غوری

پای غوری که او تواند کوفت خرس هرگز چو او نداند کوفت

اقصی چین (چینی: 阿克赛钦، هندی: अक्साई चिन اویغوری: ئاقسای چىن) منطقه‌ای مورد مناقشه در شمال شرق ناحیهٔ لداخ کشمیر در رشته‌کوه هیمالیا است. این منطقه هم‌اکنون تحت کنترل جمهوری خلق چین قرار دارد و بخشی از شهرستان ختن منطقهٔ خودمختار سین کیانگ به‌شمار می‌رود، در حالی که دولت هند آن را قسمتی از بخش لداخ ایالت جامو و کشمیر دانسته و مدعی حاکمیت بر آن است. ساخت یک جاده در این منطقه دلیل اصلی جنگ میان چین و هند در سال ۱۹۶۲ بود که با پیروزی چین پایان یافت.

عاشق چون با خیال معشوق دست در کمر آرد او را خلوت خوشتر از صحبت درین جهان و در آن جهان دوزخ بهتر از بهشت، زیرا که در جوار مهجوران خلوت بهتر از آن دست دهد که در جوار مقبولان و این معنی غوری عظیم دارد به پای علم در این فلوات سفر نتوان کرد و به دیدهٔ عقل درین جمال نظر نتوان کرد آنکه در سرای مهجوران در درگه اسفل یا حنان یا حنان می‌گوید او داند که در سرادق آتش نشستن چه راحت دل دارد در عالم دل خود آتشی دارد که نارُ اللّهِ الموقَدَة التّی تَطَلِّعُ عَلَی الاَفْئِدَة.. عبارت از آنست و آتش دوزخ از آن گریزانست او را با آن آتش از آتش دوزخ چه باک:

اکفانتوس دانشمند یونانی آغاز قرن پنجم قبل از میلاد و از اهالی سیراکوز بود. وی از فیثاغوریان اخیر و احتمالاً از شاگردان هیکتاس بود و عقیده داشت که زمین در مرکز عالم قرار دارد، و در حول مرکز خویش در جهت مشرق می‌چرخد. او آیین‌های فیثاغوری و ذره‌ای را تلفیق کرد.

غوریی کش ز عشق لم یزلی بود سری درون جان ازلی

هست کار من برو چونانکه وقتی پیش ازین دهخدایی گفت با غوری فضولی در نسا

شه از ری آمد و بگرفت غوریان و پریر به‌شاده آمد و در جاده‌جای داشت پرن

هنوز معدن لعلی ز خون خصم تو مرگ ز مرز خنج‌ تا خاک غوریان دارد

هر که تنها رود چو آن غوری باز گردد به درد و رنجوری

در زمان سلطان محمد غزنوی، تنها بخشی از غور تحت سلطه او درآمد اما هرگز موفق نشد پایتخت غوریان، فیروزکوه را فتح کند. این فتح تا زمان سلطان مسعود غزنوی محقق نگشت.

مرا در معرکه هجران میان خون و زخم جان مثال لشکر خوارزم با غوری روا داری

بیش از ایشان دشمنست ای شاه مر ملک ترا ترک و خوارزمی و غوری و هندی بربری

جمالش باغ پر میوه ست غوری وش غرضناکان خدایا در پناه خویش دار از غارت غورش