عسعس

معنی کلمه عسعس در لغت نامه دهخدا

عسعس. [ ع َ ع َ ] ( ع اِ ) گرگ. ( منتهی الارب ). ذئب. ( فهرست مخزن الادویة ). گرگ که در جستجوی شکار باشد در شب. ( از اقرب الموارد ). || خارپشت ، بدان جهت که شبگرد میباشد. ( منتهی الارب ). گوئی مفرد عَساعِس است بمعنی خارپشتان. ( از اقرب الموارد ). ج ، عَساعِس. ( منتهی الارب ).
عسعس. [ ع َ ع َ ] ( از ع ، ص ) صیغه ماضی از مصدر عسعسة است به معنی تاریکی درآوردن شب. ( از غیاث اللغات ). و در فارسی با توجه به مورد استعمال آن در قرآن کریم ، بعنوان صفتی برای شب بکار رفته است :
ایمان به وجود تو جدا گشت ز کفران
چون روز درخشنده جدا از شب عَسْعَس.ناصرخسرو.و رجوع به عسعسة شود.
عسعس. [ ع َ ع َ ] ( اِخ ) جایگاهی است در بادیه. و گویند کوهی است طویل دریک فرسخی ماورای ضریة ازآن ِ بنی عامر. و آن را کوهی ازآن ِ بنی دُبَیر در بلاد بنی جعفربن کلاب دانسته اند که در پایه آن آب ناصفة واقع است. ( از معجم البلدان ).
- دارة عسعس ؛ ازآن ِ بنی جعفر است. ( از معجم البلدان ).
عسعس. [ ع َ ع َ ] ( اِخ ) ابن سلامة، مکنی به ابوصعدة. صحابی است. ( از منتهی الارب ). و رجوع به ابوصعدة شود.
عسعس. [ ع ُ ع ُ ] ( ع اِ ) بازرگانان آزمندو حریص. || آوندهای کلان. ( منتهی الارب ).

معنی کلمه عسعس در فرهنگ معین

(عَ سْ عَ ) [ ع . ] ۱ - (مص ل . ) تیره و تاریک شدن . ۲ - (اِ. ) گرگ .

معنی کلمه عسعس در فرهنگ فارسی

بازرگانان آزمند و حریص آوند های کلان

معنی کلمه عسعس در دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی عَسْعَسَ: نیمه تاریک می شود (عسعسه هم به رو آوردن شب اطلاق میشود ، و هم به رفتن آن . پس عسعسه و عساس به معنای تاریکی مختصر است ، نظیر تاریکی اول مغرب و قبل از آفتاب )
ریشه کلمه:
عسعس (۱ بار)
«عَسْعَسَ» از مادّه «عسعسة» در اصل به معنای تاریکی رقیق است و از آنجا که در ابتدا و انتهای شب تاریکی رقیق تر می شود، این معنا در مورد روی آوردن یا پشت کردن شب به کار می رود، و اطلاق کلمه «عَسَسَ» به مأموران شب گرد، نیز به همین مناسبت است.
. راغب گفته: عسعسه و عساس رقیق شدن تاریکی است و آن در اول و آخر شب است و «عسعس اللیل» را بدین جهت آمدن و رفتن شب معنی کرده که در هر دو حالت تاریکی رقیق است. به نظرالمیزان به قرینه «وَالصُّبْحِ اَذا تَنَفَّسَ» آن را رفتن شب معنی کردن بهتر است. یعنی: قسم به شب آنگاه که برود و قسم به روز آن گاه که امتداد یابد، این قرآن گفته فرستاده محترم (جبرئیل) است. در نهایه گوید: «فی حَدیثِ عَلِیٍّ علیه السلام اَنَّهُ قامَ فی جَوْفِ اللَّیْلِ لِیُصَلّی فَقالَ وَ اللَّیْلِ اِذا عَسْعَسَ» آن گاه آن را آمدن و رفتن شب گفته است این کلمه در کلام الله فقط یکبار آمده است.

معنی کلمه عسعس در ویکی واژه

تیره و تاریک شدن.
گرگ.

جملاتی از کاربرد کلمه عسعس

پی هر خزان اندر آرد بهار اذا عسعس‌اللیل کادالنهار
شد کمال آیت زوال ای دل عسعس اللیل کادت الاسحار
چون شب تاریک لیل عسعسه هر زمان میکرد بروی وسوسه