عریف

تعریف حور و خوبی جنت که میکنند وصف جمال حسن مآل محمدست

الْکِتابُ لا رَیْبَ فِیهِ: الف و لام تعریف است، پارسی آنست که این آن نامه است که در آن هیچ شک نیست و روا باشد که گویی این آن نامه است که از اللَّه بیاید هیچ شک نیست، منه بدأ و الیه یعود. و اگر بر لا ریب وقف کنی نیکوست معنی آن بود که نامه این است بی هیچ شک چنانک گویی «دار فلان هی الدّار، خطّ فلان هو الخط» سرای فلان کس سرای چنان بود، خط فلان کس خط چنان بود آن گه ابتدا کن فِیهِ هُدیً لِلْمُتَّقِینَ در آن نامه هدی است متقیان را و اگر خواهی به پیوند ذلِکَ الْکِتابُ لا رَیْبَ فِیهِ این آن نامه است که شور دل را جای نیست در آن، پس هدی در موضع نصب باشد بر نعت یا بر مدح ای نزّل هدی یا انزلناه هدی.

ستودندش به تعریف و به تحسین به ظاهر از خود و پنهان ز شیرین

خدمت تو خادمانت را گه تعریف فارغ دارد به نیک داشت ز گفتار

تا توان تعریف کردن رأی نیکان را به نور تا توان تشبیه کردن روی خوبان را به نار

پنجم تعلم علوم لدنی بی‌واسطه اگرچه تعلم علوم از حضرت بی‌واسطه تواند بود که باشد اما علوم لدنی نباشد. چنانک در حق داود علیه الصلوه فرمود «و علمناه صنعه لبوس» و علم صنعت زره از علوم لدنی نبود. و علم لدنی بمعرفت ذات و صفات حضرت جلت تعلق دارد که بی‌واسطه بتعلیم و تعریف حق حاصل آید چنانک خواجه علیه الصلوه میفرمود «عرفت ربی بربی».

قد و زلف تو را اگر بنده کرده تعریف جای تشریف است

رقم عرش بهر تشریف است نسبت کعبه بهر تعریفست

تعریف جاه و منصب و مالت گر از غرور یک باره رفت آیت قربی چرا ز یاد