علی البدل. [ ع َ لَل ْ ب َ دَ ] ( ع ص مرکب ) به عنوان جانشین. به عوض چیزی یا کسی. فرعی بجای اصلی. - عضو علی البدل ؛ در برابر عضو اصلی ، کسی را گویند که بجای عضو اصلی کار کند. بسیاری از هیأتها و انجمنها اعضایی اصلی دارند و اعضایی علی البدل ، تا در هنگام غیبت اعضای اصلی اعضای علی البدل بجای آنان کار کنند.
معنی کلمه علی البدل در فرهنگ معین
(عَ لَ لْ بَ دَ ) [ ازع . ] (ص مر. ) کسی که در کمیته یا هیأتی جانشین دیگری گردد، جانشین .
معنی کلمه علی البدل در فرهنگ عمید
آن که در غیاب کسی جانشین او شود: عضو علی البدل.
معنی کلمه علی البدل در فرهنگ فارسی
کسی که در کمیته یا هیاتی جانشین دیگری گردد : عضو علی البدل مقابل عضو اصلی عضو پیوسته . بعنوان جانشین بعوض چیزی یا کسی فرعی بجای اصلی
معنی کلمه علی البدل در ویکی واژه
کسی که در کمیته یا هیأتی جانشین دیگری گردد، جانشین.
جملاتی از کاربرد کلمه علی البدل
دِیناً قِیَماً زجاج گفت: دینا نصب علی المفعول به، یعنی عرّفنی دینا، و قیل معناه: اتبعوا دینا قیما و الزموه. و قیما نصب علی الوصف. مِلَّةَ نصب علی البدل، حَنِیفاً نصب علی الحال، یعنی فی حال حنیفیته و استقامته. و دین اسلام را بملت ابراهیم وصف کردن از آن است تا خلق در آن رغبت بیش کنند، که همه اهل دینها در عرب و عجم ابراهیم را بزرگ دارند، و دینی که بوی منسوب باشد در آن رغبت نمایند.
«أَوْ کَظُلُماتٍ» هذا مثل آخر ضربه اللَّه لاعمال الکفار، یقول تعالی مثل اعمالهم فی فسادها و جهالتهم فیها، «کَظُلُماتٍ فِی بَحْرٍ لُجِّیٍّ» و هو العمیق الکثیر الماء و لجّة البحر المکان الّذی یکثر فیه ماؤه و یستدیر، قال ابن عیسی: هو البحر الواسع الذی لا یری ساحله، «یَغْشاهُ مَوْجٌ» و هو ما ارتفع من الماء، «مِنْ فَوْقِهِ مَوْجٌ» متراکم بعضه علی بعض، من فوق الموج سحاب، قیل الموج الثانی الرّیح، و قیل تقدیره موج من بعده موج ای موج یتبع بعضه بعضا، «مِنْ فَوْقِهِ سَحابٌ» ای من فوق الموج الثانی سحاب قد غطی النجوم التی یهتدی بها. قرأ ابن کثیر بروایة قنبل عنه سحاب بالرفع و التنوین، «کَظُلُماتٍ» بالجرّ علی البدل من فوقه او کظلمات، و روی البزی عن ابن کثیر، سحاب ظلمات باضافة السحاب الی الظلمات کما تقول سحاب رحمه، و سحاب عذاب، و قرأ الآخرون سحاب ظلمات کلیهما بالرفع و التنوین فیکون تمام الکلام عند قوله: «سَحابٌ» ثم ابتدأ «ظُلُماتٌ بَعْضُها فَوْقَ بَعْضٍ» ای هذه ظلمات بعضها فوق بعض، ظلمة السحاب و ظلمة الموج و ظلمة البحر، ظلمات مثل اعمال کفار است، «بَحْرٍ لُجِّیٍّ» دل کافر است، موج من فوقه موج شک است و حیرت که فرا دل کافر نشسته و حق از وی بپوشیده، سحاب مهرست بر دل وی نهاده. ابن عباس گفت: که این همانست که رب العزه گفت در صفت کافر: «خَتَمَ اللَّهُ عَلی قُلُوبِهِمْ وَ عَلی سَمْعِهِمْ وَ عَلی أَبْصارِهِمْ غِشاوَةٌ»، فهذه الظلمات الثلاث کظلمات البحر، و قال ابیّ بن کعب فی هذه الآیة: الکافر بتقلب فی خمس من الظلم. کلامه ظلمة، و عمله ظلمة و مدخله ظلمة، و مخرجه ظلمة، و مصیره الی ظلمات النار یوم القیامة. و قیل تقدیر الآیة او کصاحب ظلمات فی بحر لجّی، دلیله حتی «إِذا أَخْرَجَ یَدَهُ» ای صاحب الظلمات اذا اخرج یده و هی اقرب الاشیاء الیه، «لَمْ یَکَدْ یَراها»، قال الفراء «یکد» صلة ای لم یرها، و العرب تضع لم یکد موضع الایاس انه لم یرها و تضعه موضع الخطر انه قارب ان لا یراها، «وَ مَنْ لَمْ یَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُوراً فَما لَهُ مِنْ نُورٍ». قال ابن عباس من لم یجعل اللَّه له دینا و ایمانا فلا دین له، و قیل من لم یهده اللَّه فلا ایمان له و لا یهدیه احد.
و قیل: لنسوّدنّ وجهه فکنی بالنّاصیة عن الوجه لانّها فی مقدّم الوجه و کانت العرب تأنف من جرّ النّاصیة فلذلک قال: لَنَسْفَعاً و دخل النّون الخفیفة للتّأکید کما قال: «وَ لَیَکُوناً مِنَ الصَّاغِرِینَ». ثمّ قال: علی البدل.
اسْتِکْباراً فِی الْأَرْضِ وَ مَکْرَ السَّیِّئِ ای تکبّروا عن الایمان و مکروا السّیّئ فی دفع امره، استکبارا منصوب علی البدل من النفور، و مَکْرَ السَّیِّئِ یعنی العمل القبیح، اضیف المکر الی صفته کمسجد الجامع. قال الکلبی: و هو اجماعهم علی الشرک و قتل النبی (ص). و قرأ حمزة: مکر السّیّئ ساکنة الهمز فی الوصل تخفیفا، فان وقف فبالیاء. وَ لا یَحِیقُ ای لا یحلّ و لا یحیط المکر السّیّئ إِلَّا بِأَهْلِهِ فقتلوا یوم بدر و قال ابن عباس: عاقبة الشرک لا تحلّ الّا بمن اشرک، و المعنی انّ و بال مکرهم راجع الیهم، و فی المثل: من حفر لاخیه وقع فیه.
و قرأ حمزة و حفص «بزینة» منوّنة «الکواکب» خفضا علی البدل، ای بزینة بالکواکب، یعنی زیّناها بالکواکب. و قرأ الآخرون: «بِزِینَةٍ الْکَواکِبِ» بلا تنوین علی الاضافة. قال ابن عباس: معناه بضوء الکواکب.
«رَسُولًا» منصوب باضمار فعل ای و ارسل رسولا. و قیل «ذکرا» ای ذا ذکر و شرف و هو الرّسول نفسه. و قیل: هو جبرئیل (ع). و انتصب رسولا علی البدل من الذّکر یَتْلُوا عَلَیْکُمْ ای الرّسول یقرأ علیکم. آیاتِ اللَّهِ مُبَیِّناتٍ لِیُخْرِجَ اللَّه، و قیل: لیخرج الرّسول. الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ ای من الکفر الی الایمان و من الجهل الی العلم و من النّار الی الجنّة و من الضّلال الی الرّشاد و من الباطل الی الحقّ. وَ مَنْ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَ یَعْمَلْ صالِحاً یُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِینَ فِیها أَبَداً قَدْ أَحْسَنَ اللَّهُ لَهُ رِزْقاً ای ثوابا جمیلا فی الجنّة. و قیل: رزقا من المطاعم و المشارب.