نوروز بیشتر تهیه میکنند :
سکوبا بدو گفت کای نامدار
فطیر است با تره جویبار...فردوسی.دین را طلب نکردی و دنیا ز دست شد
همچون سبوس تر نه خمیری و نه فطیر.ناصرخسرو.مخور از خوان او نه پخته نه خام
مخر از دست او خمیر و فطیر.ناصرخسرو.نان آن کس پخته باشد نزد آنها کز خرد
نه خمیری دارد اندر راه فطرت نه فطیر.سنائی.خانه پیرزن که طوفان برد
در تنورش فطیر نتوان یافت.خاقانی.رجوع به فطیرخواران شود.
فطیر. [ ف َ ] ( اِخ ) عید یهود و نصرانیان. ( یادداشت مؤلف ). از اعیاد یهود. ( اقرب الموارد ) :
گر نبارد فیض باران عنایت بر سرم
لابه بر گردون رسانم چون جهود اندر فطیر.سعدی.رجوع به فطیرخواران شود.

معنی کلمه فطیر در فرهنگ معین

(فَ ) [ ع . ] (اِ. ) خمیری که خوب ور نیامده باشد.

معنی کلمه فطیر در فرهنگ عمید

۱. نانی که خمیر آن ور نیامده باشد.
۲. در یهودیت، فصح.

معنی کلمه فطیر در فرهنگ فارسی

( اسم ) ۱ - آنچه که زود ادراک شود چیزی که زود به دست آید ۳ - آرد سرشته ای که تخمیر نشده باشد مقابل خمیر یا نان فطیر . نانی که خمیر آن درست ور نیامده باشد . یا جشن ( عید ) فطیر . یکی از جشنهای یهودانست . یا بی مایه فطیر است . بدون مایه و سرمایه کار انجام نمی شود .

معنی کلمه فطیر در ویکی واژه

خمیری که خوب ور نیامده باشد.

جملاتی از کاربرد کلمه فطیر

خمیروار بمالید از آن تو را در چنگ که نان بختت برناید از تنور فطیر
پخت نانی فطیر ابر مطیر خلق از آن نان شدند خانه‌خمیر
این قرص میده به بود از شمسی فلک ای آسمان به ما منما آن فطیر را
خمیر مایه‌ گر اینست بدسگال ترا بگو که نان نتوان پخت از این خمیر فطیر
در تنور کرم تو همه وقت آز را مایه نبودست فطیر
در ازل گردون تنور خاطرت را گرم دید با کواکب گفت وقت آمد که در بندم فطیر
تا قافیه حواله دهد از خمیر طبع بندم بدست نظم فطیر اندر آسمان
گر نبارد فضل باران عنایت بر سرم لابه بر گردون رسانم چون جهود اندر فطیر
در مرداد ۱۳۹۸ غذاهای سنتی اردبیل کته نان با سبزیجات، پیچاق قیمه، قره حالوا، قیماق، هدیک آشی، فطیر مشگین‌شهر، قوروت و شیرینی سه گوش اردبیل به عنوان میراث ناملموس کشور به ثبت رسید. همچنین پرونده ثبت ملی مهارت تهیه نخود قورماسی، باسدیرما پلو، خشیل موران، قره شیقالات، ایمام آشی با تکمیل مدارک در دست ثبت می‌باشد.
معده را پر کرده‌ای دوش از خمیر و از فطیر خواب آمد چشم پر شد کنچ می‌جستی بگیر
مثل نان فطیر است هجا بی دشنام مرد را درد شکم گیرد از نان فطیر