ضدیخ

ضدیخ

معنی کلمه ضدیخ در دانشنامه عمومی

ضدیخ ( به انگلیسی: Antifreeze ) پادژِل ( به فرانسوی: Antigel ) مایعی با پایه آب است که در سامانه خنک کننده برخی موتورها جریان دارد.
در گذشته بیشتر از آب خالص برای انتقال حرارت داخلی موتور به رادیاتور استفاده می شد. استفاده از آب خالص مشکلاتی را دربرداشت. محدودیت فاصله بین نقطه انجماد آب ( صفر درجه سانتیگراد ) تا نقطه جوش آن ( یکصد درجه سانتیگراد ) باعث می شود که آب به عنوان مایع خنک کننده، کاربرد خود را در دماهای بسیار کم یا بسیار زیاد از دست بدهد. از طرفی قطعات آلومینیومی بدنه موتور در شرایط کارکرد موتور، به اندازه ای گرم می شود که مشکل خوردگی به وجود می آید. سیالات خنک کننده، معمولاً نه تنها از قطعات فلزی در برابر خوردگی محافظت می کنند، بلکه نقطه جوش آب را بالا برده و نقطه انجماد آن را نیز کاهش می دهند. همچنین، این سیالات معمولاً ظرفیت انتقال حرارت آب را نیز افزایش می دهند. این سیالات در آب محلول بوده و غیرقابل اشتعال هستند.
پکیج ضد یخ مکمل و افزودنی است برای جلوگیری از فرسودگی قطعات خودرویی می باشد که در مجاورت مایعات مخصوصاً آب قرار دارند. پکیج ضد یخ در موارد دیگری همچون از بین بردن بوی بد ضد یخ، جلوگیری از رسوبات تشکیل شده در مایع رادیاتور، کاهش نقطه انجماد تا ۴۰ درجه سانتیگراد، افزایش نقطه جوش و جلوگیری از جوش آوردن و در نهایت افزایش عمر قطعات خودرو نقش بسیار زیادی دارد.
ضد یخ سیالی است که جهت خنک کردن موتور از آن استفاده می شود. ضد یخ در دماهای پایین سیالیت خوبی دارد و باعث می شود موتور در هوای سرد عملکرد مناسبی داشته باشد. امروزه ضد یخ یا ضد جوش با وضع قوانین زیست محیطی عاری از فلزات سنگینی همچون باریم و ترکیبات مضری از قبیل بوراکس می باشد. مایع ضدیخ یا ضدجوش عموما با پایه اتیلن گلیکول و پروپیلن گلیکول تولید می شوند. ضد یخ از قطعات سیستم خنک کننده در مقابل زنگ زدن، خوردگی و مواد اسیدی ناشی از گاز های آلوده موتورمحافظت می نماید.
ضد یخ مایعی است سمی. چون منو اتیلن گلیکول به خودی خود بی رنگ و بی بو است، هنگام تولید ضدیخ به آن رنگ مخصوص اضافه می شود تا ضد یخ از مایعات مشابه همچون آب قابل تشخیص شود.

معنی کلمه ضدیخ در دانشنامه آزاد فارسی

ضدّ یخ (antifreeze)
ماده ای که برای جلوگیری از یخ زدن آب در هوای سرد، به سیستم های خنک کنندۀ آبی، ازجمله به رادیاتور خودرو، اضافه می شود. ضدِیخ های حاوی مادۀ شیمیایی اتیلن گلیکول، الکلی با نقطۀ انجماد حدود ۱۵- درجۀ سانتی گراد، از سایر ضدیخ ها متداول ترند. نقطۀ انجماد آب با افزودن این ماده بسیار کاهش می یابد. محلول های حاوی۳۵.۵ درصد حجمی اتیلن گلیکول تا حدود ۲۰-، و محلول ۵۰ درصد آن تا ۳۵- درجۀ سانتی گراد یخ نمی زند.

جملاتی از کاربرد کلمه ضدیخ

مونو اتیلن گلیکول یکی از رایج‌ترین ترکیبات آلی با خاصیت ضدیخ و ضد انجماد است. اتیلن گلیکول برای تهیه رزین‌های پلی استر به کار می‌رود؛ همچنین این ترکیب، جزء اصلی فرمولاسیون محصولات ضدیخ می‌باشد. ترکیبات مشابه اتیلن گلیکول عبارتند از: دی اتیلن گلیکول، تری اتیلن گلیکول و بوتیل گلیکول می‌باشد.
اتانول به دلیل نقطه انجماد پائین در صنعت ضدیخ‌سازی استفاده می‌شود. حلال بسیار خوبی است و در صنعت عطرسازی، رنگسازی و … استفاده می‌شود. محلول ۷۰ تا ۸۰ درصد آن به عنوان محلول ضدعفونی‌کننده کاربرد دارد.
استرالیا، انگلستان و هفده ایالت ایالات متحده (از سال ۲۰۱۲) نیاز به اضافه کردن طعم تلخ (بن تناژین بنویس) به ضدیخ دارند. در ماه دسامبر ۲۰۱۲، تولیدکنندگان ضدیخ ایالات متحده به‌طور داوطلبانه موافقت کردند تا طعم تلخ برای تمام ضدیخ را که در بازار مصرف ایالات متحده فروخته می‌شود اضافه کنیم.