ضلع
معنی کلمه ضلع در لغت نامه دهخدا

ضلع

معنی کلمه ضلع در لغت نامه دهخدا

ضلع. [ ض ِ ] ( ع اِ ) ضِلَع. دنده. استخوان پهلو. ( منتهی الارب ) ( منتخب اللغات ) ( مهذب الاسماء ) ( دهار ). دندانه پهلو. ( بحر الجواهر ). قَبِرقة. ج ، اضلاع ، اضلع، ضلوع.
- اضلاع خلف ، اضلاع زور ؛ پنج دنده است از هر سوی و جمعاً ده و سر این دنده ها متصل به غضروف باشد، و مجموع اضلاع صدر و اضلاع زور بیست وچهار است.
- اضلاع صدر ؛ دنده های سینه و آن از هر سوی بدن هفت باشد بعد استخوانهای سینه و متصل بدان ، و این اضلاع صدر را اضلاع خالصه و اضلاع مقفوله نیز گویند.
|| سو . خطی بر یک جانب سطح. بَدَنه. کرانه. ج ، اضلاع. صاحب کشاف اصطلاحات الفنون گوید: ضلع، بکسر ضاد و سکون لام یا فتح آن بنابر مذهب پاره ای از اهل لغت استخوان کوچکی از استخوانهای پهلو را نامند و بمعنی حاجب نیز آمده ، و در اصطلاح مهندسان و محاسبان اطلاق می شود بر خط مستقیمی از خطوطی که محیط بر زوایا باشد و همچنین به سطحهائی که دارای زوایا باشد. و بر جذر نیز اطلاق شود. میگویند هر عددی که در عین خود ضرب شود جذر نامیده می شود در حساب ، اما در مساحت همین عمل را ضلعنامند زیرا مهندسان خطوط مستقیمه محیطه بزوایا و محیطه بسطوح ذوات الزوایا را اضلاع می گویند و سطح مربع که زوایای آن قائمه و اضلاع آن متساویه باشد، بعبارة اخری حاصلضرب ضلعی از اضلاع آن در عین خود آن ضلع را مجذور خوانند. پس مجذور در حساب بمنزله سطح مربع و جذر بمنزله ضلع باشد و بدین اعتبار اطلاق می شود کلمه ضلع بر جذر و کلمه مربع بر مجذور. بدان که شکلی که دارای چهار ضلع است ذواربعةاضلاع نامیده می شود و آنکه بیش از چهار ضلع دارد آن را کثیرالاضلاع نامند. پس اگر پنج ضلع آن را احاطه کرد آن را ذوخمسةاضلاع خوانند و اگر اضلاع آن برابر بود آن را مخمس گویند و اگردارای شش ضلع و همگی برابر بودند آن را مسدس نامند،و قس علیهذا الی العشرة و بعد از ده ضلع را ذواحدعشرة اضلاع و ذواثْنَی ْعشرة اضلاع و همچنین استعمال کنندو نام برند الی غیر النهایة خواه اضلاع برابر یکدیگرباشند و خواه نباشند. هکذا یُستفاد من شرح خلاصةالحساب. و بیان ضلع کره ضمن معنی لفظ سطح بگذشت. و رجوع به کعب شود.
ضلع. [ ض ُ ] ( ع ص ) ج ِ اَضلَع. ( منتهی الارب ). رجوع به اَضْلَع شود.
ضلع. [ ض ُ ]( ع ص ) ج ِ ضَلیع. ( منتهی الارب ). رجوع به ضلیع شود.
ضلع. [ ض َ ل ِ ] ( ع ص ) کَژِ خِلْقی ( فان لم یکن خلقةً فهو ضالع ). ( منتهی الارب ).

معنی کلمه ضلع در فرهنگ معین

(ض ) [ ع . ] (اِ. ) ۱ - کنار، جانب . ۲ - استخوان پهلو. ج . اضلاع ، ضلوع .

معنی کلمه ضلع در فرهنگ عمید

۱. (ریاضی ) پاره خطی که با پاره خط دیگر تشکیل زاویه می دهد.
۲. سَمت. * پهلو.

معنی کلمه ضلع در فرهنگ فارسی

استخوان پهلو، دنده، پهلو
۱ - کنار جانب . ۲ - استخوان پهلو دنده . ۳ - پهلو . ۴ - هر یک از خطوط مستقیم یا یک سطح هندسی که محیط بر زوایاست جمع : اضلاع ضلوع .
ضلع بنی مالک . موضعی است در بلاد غنی بن اعصر و بنو مالک بطنی از جن و مسلمانند .

معنی کلمه ضلع در دانشنامه عمومی

در هندسه، ضِلع یا بَر یا لَبه پاره خطی است که دو رأس را در یک چندضلعی به هم پیوند دهد؛ بنابراین در عمل، یک ضلع رابطی برای یک پاره خط یک بعدی و دو شی صفر بعدی است.
ضلع به خط های سازنده هر شکل گویند که اغلب تعداد آن ها در هر شکل نسبت به اشکال دیگر متفاوت است. [ نیازمند منبع] برای نمونه مثلث، ۳ ضلع و مربع و مستطیل ۴ ضلع دارند.
توالیِ بستهٔ مسطح از ضلع ها، یک چندضلعی ( و یک وجه ) را شکل می دهد. در یک چندوجهی، در هر ضلع دقیقاً دو وجه با یکدیگر تماس دارند، در حالی که در چندبرهای با ابعاد بالاتر، سه یا تعداد بیشتری از وجه ها در هر ضلع با یکدیگر تماس دارند.
زمانی که بین تعدادی چند ضلعی یک ضلع مشترک باشد ( ضلع به هردو شکل متعلق باشد ) به آن ضلع مشترک گویند. این موضوع کمک بزرگی در خصوص اثبات می کند.
در هر مثلثی ممکن است طول دو ضلع آن مساوی باشد. چنین مثلثی رامثلث متساوی الساقین و دو ضلع مساوی را ساق های مثلث می نامند. در مثلث متساوی الساقین دو زاویه پای ساق ها با هم برابرند.
ممکن است طول هر سه ضلع با هم برابر باشد که در این صورت مثلث را، متساوی الاضلاع می نامند. در هر مثلث متساوی الاضلاع زوایا با هم برابر و اندازهٔ آن ها ۶۰ درجه است.
↑ فرهنگ عمید
• Edge ( geometry ) ، مشارکت کنندگان ویکی پدیای انگلیسی، برداشت شده در ۸ ژوئیه ۲۰۱۲.
• پلیتوپ ها
• هندسه مقدماتی
• هندسه چندبعدی
• همه مقاله های دارای عبارت های بدون منبع
• همه مقاله های خرد
• مقاله های خرد ریاضی
معنی کلمه ضلع در فرهنگ معین
معنی کلمه ضلع در فرهنگ عمید

معنی کلمه ضلع در ویکی واژه

کنار، جانب.
استخوان پهلو.
اضلاع، ضلو

جملاتی از کاربرد کلمه ضلع

بنای بقعه مربع شکل و هر ضلع آن تقریباً سه متر و نیم است و در شمال و غرب بقعه مسجدی از دوره فتحعلی شاه قاجار است.
باغ چو از ایزدی جامه مُخلّع شود ظاهر از انواع گل شکل مضلع شود
اگرچه محدودیتی آشکار وجود ندارد که هر چند ضلعی منتظم نمی‌تواند وجه یک جسم جانسون باشد، اما وجه‌های اجسام جانسونی که وجه‌هایشان یکسان نیست، همیشه ۳، ۴، ۵، ۶، ۸ یا ۱۰ ضلعی هستند.
در غم تست استخوان هلال ضلع پهلوی لاغر خورشید
به هفت زاویه و چار ضلع و شش جدول به تیغ مهر و عمود صباح و قوس نهار
هماره تاکه به شکل عروس ‌قائمه را برابر ست به سطح دو ضلع سطح وتر
وفق ضلع مربعات نگر همچو آب بقا بهر جدول
پس یکی از دو ضلع محیط به قاعده چهار است. و دیگری سه و طول سایه نیز چهار است. زیرا ارتفاع خورشید در آن زمان و مکان چهل و پنج بوده است.
دور سر مبارز، قوسی شود ز ضربت بر ضلع مستقیمش، شمشیر سطح داخل
قال رسول اللَّه (ص): «انّ المرأة خلقت من ضلع لن تستقیم لک علی طریقة، فان ذهبت تقیمها کسرتها، و ان استمتعت بها استمتعت و فیها عوج».
به ظهر کعبه و روی صفا و ضلع حطیم به بطن مکّه و ناف زمین و معدهٔ غار
فی اضلعُی حللتم کالسر فی الجنان فی مُقلتی نزلتم کالنور فی السواد
نیایشگاه آدُریان محل نگهداری آتش مقدس است که در شهر تهران، خیابان جمهوری، خیابان میرزا کوچک خان، پلاک ۴، (ضلع شمالی دبیرستان فیروز بهرام) واقع شده‌است. بنای معبد آدریان مربوط به دوره قاجار است و این اثر در تاریخ ۱۱ اسفند ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۴۴۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.