فرابنفش
معنی کلمه فرابنفش در دانشنامه عمومی
از پرتو فرابنفش برای ضد عفونی آب، مواد خوراکی، تجهیزات پزشکی و لوازم صنعتی و غیره می توان استفاده نمود.
پرتو فرابنفش بگونه ای کاملاً اتفاقی با مشاهده تغییر رنگ و تیرگی املاح نقره در مقابل نور مستقیم آفتاب کشف گردید. در سال ۱۸۰۱ دانشمند آلمانی، یوهان ویلهلم ریتر بر اثر مشاهداتش توجه نمود که تابش های فرابنفش، که نامرئی هستند، عامل اساسی در تیرگی صفحات کاغذ آغشته به کلرید نقره هستند. او در آن زمان این پدیده را «پرتوهای شیمیایی» نامید.
خورشید ساطع کننده پرتو فرابنفش در هر سه باند UVA, UVB و UVC به مقدار فراوان است ولی به سبب ویژگی جذب UV در لایه اوزون اتمسفر، ۹۹٪ تابش فرابنفشی که به زمین می رسد از نوع باند ( کمتر مضر ) UVA است.
شیشه پنجره معمولی نسبت به دامنه ظاهراً کم نفوذ ( UVA ( 300 - 400nm شفاف بوده و مقاومت چندانی در مقابل آن نشان نمی دهد اما نسبت به عبور طول موج های پایین تر از ۳۵۰nm حساس است به اندازه ای که ۹۰٪ تابش های UV کوتاه تر از ۳۰۰nm را از خود عبور نمی دهد.
نور ( طیف الکترومغناطیسی مرئی ) ناحیه طیفی از حدود ۴۰۰ تا ۷۵۰ نانومتر را می پوشاند. باند تابشی که از حدود ۱۰ نانومتر تا ۴۰۰ نانومتر امتداد دارد، به عنوان تابش فرابنفش ( UV ) شناخته می شود. طیف نگارهای UV این محدوده را به سه باند نزدیک، دور و فرین تقسیم می کنند.
در بحث از تأثیر این پرتو غیر مرئی بر سلامت انسان و محیط زیست، می توان آن را به چند روش تقسیم کرد:
• فرابنفش نزدیک، near UV، ( طول موج ۳۸۰–۲۰۰ نانومتر؛ به اختصار NUV )
• فرابنفش دور، far UV، یا فرابنفش خلاء، vacuum UV، ( طول موج ۲۰۰–۱۰ نانومتر؛ به اختصار FUV یا VUV )
• فرابنفش فرین، extreme UV، ( طول موج ۳۱–۱ نانومتر؛ به اختصار EUV یا XUV ) .
فرابنفش (فیلم). فرابنفش ( انگلیسی: Ultraviolet ) فیلمی در ژانر اکشن و علمی–تخیلی به کارگردانی کرت ویمر است که در سال ۲۰۰۶ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به میلا یوویچ، کامرون برایت و ویلیام فیکنر اشاره کرد.
این فیلم در مورد ویولت سانگ جات شریف ( یوویچ ) ، زنی است که به هموگلوفاژی، یک بیماری خیالی شبیه خون آشام، در یک دیستوپی آینده که در آن هر فردی که به این بیماری مُسری آلوده شود، بلافاصله به اعدام محکوم می شود، مبتلا شده است. ویولت با هنرهای رزمی پیشرفته خود، گروهی از هموفاژهای شورشی و پسری به نام سیکس ( برایت ) ، که خونش ممکن است حاوی درمانی برای بیماری باشد، به ماموریتی می رود تا دولت آینده نگر را سرنگون کند و فردیناند داکسوس ( چینلوند ) که رهبر دنیا هست را شکست دهد.
فرابنفش (مجموعه تلویزیونی ۲۰۱۷). فرابنفش ( انگلیسی: Ultraviolet ) یک مجموعهٔ تلویزیونی لهستانی است که در سال ۲۰۱۷ منتشر شد.
داستان سریال دربارهٔ زنی سی ساله به نام «اُلا سرافین» ( با بازی مارتا نیرداکیویچ ) است که باید به زادگاهش ووچ برگردد. یک شب پس از مشاهده یک حادثه مشکوک، او تصمیم می گیرد به گروهی از کارآگاهان آماتور آنلاین بپیوندد که روی پرونده های حل نشده کار می کنند.
• مارتا نیرداکیویچ
• سباستیان فابیانسکی
• ماگدالنا چروینسکا
• بارتوئومیئی توپا
• کارولینا گورچیتسا
• میخاو ژورافسکی
• کارولینا خاپکو
• وویچیخ کالاروس
• پائولینا خاپکو
• آگاتا کولشا
• پیوتر استراموفسکی
• مارتا کلوبوویچ
• آنا درشوفسکا
• الکساندرا پیسولا
• آدام بوبیک
• بارتوش گلنر
• اوتار سارالیدزه
• کاتاژینا هرمان
• گژگوش وُنس
• ورونیکا روساتی
• ماریوش یاکوس
• ایرنئوش چوپ
• مارچین بوساک
• ماتئوش دامینتسکی
• وویچیخ متسفالدوفسکی
• الکساندرا یوستا
• گژگوش ماوِتسکی
• دوبرومیر دیمتسکی
• مارک کالیتا
• یان مونچکا
جملاتی از کاربرد کلمه فرابنفش
اولین مشاهده تجربی از فوتوالکتریک در سال ۱۸۸۷ توسط هاینریش هرتز با استفاده از نور فرابنفش انجام گرفت.
استارفایر به عنوان یکی از ساکنین سیاره خیالی تاماران دارای فیزیولوژی منحصر به فردی است. به‌طور مثال بدن او طوری طراحی شده‌است که به‌طور مداوم قادر به جذب پرتوهای فرابنفش است. او سپس این پرتو را به انرژی خام تبدیل می‌کند و بوسیلهٔ آن قادر به شلیک یا پرواز با سرعتی حتی سریع‌تر از نور است.
ال‌ئی‌دی‌ها به عنوان یک قطعه الکترونیکی کاربردی در سال ۱۹۶۲ ظهور کردند، و فقط می‌توانستند نور فروسرخ ضعیفی از خود تابش‌کند. از ال‌ئی‌دی‌های فروسرخ در کنترل از راه دور افزاره‌های الکترونیکی مصرفی مانند تلویزیون‌ها استفاده گردید. اولین ال‌ئی‌دی‌های با نور مرئی بسیار ضعیف بوده و فقط محدود به رنگ قرمز بودند. امروزه ال‌ئی‌دی‌هایی با خروجی‌های بالا و در کل طیف نور مرئی، فرابنفش، و امواج فروسرخ موجود هستند.
اکسیژن اتمی + اکسیژن مولکولی → فرابنفش + ازون
از فیلم‌ها یا مجموعه‌های تلویزیونی که وی در آن‌ها نقش داشته‌است، می‌توان به مفقودشدگان، یخ‌ژاله، دو روی سکه، فرابنفش، سال‌های شیرین، پزشکان، قانون حقیقی، رنگ‌های خوشبختی، در خیابان سپولنی، پس‌تصویر، دختران جنگ، ۱۹۸۳، صد سال خاندان وینیخ، دهن‌به‌دهن، پدر متیو، دوران افتخار، ۳۹ و نیم، تیم، کارآگاهان جنایی، در خوشی و سختی و به تاخت اشاره نمود.
از فیلم‌ها یا برنامه‌های تلویزیونی که وی در آن نقش داشته‌است، می‌توان به تله، بدون پنهان‌کاری، یک‌راست به دل، این دختران من، آغاز بهار، جنگ‌های پنهان، محکوم، خون از خون، ۲۵ سال بی‌گناهی، یک خانواده لهستانی، فرابنفش، همبستگی، همبستگی...، پوزنان ۵۶، قانون حقیقی، رز، ایدا، عروسی و جنگ سرد اشاره کرد.
نهایتاً در معرض قرارگیری به نور خورشید و صدمه ناشی از پرتو فرابنفش در ایجاد آب مروارید دخیل دانسته شده‌است.
اراک در زمره هشت کلان‌شهر آلوده کشور قرار دارد. سهم منابع ثابت (صنایع و کارخانه‌ها) در آلودگی هوای اراک ۵۰٪ و سهم منابع متحرک (خودروها و وسایل نقلیه) ۴۵٪ اعلام شده است. در برخی از روزها آلودگی هوا به حدی می‌رسد که از مرز هشدار فراتر می‌رود، طوری‌که در سال ۱۳۹۱ خورشیدی شمار روزهای ناسالم ۱۸۵ روز و در ۴ ماهه اول سال ۱۳۹۲ خورشیدی شمار روزهای آلوده به ۶۸ روز اعلام شد. آلودگی هوا اثرات جدی به سلامت تن و روان شهروندان دارد. از اثرات آلودگی هوا افزایش اشعه زیانبار فرابنفش است که موجب افزایش سرطان پوست می‌گردد.
اثر گلخانه‌ای فرایندی است از تأثیرات مستقیم گازهای گلخانه‌ای بر روی تابش خورشید در جو و بالا‌بردن دمای سطح زمین. در این فرایند گرمای سطح زمین به دمایی بالاتر از دمای طبیعی جو می‌رسد و از این‌رو این امر موجب تغییرات آب‌وهوا بر روی کره زمین می‌گردد. با تابش نور خورشید به کلروفیل که گیاهان دارای آن هستند، اشعه فروسرخ و فرابنفش تشکیل می‌شود که با ترکیب آن با مخصوصاً با اکسیژن، آن را از بین برده و دی‌اکسید تشکیل می‌شود. میان افزایش میزان گازهای گلخانه‌ای موجود در جو با گرم شدن کرهٔ زمین ارتباط مستقیمی وجود دارد.