ضابط

معنی کلمه ضابط در لغت نامه دهخدا

ضابط. [ ب ِ ] ( ع ص ، اِ ) فراهم آورنده. نگاهدارنده. نگاهدارنده چیزی. آنکه ضبط مدینه و سیاست آن را از طرف سلطان بس باشد. شِحنه : گرد عالم گشتن چه سود، پادشاه ضابط باید. ( تاریخ بیهقی ). پادشاه ضابط باید، چون ملکی و بقعتی بگیرد و آن را ضبط نتواند کرد و زود دست بمملکت دیگر یازد... ( تاریخ بیهقی ص 90 ). ما را خداوندی گماشت عادل و مهربان و ضابط. ( تاریخ بیهقی ). || مُبرّ: انّه لمُبِرّ بذلک ؛ ای ضابط له. || رجل ضابط؛ مرد هشیار و توانا و سخت. || شتر قوی سخت. || شیر بیشه. ( منتهی الارب ). || در اصطلاح درایة، متقن مثبت. ج ، ضابطون ، ضُبّاط، ضوابط.

معنی کلمه ضابط در فرهنگ معین

(بِ ) [ ع . ] (اِفا. ) ۱ - نگاه دارنده ، حفظ کننده . ۲ - شحنه . ۳ - حاکم . ج . ضوابط .

معنی کلمه ضابط در فرهنگ عمید

۱. حفظ کننده، نگه دارنده.
۲. [قدیمی] حاکم، قائد.
۳. [قدیمی] قوی، نیرومند.
۴. [قدیمی] باهوش.

معنی کلمه ضابط در فرهنگ فارسی

حفظ کننده، نگاهدارنده، حاکم، قائد، قوی، نیرومند، مردباهوش
۱ - نگاهدارنده حفظ کننده . ۲ - آن که شهری را از جانب سلطان اداره کند شحنه . ۳ - حاکم والی . ۴ - ( درایه ) متقن مثبت . ۵ - نیرومند قوی . ۶ - محصل مالیات . ۷ - ممیز و مفتش حساب . ۸ - مباشر جمع : ضابطین ضباط ضوابط.
فراهم آورنده نگاهدارنده نگاهدارنده چیزی آنکه ضبط مدینه وسیاست آن را از طرف سلطان بس باشد

معنی کلمه ضابط در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] ضابط (حدیث). ضابط، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و از صفات راوی به شمار می آید.
دانشمندان علوم حدیث برای ضابط که یکی از صفات راوی است تعاریف ذیل را ذکر کرده اند: ۱- "ضابط" کسی است که یادآوری وی بر سهوش غالب باشد، نه آن که اصلا سهو نداشته باشد. زیرا اگر مراد از "ضابط" کسی باشد، که هیچ سهو نداشته باشد وصف "ضابط" در ائمه (علیهم السّلام) محصور خواهد شد. ۲- "ضابط" به کسی اطلاق می شود که در نقل حدیث اهتمام بیشتری داشته باشد و به مجرد شنیدن حدیث آن را می نویسد، حفظ می کند و به آن مراجعه می کند و با آن مباشرت دارد گر چه کثیر السهو باشد. ۳- "ضابط" کسی است که حافظه اش ضعیف تر از متعارف نباشد. ۴- مراد از "ضبط" شنیدن حدیث به نحو شایسته و فهم معنای آن و تلاش زیاد در حفظ آن تا زمان اداء آن است. برخی گفته اند: در حال تحمل یا ادای حدیث، نباید برای ضابط، سهو یا شکی پیش آید.
اعتبار حدیث ضابط
درباره این که آیا وصف ضابطه مفید تعدیل است؟ و حدیث راوی ضابط تا چه حد معتبر است؟ اقوال ذیل مطرح شده است: ۱- وصف ضابط مفید تعدیل است؛ ۲- حدیث راوی ضابط پذیرفته است؛ ۳- اگر راوی متصف به "ضابط" امامی باشد حدیثش به حدیث حسن ملحق می شود و اگر امامی بودن وی احراز نگشت حدیثش به حدیث قوی ملحق می گردد؛ ۴- برخی لفظ "ضابط" را از مرتبه اول و برخی از مرتبه سوم تعدیل به حساب آورده اند؛ ۵- لفظ ضابط از الفاظ مدح مطلق است و مفید توثیق نیست زیرا با ضعیف نیز قابل جمع است؛ ۶- لفظ ضابط از الفاظ مدح محسوب نمی شود زیرا مراد از الفاظ مدح الفاظی است که موجب حجیت خبر می شود و لفظ ضابط دارای این ملاک نیست.
اقسام ضبط
ضبط دارای دو تقسیم و هر تقسیم دارای دو قسم است: ا - ضبط ظاهری: مراد از آن ضبط معنای حدیث از جهت لغت است. ب - ضبط باطنی: مراد از آن ضبط معنای حدیث از جهت تعلق حکم شرعی به آن است. ج - ضبط صدر: یعنی راوی احادیثی را که شنیده است به گونه ای در ذهن خود ثبت کند که هر زمان که بخواهد نسبت به آن ها حضور ذهن داشته باشد. د - ضبط کتاب: یعنی احادیث را از شنیدن تا زمان نقل آن ها به گونه ای بنویسد که خللی بر آن ها عارض نگردد.
شیرازی، ابراهیم بن علی، اللمع فی اصول الفقه، ص۷۶.
...

معنی کلمه ضابط در ویکی واژه

نگاه دارنده، حفظ کننده.
شحنه.
حاکم.
ضوابط.

جملاتی از کاربرد کلمه ضابط

چون سیل خون نشست زمین را که عرش و فرش از حد و نظم و ضابطه بیرون گریستند
گر وسعت خلقت به نبی ضابطه می داد از خانه ات اخراج نمی کرد صنم را
خلق بیرون نتواند شدن از ضابطه اش آب هرگز نرود کج چو بود جدول راست
پاس دار دو حکم در دو سرای ضابط حکم خلق و حکم خدای
ساخت‌وساز بی‌ضابطه، تصرف منابع طبیعی برای استفادهٔ غیرقانونی و شخصی، افزایش جمعیت انسانی و خودروها، حضور بیش از اندازهٔ گردشگران بدون آن‌که آموزش‌های لازم در رابطه با طبیعت‌گردی و حفظ محیط زیست به آن‌ها داده شده باشد، نوشتن یادگاری در طول مسیر (به‌ویژه بر فراز قلهٔ دماوند)، نصب تابلوهای یادبود و پرچم‌های گروه‌ها و یادگاری‌های کشته‌شدگان، کمبود اقامتگاه و تبلیغات نامناسب.
بگویم یکی ضابطه یاد گیر که آن را نیابی به گیتی همال
موج بر آب توان داشت چو جوهر بر تیغ ضابطی گر بود از حفظ تو بر سطح میاه
کمال تو هر جا تو را همره است نه دزدش بردضابطش نه شه است
الجرح قد لزعلی ضابط و الخرق قد عز علی الراقع
بالا نکرده سر ز رقم کاتب یمین ناورده دست سوی قلم ضابط یسار
برخی دیگر از روش‌ها، افراز گراف‌ها را به مانند یک بهینه‌سازی چندضابطه‌ای بیان می‌کنند. این دسته از مسائل بهینه‌سازی را می‌توان با استفاده از روش‌های محلی که در چارچوب علمی بیان می‌شوند، حل کرد. در این مسائل هر راس می‌تواند افراز خود را خود انتخاب کند.
یک مثال متعارف الگوریتم بازگشتی ضابطه تابع فاکتوریل
و از این جهت حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «خدایا مگردان از برای فاجری بر من احسان و نعمتی که به این سبب دل من او را دوست داشته باشد» و ضابطه کلیه در این قسم، حصول نفع و احسان است و محبوب در این قسم و در قسم ثانی فی الحقیقه منتهی می شود به قسم اول، زیرا که محبت کمال خود، سبب محبت لذتهای خود می شود، چون آن را باعث کمال وجود خود تصور می نماید و محبت به لذت، سبب محبت احسان می گردد، چون انسان موجب وصول و لذات خود می شود، و محبت احسان سبب محبت آن شخص که احسان می کند می گردد و به این جهت به کم شدن احسان او، محبت کم می شود و به زوال او، زایل می گردد.
حداقل پوشش بتنی روی آرماتورها که به عنوان محافظ برای آرماتورها در برابر هواو اثرات دیگر است، از سطح بتن تا سطح بیرونی فولادی که ضابطه پوشش در مورد ان اعمال می‌گردد، محاسبه می‌شود.
تنها به ضابطه‌ای عمل کن که در عین حال اراده کنی به قانون جهانی تبدیل شود.