غیر

غیر

معنی کلمه غیر در لغت نامه دهخدا

غیر. ( اِ ) جوششی باشد که در اعضا پهن شود و بشره را سرخ گرداند و آن را به عربی شَری ̍ خوانند. ( برهان قاطع ) ( آنندراج ).
غیر. [ غ َ ] ( ع مص ) دیه دادن. ( از اقرب الموارد ) . اسم مصدر آن غیرَة است. ( متن اللغة ) ( اقرب الموارد ). || رشک بردن. ( دهار ). رشک خوردن مرد بر زن خود وبرعکس. ( از منتهی الارب ). غیرت داشتن شوهر نسبت به زن خود و ناپسند شمردن قصد و نظر بد دیگری را در زن وی ، و عکس آن. غَیرَة. غار. ( از اقرب الموارد ). || خواربار آوردن. ( دهار ). خوراک و مؤونت آوردن کسی را. ( از اقرب الموارد ) ( تاج العروس ). || آب خورانیدن باران زمین را. ( غیاث اللغات ). باران دادن خداوند گروهی را و فراخی رسانیدن به ایشان. غارهم اﷲ تعالی بمطر یغیر هم غیراً و غیاراً، سقاهم و اصابهم بخصب. ( از تاج العروس ). || منفعت رسانیدن. ( غیاث اللغات ). سود رسانیدن . || مال دادن و روزی بخشیدن خداوند مردم را. ( از تاج العروس ). || ( اِمص ) دیگرگونی و برگردانیدگی. اسم است تغییر را. ( منتهی الارب ). اسم است از تغییر، چنانکه در عبارت «من یکفر باﷲ یلقی الغیر» بمعنی دیگرگونی حال و انتقال آن از خوبی به بدی است. ج ، اَغیار. ( از اقرب الموارد ): بَنات ُ غَیر؛ دروغ. ( منتهی الارب ). دروغ و باطل ، و درحقیقت آنچه با حق و راستی مغایر باشد، مانند قول شاعر «اذا ما جئت جاء بنات غیر». ( از اقرب الموارد ).
|| ( اِ ) نه. لا. مانند : فمن اضطر غیر باغ و لاعاد ( قرآن 173/2 )؛ ای جائعاً لا باغیاً. || مگر. اِلاّ. غیر اسمی است که در معنی ملازم اضافه است ، و هرگاه معنی معلوم باشد مضاف الیه در لفظ حذف میشود و «لیس » و «لا» بر آن مقدم می آیند، مانند قبضت عشرة لیس غیرها ( برفع غیر یا نصب آن )، و قبضت عشرة لیس غیر، ( بفتح راء )، با حذف مضاف و مقدر بودن اسم ، و لیس غیر ( بضم راء )، و لیس غیر ( برفع ) و لیس غیراً ( بنصب )، و همچنین گویند: قبضت عشرة لاغیرُها و لاغیرَ و لاغیرُ و لاغیرٌ. «غیر» بسبب اضافه معرفه نمیشود؛ زیرا ابهام آن بسیار است و اگر میان دو ضد قرار گیرد ابهام آن ضعیف میشودیا بکلی از میان میرود، مانند: صراط الذین انعمت علیهم غیرالمغضوب علیهم. ( قرآن 7/1 ). و اگر غیر برای استثنا باشد، کلمه بعد از آن بجهت مضاف الیه بودن مجرور میشود و خود «غیر» اعراب مستثنی به الا را میپذیرد، از این رو در مثال جاء القوم غیر زید، «غیر» منصوب میشود، و در مثال ما قدم احد غیر خالد، رفع و نصب غیر هر دو جایز است و در جملاتی از قبیل ما جاء غیر زید، بمقتضای عامل قبلی اعراب میگیرد. ( از اقرب الموارد ) ( منتهی الارب ). رجوع به منتهی الارب شود. || جز. ( ترجمان القرآن علامه جرجانی تهذیب عادل ) ( دهار ) ( مهذب الاسماء ) ( منتهی الارب ). چنانکه غیری ، جز من ، و غیرنا، جز ما معنی میدهد. ( از دهار ). بمعنی جز و سِوی ̍. ج ، اَغیار. ( از اقرب الموارد ) ( تاج العروس ). دون. ( منتهی الارب ). دیگر. مغایر. ( غیاث اللغات ). چیز دیگر. آخَر. مقابل عین : بغیر او مایل نمیشوم. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 315 ).

معنی کلمه غیر در فرهنگ معین

( ~ . ) [ ع . ] ۱ - (مص ل . ) دگرگون گشتن . ۲ - (اِمص . ) تغییر حال .
(غَ یا غ یْ ) [ ع . ] ۱ - (ق . ) جز، سوا، مگر. ۲ - دیگر. ۳ - (ص . ) بیگانه . ۴ - در تصوف عالم کون که اسم غیریت و سوائیت بر او اطلاق کنند. ۵ - جزء پیشین بعضی از کلمه های مرکب که معنای مخالف به کلمه می دهد و معادل پیشوند «نا» است : غیرجایز (ناروا )، غیرعادلان

معنی کلمه غیر در فرهنگ عمید

۱. [جمع: اغیار] دیگر.
۲. کس دیگر، بیگانه.
۳. ادات سلب، نا (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): غیرارادی، غیرجایز، غیرخالص، غیررسمی، غیرطبیعی، غیرعادی، غیرعمد، غیرلازم، غیرمٲ کول، غیرمتعظ، غیرمسئول، غیرملفوظ، غیرممکن.
* غیرِ: (حرف اضافه ) جز، به جز.

معنی کلمه غیر در فرهنگ فارسی

جز، سوا، مگر، ونیزبمعنی دگرگونیوبه معنی دیگر، کس دیگر، بیگانه
۱ - ( مصدر ) گشتن حال ۲ - ( اسم ) تغییر حال دیگرگونی غیر حدثان .
جمع غیور

معنی کلمه غیر در دانشنامه عمومی

غیر (فیلم). غیر ( به هندی: Gair ) فیلمی محصول سال ۱۹۹۹ و به کارگردانی آشوک گایکواد است. در این فیلم بازیگرانی همچون اجی دیوگن، راوینا تاندون، رینا روی، آمریش پوری، پارش راوال ایفای نقش کرده اند.

معنی کلمه غیر در دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی غَیْرَ: غیر - به جز
معنی أَثَاماً: سزا-مجازات - کیفر سخت
معنی أَثْخَنتُمُوهُمْ: بسیار آنها را کشتید- برآنها غلبه کردید - آنان را از قدرت و توان انداختید (کلمه اثخان به معنای بسیار کشتن ، و غلبه و قهر بر دشمن است . کلمه ثِخَن به معنی غلظت و بی رحمی است و اثخان کسی به معنی بازداشتن و مانع حرکت وجنبش او شدن است مثلاً با کشتن او . د...
معنی أَثَرِ: اثر-جای پا
معنی أَثَرْنَ: زیر ورو کردند-برپا نمودند
معنی أَثَرِی: در پی من
معنی أَثْقَالاًَ: بارهای سنگین
معنی أَثْقَالَکُمْ: بارهای سنگینتان
معنی أَثْقَالَهَا: بارهای سنگینش
معنی أَثْقَالَهُمْ: بارهای سنگینشان
معنی أَثْقَلَت: آن زن سنگین شد
معنی أَثْلٍ: نام گیاهی بی میوه(طرفاء)
معنی أَثُمَّ: آیا بعد از
معنی أَثْمَرَ: میوه داد
ریشه کلمه:
غیر (۱۵۴ بار)

معنی کلمه غیر در ویکی واژه

جز، سوا، مگر.
دیگر.
بیگانه.
در تصوف عالم کون که اسم غیریت و سوائیت بر او اطلاق کنند.
جزء پیشین بعضی از کلمه‌های مرکب که معنای مخالف به کلمه می‌دهد و معادل پیشوند «نا» است: غیرجایز (ناروا)
دگرگون گشتن.
تغییر حال.

جملاتی از کاربرد کلمه غیر

خواب خود را چون نداند مرد خیر کو بود واقف ز سر خواب غیر
صد چمن گل گر نماید پیش چشمش جلوه‌ای کی به غیر از رنگ و بو مد نظر دارد بهار؟!
ز غیرت شه آمد چو دریا به جوش لُطُف کرد با مرد گوهر‌فروش
بدست رستم دستان بزیر خاک خورد هنوز پیچ و خم از غیرتش چو مار انگشت
از علی جو مراد در دو جهان چشم بر غیر دوست نتوان داشت
می توانم کرد کین غیر را از دل برون گر توانم مهر جانان را ز دل بیرون کنم
دو رنگی چون پسند آید به چشم مردم دنیا به‌غیر از خون دل خوردن چه سازم من که یکرنگم
نه تو گویی هم بگوش خویشتن نه من و نه غیر من ای هم تو من